Thanh niên tin lời hứa việc nhẹ lương 500 triệu/tuần, nhận lại 10 tháng xiềng xích trong các trung tâm lừa đảo

Gan Jiea Jie, 19 tuổi, rời quê ở Malaysia sau khi nhận lời mời làm “người vận chuyển vàng” với mức lương hứa hẹn 80.000 ringgit (hơn 500 triệu đồng) cho một tuần làm việc. Kể từ đó, cậu bước vào vòng luẩn quẩn của các mạng lưới buôn người và bị đưa liên tiếp qua nhiều trung tâm lừa đảo ở biên giới Myanmar, Thái Lan tới Campuchia.

Tại đó, Gan bị nhốt, bị “huấn luyện” để lừa đảo và nhiều lần bị bạo hành khi không hoàn thành chỉ tiêu. Sau gần một năm sống trong địa ngục, Gan may mắn thoát ra và hiện đang trong quá trình tái hòa nhập cộng đồng, học lại văn hoá và tìm công việc chân chính.

Câu chuyện trên không chỉ của riêng Gan. Các nhóm tội phạm tuyển lao động bằng quảng cáo việc làm hấp dẫn, thu tiền môi giới, đưa nạn nhân qua nhiều nước dưới vỏ bọc hợp pháp rồi “bán” họ cho các compound - những khu phức hợp khép kín nơi người lao động bị ép làm việc lừa đảo trực tuyến. Nhiều điều tra quốc tế và tổ chức nhân quyền mô tả mô hình này giống như chuỗi cung ứng tội phạm xuyên quốc gia từ tuyển dụng, vận chuyển, quản lý đến rửa tiền.

Gan đang tái hòa nhập sau những chuỗi ngày bị đày đọa trong các trung tâm lừa đảo. Ảnh minh họa

Theo lời kể của Gan, nạn nhân được đào tạo bài bản để đánh máy nhanh, tập thoại theo kịch bản, áp KPI tiếp cận hàng chục mục tiêu mỗi ngày. Thậm chí họ còn học cách sử dụng công cụ AI để tạo video, giấy tờ giả hoặc dựng các bằng chứng giả mạo nhằm tăng tính thuyết phục. Những kỹ thuật này giúp kẻ lừa đảo dễ dàng thao túng cảm xúc, cô lập nạn nhân khỏi người thân và dồn nạn nhân vào trạng thái hoảng loạn trước khi tống tiền. Các báo cáo gần đây cũng cảnh báo về việc tội phạm sử dụng công nghệ để quy mô hoá hoạt động lừa đảo.

Những ai trốn chạy hoặc làm việc kém hiệu quả thường bị đánh đập, chích điện, cùm tay, hoặc bị “rao bán” sang trung tâm khác. Gan kể từng bị bán qua ba trung tâm khác nhau vì “không đạt yêu cầu”. Nhiều nạn nhân khác trong các điều tra độc lập cũng mô tả tình trạng tra tấn, lao động cưỡng bức và điều kiện giam giữ giống như tù. Các tổ chức nhân quyền và phóng viên điều tra đã ghi nhận hàng loạt vụ lạm dụng tương tự ở Myanmar, Campuchia và một số khu vực khác trong vài năm gần đây.

Đột kích một trung tâm lừa đảo tại Campuchia. Ảnh minh họa

Ngành “scam centre” được ước tính mang lại doanh thu quy mô tỷ đô. Báo cáo quốc tế, văn bản Liên Hợp Quốc và các cơ quan điều tra gọi đây là một vấn đề an ninh và nhân quyền nghiêm trọng, đòi hỏi hợp tác xuyên biên giới để triệt phá mạng lưới, bảo hộ nạn nhân và trấn áp rửa tiền. Tuy nhiên, việc nhận diện thủ phạm và trả tự do cho hàng nghìn nạn nhân vẫn là thách thức lớn.

Gan bỏ trốn thành công khi được đưa sang Campuchia. Trong một lần được ra ngoài mua thực phẩm, cậu tìm cách liên hệ và nhận được hỗ trợ đưa tới đại sứ quán Malaysia. Hiện Gan sống tại một trung tâm từ thiện, học bổ túc để lấy bằng phổ thông và cố gắng hàn gắn quan hệ gia đình.