Thuế đối ứng 15-20% trở thành chuẩn mực, châu Á sắp phải chơi theo luật mới?

Mới đây, ông Trump đã công bố một thỏa thuận với Nhật Bản, theo đó áp thuế nhập khẩu ở mức 15%, bao gồm cả ô tô — mặt hàng chiếm tỷ trọng lớn nhất trong thâm hụt thương mại giữa hai nước.

Một thỏa thuận riêng biệt với Philippines thiết lập mức thuế 19%, tương đương với mức mà Indonesia đã đồng ý và thấp hơn 1 điểm phần trăm so với mức cơ bản 20% của Việt Nam. Điều này cho thấy phần lớn khu vực Đông Nam Á có khả năng sẽ chịu mức thuế tương tự.

Sau vòng đàm phán thứ ba vừa diễn ra tại Stockholm giữa các quan chức phụ trách thương mại của Mỹ và Trung Quốc, hai bên tuyên bố đã đạt được một số tiến triển. Có nhiều tín hiệu cho thấy mối quan hệ giữa hai nền kinh tế lớn nhất thế giới đang dần ổn định trở lại, sau khi Mỹ gần đây nới lỏng các hạn chế về chip và Trung Quốc nối lại xuất khẩu đất hiếm.

Tổng hợp các yếu tố trên, một mức độ dự đoán nhất định đang dần hình thành sau sáu tháng thuế quan khiến cả thế giới chao đảo.

Tuy các thỏa thuận mới mang lại phần nào sự nhẹ nhõm, nhưng nhiều câu hỏi quan trọng vẫn còn bỏ ngỏ. Chính quyền Trump vẫn đang cân nhắc một loạt mức thuế theo từng ngành đối với các mặt hàng như chất bán dẫn và dược phẩm — vốn có vai trò thiết yếu đối với các nền kinh tế châu Á như Đài Loan và Ấn Độ. Hàn Quốc cũng chịu rủi ro lớn hơn từ các mức thuế theo ngành, mặc dù thỏa thuận với Nhật Bản có thể tạo thành mẫu tham khảo cho tân Tổng thống Lee Jae Myung.

Trong khi nhanh chóng thúc đẩy các cuộc đàm phán với những quốc gia chiếm phần lớn thâm hụt thương mại của Mỹ, ông Trump cũng tuyên bố có thể áp dụng mức thuế chung từ 15% đến 20% đối với khoảng 150 quốc gia nhỏ hơn.

Giờ đây, khi một mức độ chắc chắn nhất định về các mức thuế đang dần hình thành, các doanh nghiệp có chuỗi cung ứng phức tạp khắp châu Á và vẫn phụ thuộc vào người tiêu dùng Mỹ có thể bắt đầu tính toán lại cách điều chỉnh hoạt động để giảm thiểu tác động đến doanh thu. Với người tiêu dùng Mỹ - những người đến nay vẫn chưa chịu tác động trực tiếp từ làn sóng thuế mới - các nhà kinh tế cảnh báo sẽ có sự chuyển tiếp phần chi phí đó trong thời gian tới.

Hoạt động dồn hàng từ châu Á sang Mỹ nhằm né thuế dự kiến sẽ chững lại khi các mức thuế mới chính thức có hiệu lực. Dù có phần yên tâm khi các mức thuế đối với Đông Nam Á và Nhật Bản (15%) thấp hơn nhiều so với các mức đe dọa trước đó của ông Trump, thực tế vẫn là các mức thuế này cao hơn rất nhiều so với trước khi ông nhậm chức.

Các thỏa thuận mới nhất “tiếp tục xu hướng các mức thuế dịch chuyển dần về khoảng 15-20% - mức mà Tổng thống Trump gần đây xác định là ngưỡng ưa thích cho thuế suất chung, thay vì mức 10% hiện tại”, các nhà phân tích tại Barclays Plc, bao gồm Brian Tan, viết trong một ghi chú. Họ cho rằng điều này khiến dự báo tăng trưởng GDP của châu Á chịu rủi ro theo chiều hướng tiêu cực.

Chủ tịch Cục Dự trữ Liên bang Jerome Powell cho biết ông muốn chờ xem các mức thuế cuối cùng như thế nào và tác động của chúng lên nền kinh tế ra sao trước khi xem xét cắt giảm lãi suất — điều khiến ông Trump không hài lòng.

Hiện tại, ông Trump tuyên bố đã giành được một chiến thắng trong lĩnh vực thương mại, và giới đầu tư nhìn chung cảm thấy nhẹ nhõm.

>> Đàm phán thương mại Mỹ - Trung kết thúc im ắng, ông Trump cân nhắc các lựa chọn tiếp theo