Thất vọng với ông Trump, dòng vốn tháo chạy khỏi chứng khoán Mỹ

Khi Tổng thống Mỹ Donald Trump rung chuông khai mạc tại Sàn giao dịch chứng khoán New York vào ngày 12/12, tiếng hô vang "USA" giữa bầu không khí tưng bừng báo hiệu niềm tin mạnh mẽ của giới đầu tư vào chiến thắng của ông, đẩy cổ phiếu Mỹ lên hàng loạt đỉnh cao kỷ lục.

Tuy nhiên, chỉ trong vài tháng ngắn ngủi, chương trình nghị sự "Nước Mỹ trên hết" (MAGA) với lời hứa thúc đẩy thị trường chứng khoán Mỹ và đồng USD đã để lại sự thất vọng sâu sắc cho các nhà đầu tư.

Giới phân tích đã cảnh báo chính sách bảo hộ thương mại bằng thuế quan có thể gây tác động tiêu cực đến tăng trưởng kinh tế nội địa của Mỹ. Đồng thời, chính sách đối ngoại Tổng thống Trump đã tạo động lực cho các chính trị gia châu Âu cam kết tăng cường chi tiêu quốc phòng, góp phần nâng cao giá trị tài sản tại khu vực này.

"Khó có thể tìm thấy một giai đoạn nào khác mà các xu hướng hai bên bờ Đại Tây Dương lại có sự đảo chiều mạnh mẽ như vậy," ông Robert Tipp, Giám đốc trái phiếu toàn cầu tại PGIM Fixed Income nhận định.

Ông còn chỉ ra rằng Mỹ đã đạt đến "điểm bão hòa" khi những thông tin về thuế quan và sa thải đã tạo ra "làn sóng bi quan kinh tế" khiến nhà đầu tư tìm đến các tài sản trú ẩn an toàn. "Trong khi đó, châu Âu đã chuyển sang chính sách kích thích kinh tế", ông nhấn mạnh.

Chứng khoán châu Âu bứt phá

Trong sáu tháng qua, các chỉ số chứng khoán châu Âu đã thể hiện sức mạnh vượt trội so với thị trường Mỹ. Trong khi S&P 500 chỉ tăng hơn 4%, chỉ số FTSE 100 của Anh đã vượt qua con số này với mức tăng cao hơn 5%, chỉ số CAC 40 của Pháp tăng 10% và đặc biệt DAX 40 của Đức đã tăng ấn tượng hơn 20%. Xét trên phạm vi toàn khu vực, chỉ số Stoxx Europe 600 đã ghi nhận mức tăng 8,5%.

Đồng euro đã chạm đến mức mạnh nhất so với đồng USD kể từ đầu tháng 11 vào hôm 6/3, sau khi Đức công bố gói chi tiêu quy mô lớn nhằm tăng cường nguồn lực cho quân đội và cơ sở hạ tầng. Động thái này càng tạo thêm áp lực lên đồng USD vốn đã suy yếu sau loạt dữ liệu kinh tế kém khả quan từ Mỹ.

"Trước đây 'mọi con đường đều dẫn đến Mỹ', nhưng hiện nay chúng ta đang nhận thấy nhiều vết nứt trong quan hệ thương mại quốc tế khi Mỹ tự tách mình. Trong khi đó châu Âu đã dần tìm lại vị trí của mình trên bản đồ đầu tư toàn cầu nhờ một số yếu tố bước ngoặt", Alain Bokobza, Giám đốc phân bổ tài sản toàn cầu tại Ngân hàng Socíeté Générale (Pháp) nhận định.

Cổ phiếu Tesla từng có giá trị tăng gần gấp đôi trong giai đoạn từ cuộc bầu cử Mỹ đến giữa tháng 12 nhưng đang lao dốc tuần thứ 7 liên tiếp khi CEO Elon Musk trở thành nhân vật trung tâm trong chính quyền mới của ông Trump.

Tại châu Âu, cổ phiếu ngành quốc phòng đã bứt phá mạnh mẽ. Rheinmetall của Đức tăng trưởng 130% trong sáu tháng qua, trong khi cổ phiếu cơ sở hạ tầng cũng ghi nhận thành tích ấn tượng khi dự báo chi tiêu chính phủ tăng cao, điển hình như Siemens Energy với mức tăng tương đương trong cùng khoảng thời gian.

Các nhà quản lý quỹ hiện nhận định rằng thay vì chương trình nghị sự "Làm cho nước Mỹ vĩ đại trở lại" của Trump, một chương trình "Làm cho châu Âu vĩ đại trở lại" đang dần hình thành và tái định hình thị trường tài chính toàn cầu.

Theo cuộc khảo sát uy tín của Bank of America, các nhà quản lý quỹ khu vực đã chuyển từ vị thế tiêu cực vào tháng 12 sang vị thế vượt chuẩn đối với cổ phiếu châu Âu vào tháng 1. Goldman Sachs cũng ghi nhận dòng tiền đổ vào cổ phiếu Đức đã đạt mức cao nhất trong ba năm qua.

Liệu các nhà đầu tư có mắc lại sai lầm khi đánh giá ông Trump?

