Thân nhân người tham gia BHXH qua đời khi chưa đủ 15 năm đóng vẫn có thể nhận trợ cấp hằng tháng nếu làm điều này
Điều kiện áp dụng trong trường hợp này là người lao động qua đời khi thời gian đóng BHXH còn thiếu tối đa 6 tháng để đủ 15 năm.
Thân nhân được đóng bù 1 lần để hưởng trợ cấp hằng tháng
Các trường hợp hưởng trợ cấp tuất hằng tháng được quy định tại Điều 86 Luật Bảo hiểm xã hội (BHXH). Theo đó, thân nhân của người tham gia BHXH được hưởng chế độ này khi người lao động qua đời thuộc 1 trong 4 trường hợp:
Thứ nhất, có thời gian đóng BHXH bắt buộc từ đủ 15 năm trở lên;
Thứ hai, đang hưởng hoặc tạm dừng hưởng lương hưu;
Thứ ba, chết do tai nạn lao động hoặc bệnh nghề nghiệp;
Thứ tư, đang hưởng hoặc tạm dừng hưởng trợ cấp tai nạn lao động, bệnh nghề nghiệp hằng tháng với mức suy giảm khả năng lao động từ 61% trở lên.
Khoản 1 Điều 18 Thông tư 12/2025/TT-BNV quy định rõ, nếu người lao động chết khi còn thiếu tối đa 6 tháng đóng BHXH bắt buộc để đủ điều kiện hưởng trợ cấp tuất hằng tháng, thì thân nhân được quyền đóng bù một lần số tháng còn thiếu để được hưởng trợ cấp. Trường hợp không đóng bù, chế độ sẽ được giải quyết theo hình thức trợ cấp tuất một lần.
Xác định trường hợp hưởng trợ cấp tuất hằng tháng
Việc xác định thân nhân đủ điều kiện hưởng trợ cấp hằng tháng được áp dụng theo nguyên tắc:
a) Thời điểm tính tuổi là ngày cuối cùng của tháng người lao động chết.
b) Nếu hồ sơ chỉ ghi năm sinh, lấy ngày 01/01 của năm sinh để xác định; nếu chỉ có tháng, năm sinh thì lấy ngày 01 của tháng đó.
c) Tình trạng của thân nhân được xác định tại tháng người lao động chết, các thay đổi sau đó không được xem xét lại.
d) Việc giám định mức suy giảm khả năng lao động phải tuân thủ thời hạn tại khoản 4 Điều 86 Luật BHXH, trừ trường hợp đã có biên bản giám định kết luận suy giảm từ 81% trở lên hoặc có giấy xác nhận khuyết tật đặc biệt nặng.
Thân nhân không có người trực tiếp nuôi dưỡng được hưởng mức trợ cấp bằng 70% mức tham chiếu quy định tại khoản 1 Điều 87 Luật BHXH nếu thuộc 1 trong các trường hợp sau:
a) Toàn bộ con chưa đủ 18 tuổi hoặc con từ 18 tuổi trở lên nhưng suy giảm khả năng lao động từ 81% trở lên và cả cha, mẹ đều đã chết.
b) Vợ hoặc chồng đủ tuổi theo khoản 2 Điều 169 Bộ luật Lao động, hoặc chưa đủ tuổi nhưng suy giảm khả năng lao động từ 81% trở lên và không có con, hoặc có con nhưng đều chưa đủ 18 tuổi hoặc bị suy giảm từ 81% trở lên.
c) Cha đủ tuổi hoặc chưa đủ tuổi nhưng suy giảm từ 81% trở lên trong khi mẹ đã mất, không có con đủ khả năng nuôi dưỡng.
d) Mẹ đủ tuổi hoặc chưa đủ tuổi nhưng suy giảm từ 81% trở lên trong khi cha đã mất, không có con đủ khả năng nuôi dưỡng.
Trường hợp thân nhân đã hưởng 2 lần mức trợ cấp tuất hằng tháng mà tổng mức hưởng vẫn thấp hơn mức tham chiếu, họ tiếp tục được giải quyết thêm 1 lần mức trợ cấp theo khoản 1 Điều 87 Luật BHXH.
