Sự nghiệp thăng trầm của Tổng thống Hàn Quốc mới bị bắt

Theo BBC, từ một công tố viên ngôi sao chuyển sang làm chính trị gia, Tổng thống Hàn Quốc Yoon Suk-yeol đã lên nắm quyền sau khi giành được sự ủng hộ của các cử tri bảo thủ thông qua nền tảng chống nữ quyền và lập trường cứng rắn đối với Triều Tiên.

Tuy nhiên, sau khi lên nắm quyền Tổng thống vào năm 2022, ông vướng vào hàng loạt vụ bê bối cá nhân và phải đối mặt với sự phản đối ngày càng mạnh mẽ. Khi những rắc rối chính trị gia tăng, ông Yoon tuyên bố thiết quân luật vào ngày 3/12/2024 và đẩy Hàn Quốc vào tình trạng hỗn loạn chính trị. Quyết định đó bị phản đối mạnh mẽ và dẫn tới việc ông Yoon bị Quốc hội luận tội cũng như phải đối mặt với các cuộc điều tra hình sự sau đó.

Lên nắm quyền

Tờ Bưu điện Washington nhận xét, sự sụp đổ của ông Yoon Suk-yeol cũng nhanh như sự trỗi dậy của ông. Năm 2022, ngay trong lần đầu tiên ứng cử, ông Yoon - một nhân vật mới trên chính trường, đã đắc cử Tổng thống Hàn Quốc.

Trước đó, ông trở nên nổi tiếng trên toàn quốc với tư cách là công tố viên hàng đầu của đất nước, người đã truy tố và khiến hai cựu Tổng thống phải vào tù cũng như điều tra một số ông trùm kinh doanh quyền lực nhất.

Trong cuộc bầu cử tổng thống năm 2022, chính trị gia mới vào nghề Yoon Suk-yeol đã đánh bại đối thủ Lee Jae-myung với chưa đầy 1% phiếu bầu. Đây là kết quả sít sao nhất mà Hàn Quốc từng chứng kiến kể từ khi bầu cử trực tiếp được tổ chức vào năm 1987.

Vào thời điểm xã hội Hàn Quốc đang chứng kiến sự chia rẽ ngày càng lớn về vấn đề giới, ông Yoon đã lôi kéo các cử tri nam trẻ tuổi bằng việc tranh cử trên nền tảng chống nữ quyền.

Phó giáo sư quản lý công Don S Lee tại Đại học Sungkyunkwan cho biết, mọi người rất kỳ vọng vào ông Yoon khi ông được bầu. "Những người bỏ phiếu cho ông Yoon tin rằng chính phủ mới do ông lãnh đạo sẽ theo đuổi các giá trị như nguyên tắc, sự minh bạch và hiệu quả".

Ông Yoon cũng ủng hộ lập trường cứng rắn đối với Triều Tiên. Khi ban bố thiết quân luật, ông Yoon cũng viện dẫn lý do liên quan tới Triều Tiên. Nhà lãnh đạo bị luận tội này nói thêm, ông cần bảo vệ đất nước khỏi các lực lượng của Triều Tiên và loại bỏ những thành phần chống nhà nước.

Ông Yoon cũng nổi tiếng vì những câu nói hớ. Trong chiến dịch tranh cử năm 2022, ông buộc phải rút lại bình luận rằng Tổng thống Chun Doo-hwan, người đã ban bố thiết quân luật và phải chịu trách nhiệm về vụ thảm sát những người biểu tình năm 1980, là người có kinh nghiệm chính trị.

Cuối năm đó, ông buộc phải phủ nhận việc xúc phạm các nghị sĩ Mỹ trong tuyên bố đưa ra sau cuộc gặp với Tổng thống Mỹ Joe Biden ở New York.

Tuy nhiên, ông Yoon đã đạt một số thành công trong chính sách đối ngoại, đáng chú ý nhất là cải thiện mối quan hệ căng thẳng với Nhật Bản.

Những toan tính chính trị sai lầm

Phần lớn bê bối xung quanh nhiệm kỳ Tổng thống của ông Yoon Suk-yeol tập trung vào vợ ông. Bà Kim Keon Hee bị cáo buộc tham nhũng và môi giới ảnh hưởng, cáo buộc đáng chú ý nhất là bà đã nhận một chiếc túi xách Dior từ một mục sư.

Tháng 11/2024, ông Yoon thay mặt vợ xin lỗi nhưng từ chối điều tra về các hoạt động của bà Kim. Động thái này được cho là không giúp ích gì cho tỷ lệ ủng hộ không ổn định của ông.

Mức độ ủng hộ với ông cũng sụt giảm sau khi đảng Dân chủ đối lập giành thắng lợi áp đảo trong cuộc bầu cử Quốc hội hồi tháng 4 năm ngoái. Kết quả này được coi là một cuộc bỏ phiếu bất tín nhiệm đối với nhiệm kỳ của ông Yoon.

Sau đó, ông Yoon thường phủ quyết các dự luật được phe đối lập thông qua. Celeste Arrington, giám đốc Viện Nghiên cứu Hàn Quốc thuộc Đại học George Washington cho biết: "Ông Yoon đã sử dụng quyền phủ quyết của Tổng thống với tần suất chưa từng có. Về phong cách lãnh đạo của ông Yoon, những người chỉ trích ông gọi đó là độc đoán".

Tổng thống Yoon Suk-yeol cũng phải đối mặt với áp lực ngày càng tăng từ các đối thủ chính trị. Trước khi ông ban bố thiết quân luật, phe đối lập đã cắt giảm ngân sách do đảng cầm quyền của ông đề xuất và tiến hành luận tội các thành viên nội các vì không điều tra đệ nhất phu nhân.

Với những thách thức chính trị như vậy, ông Yoon đã chọn một giải pháp mà ít người dự đoán được. Theo ông Leif-Eric Easley, giáo sư về nghiên cứu quốc tế tại Đại học Ewha Womans ở Seoul, tuyên bố thiết quân luật của Tổng thống Yoon là "lạm dụng pháp luật và tính toán sai lầm về mặt chính trị".

Kết quả là, quyết định ban bố thiết quân luật đã tạo ra một cuộc khủng hoảng nhấn chìm chính phủ của ông Yoon. Nhiều quan chức cấp cao, gồm cả người đứng đầu Bộ Quốc phòng, cảnh sát và quân đội cũng bị điều tra vì có liên quan. Bản thân ông Yoon cũng phải đối mặt với cáo buộc lạm dụng quyền lực và bị bắt.

>> Tổng thống Hàn Quốc Yoon Suk-yeol dùng quyền im lặng trong ngày đầu bị thẩm vấn