Tám năm sau chiến thắng đầu tiên của Donald Trump trong cuộc bầu cử tổng thống, các nhà đầu tư một lần nữa phải đặt câu hỏi: Tại sao họ tiếp tục dự đoán sai về tác động của ông Trump đối với thị trường?

Lần này, chứng khoán Mỹ chao đảo trước loạt dữ liệu kinh tế tiêu cực, bao gồm sự sụt giảm mạnh đơn đặt hàng của các nhà sản xuất trong tháng 2, cùng với lo ngại về thuế quan và đợt bán tháo trong lĩnh vực công nghệ. Giới đầu tư bắt đầu nghi ngờ liệu cuộc cách mạng trí tuệ nhân tạo có mang lại lợi nhuận như kỳ vọng hay không.

Dù mùa báo cáo tài chính cho thấy kết quả tích cực, nhà đầu tư vẫn quay lưng với cổ phiếu Mỹ – vốn đang có mức định giá cao hơn đáng kể so với thị trường quốc tế. Tháng 1 vừa qua, chứng khoán Mỹ đã trở nên đắt đỏ nhất so với trái phiếu chính phủ trong một thế hệ.

Charlie McElligott, chiến lược gia phái sinh tại Nomura, nhận định rằng cổ phiếu công nghệ Mỹ hiện là "nguồn vốn" cho các nhà đầu tư muốn chuyển hướng sang cổ phiếu châu Âu hoặc Trung Quốc.

“Thật trớ trêu khi trong một năm mà khẩu hiệu ‘Nước Mỹ trên hết’ được nhắc đến nhiều, các thị trường khác – bao gồm châu Âu và thị trường mới nổi – lại có thể vượt trội hơn,” David Hauner, Giám đốc toàn cầu về thị trường mới nổi và chiến lược FX tại BofA, nhận xét. “Chúng ta có thể đang chứng kiến những dấu hiệu ban đầu của một sự dịch chuyển lớn hơn.”

Thị trường lãi suất cũng có sự điều chỉnh, phản ánh triển vọng tăng trưởng ảm đạm của Mỹ và kỳ vọng tích cực hơn tại châu Âu.

Các giao dịch hoán đổi hiện đang định giá hai đợt cắt giảm lãi suất 0,25 điểm phần trăm từ Cục Dự trữ Liên bang Fed trong năm nay, với xác suất cao cho một lần cắt giảm thứ ba. Hồi đầu năm, thị trường chỉ kỳ vọng dưới hai lần cắt giảm.

Trong khi đó, kỳ vọng về tăng trưởng mạnh mẽ hơn tại châu Âu đã khiến các nhà giao dịch thận trọng hơn trong việc đặt cược vào lãi suất thấp hơn. Hiện tại, thị trường chỉ dự đoán Ngân hàng Trung ương châu Âu (ECB) sẽ thực hiện một đến hai đợt cắt giảm lãi suất sau lần cắt giảm gần đây vào thứ Năm – con số này đã giảm so với dự báo một tuần trước.

Diễn biến này đã thúc đẩy đợt tăng giá mạnh của trái phiếu kho bạc Mỹ, kéo lợi suất trái phiếu kỳ hạn 10 năm giảm từ 4,8% hồi đầu tháng 1 xuống dưới 4,3%. Trong khi đó, lợi suất trái phiếu Bund của Đức – chuẩn mực cho khu vực đồng tiền chung châu Âu – tăng vọt lên hơn 2,8% vào thứ Năm, mức cao nhất kể từ cuối năm 2023.

Một số nhà quản lý quỹ cho rằng thị trường đang rút ra bài học sai lầm từ nhiệm kỳ đầu của Trump khi quá tập trung vào các chính sách kích thích còn chưa được thông qua, thay vì những tác động hiện hữu từ các hàng rào thuế quan.

“Những tin tức tích cực về thuế suất thấp hơn và bãi bỏ quy định đã nhanh chóng được phản ánh vào thị trường," Trevor Greetham, Giám đốc quản lý tài sản đa dạng tại Royal London Asset Management, nhận định. "Nhưng khó có thể định giá trước những tác động tiêu cực từ thuế quan, trục xuất lao động và các yếu tố gây gián đoạn tăng trưởng khác trước khi chúng thực sự xảy ra".

Tại châu Âu, nhà đầu tư đang đặt kỳ vọng rằng triển vọng tăng trưởng sẽ được cải thiện khi các nhà hoạch định chính sách thúc đẩy các gói kích thích lớn. Họ tin rằng điều này có thể giúp cổ phiếu châu Âu thu hẹp khoảng cách hiệu suất dài hạn với thị trường Mỹ.

“Châu Âu đang ở trạng thái tốt nhất giữa một cuộc khủng hoảng. Thế giới đang thay đổi, và nếu chúng ta không cùng nhau hành động, chúng ta sẽ phải đối mặt với nhiều vấn đề", Karen Ward, chiến lược gia thị trường trưởng khu vực EMEA tại JPMorgan Asset Management, nhận định. Bà cho rằng nhiều nhà đầu tư chưa nhận ra khả năng châu Âu có thể vượt qua những thách thức do Mỹ đặt ra.

Tham khảo Financial Times (FT)

>> EU muốn lập quỹ quốc phòng 800 tỷ USD, đồng euro tăng vọt