Thuốc điều trị ung thư tại Việt Nam được những doanh nghiệp nào sản xuất?

Ung thư là căn bệnh xảy ra khi có tế bào không bình thường xuất hiện, sinh trưởng mất kiểm soát và hợp thành một khối u. Các tế bào ung thư dần dần sẽ phá hủy và xâm lấn các mô lành trong cơ thể, xuất phát từ các cơ quan lân cận cho đến toàn cơ thể.

Ngày nay, có hơn 200 bệnh ung thư được các nhà khoa học phát hiện, tên của bệnh sẽ được đặt theo bộ phận khởi phát khối u cũng như tính chất của bệnh. Chẳng hạn, ung thư có nguồn gốc từ phổi được gọi là ung thư phổi hoặc ung thư phổi nguyên phát, khi lây đến gan sẽ gọi là bệnh ung thư gan thứ phát...

Ung thư hiện nay không còn là bệnh mang án tử, rất nhiều bệnh ung thư đã được điều trị khỏi. Việc nghiên cứu, sản xuất ra các loại thuốc điều trị ung thư đang được các doanh nghiệp dược cả ở Việt Nam và trên thế giới tiến hành.

Tại Việt Nam, có không ít doanh nghiệp từng nghiên cứu để sản xuất thuốc điều trị ung thư, nhưng không phải doanh nghiệp nào cũng cho ra sản phẩm. Cùng "điểm" qua những doanh nghiệp từng được xem là "chạm tới thành công" nhất trong việc điều chế thuốc trị ung thư tại Việt Nam.

Phương án sinh thiết tế bào.

Công ty Benovas

Cổ phần Thuốc ung thư Benovas thành lập tháng 3/2017, là doanh nghiệp do CTCP Dược phẩm Cửu Long (mã chứng khoán DCL) tham gia góp vốn cùng Tổng công ty Đầu tư và kinh doanh vốn nhà nước (SCIC). Vốn điều lệ ban đầu 100 tỷ đồng, trong đó Dược phẩm Cửu Long sở hữu 55% vốn, số còn lại SCIC sở hữu 29% và CTCP Đầu tư Dũng Tâm sở hữu 16%. Dũng Tâm là doanh nghiệp có sự liên quan tới các lãnh đạo công ty.

Sau mấy năm đồng hành, năm 2020 SCIC thông báo chào bán cạnh tranh cổ phần tại Benovas. Số cổ phần mang ra chào bán 2,9 triệu đơn vị tương ứng 29% vốn điều lệ công ty. Giá khởi điểm trọn lô khoảng 33 tỷ đồng. Tuy vậy công cuộc thoái vốn khỏi Benovas của SCIC vẫn kéo dài dai dẳng nhiều năm.

Benovas là dự án thuốc ung thư đầu tiên ở Việt Nam. Dự án bắt đầu được triển khai từ năm 2017, với tổng mức đầu tư là 1.000 tỷ đồng cho hai giai đoạn. Theo kế hoạch, thời gian để xây dựng và đưa vào vận hành nhà máy là khoảng 4 năm. Tuy nhiên, cũng theo kế hoạch, ngay trong năm 2017, Dược Cửu Long sẽ bắt đầu nhập sản phẩm và phân phối tại thị trường Việt Nam. Nếu hoàn thành kế hoạch này, Dược Cửu Long thông qua Benovas, sẽ là công ty dược sản xuất thuốc ung thư đầu tiên tại Việt Nam và qua đó góp phần làm giảm giá thành, nâng cao khả năng chữa bệnh cho bệnh nhân ung thư trong nước.

Giai đoạn đầu, Benovas sẽ tiến hành nhập khẩu sáu loại thuốc ung thư từ các đối tác và phân phối tại thị trường Việt Nam. Đó là những thuốc chuyên điều trị những bệnh ung thư phổ biến hiện nay như ung thư cổ tử cung, ung thư buồng trứng, ung thư phổi, ung thư vú, ung thư tuyến tụy, ung thư ruột kết và ung thư phổi tế bào nhỏ. Công tác chuẩn bị cho việc phân phối thuốc dự kiến sẽ được hoàn tất vào nửa đầu năm 2017 và dự kiến tiến hành phân phối tại thị trường Việt Nam vào cuối năm 2017.

Giai đoạn sau, với sự chuyển giao công nghệ từ những đối tác có uy tín trong ngành dược trên thế giới, Benovas và Dược Cửu Long sẽ tiến hành tự sản xuất thuốc ung thư tại nhà máy của công ty tại Việt Nam.

Tuy nhiên, báo cáo tài chính năm 2022 của Dược Cửu Long ghi nhận, công ty đã tăng tỷ lệ sở hữu tại Thuốc ung thư Benovas từ 55% lên 84% - số cổ phần tăng lên đúng bằng số SCIC nắm giữ. Và Benovas vẫn chưa phát sinh doanh thu, hoạt động chính trong năm là đầu tư tài chính vào các cổ phiếu chưa niêm yết và hợp đồng hợp tác kinh doanh.

Báo cáo tài chính năm 2022 của dược Cửu Long ghi nhận công ty đã chi gần 4,8 tỷ đồng cho khoản “chi phí đăng ký hồ sơ sản phẩm thuốc ung thư”.

Đối với công ty mẹ Dược phẩm Cửu Long, tình hình kinh doanh cũng không quá ổn định, tuy vậy vẫn có lãi hàng chục tỷ mỗi năm. Năm 2022 vừa qua đạt kỷ lục về doanh thu và lợi nhuận đạt 113 tỷ đồng.

CTCP Công nghệ sinh học dược Nanogen

Những năm qua cái tên Nanogen đã quá quen thuộc với người Việt khi doanh nghiệp là một trong những đơn vị tập trung nghiên cứu vaccin phòng ngừa coivid-19 tại Việt Nam.

Không chỉ vậy, hiện Nanogen cũng đang là một trong số ít doanh nghiệp tại Việt Nam đang nghiên cứu sản xuất thuốc điều trị ung thư.

Trang chủ của Nanogen giới thiệu 1 loại thuốc kháng thể đơn dòng, dùng để điều trị ung thư vú hoặc phối hợp điều trị cùng thuốc khác, có tên gọi Trastuzumab. Đây là loại thuốc dùng qua đường tiêm tĩnh mạch chậm hoặc tiêm dưới sa. Tuy vậy trang chủ công ty cũng cho biết sản phẩm đang ở bước thử nghiệm lâm sàng, và hứa hẹn “sắp ra mắt”.

Công ty Vinaca

Năm 2018 giới y học xôn xao khi Công ty TNHH Vinaca có địa chỉ ở Thah Xuân, Hà Nội có sản phẩm ung thư Vinaca Co 3.2 làm từ bột tre than. Đây là doanh nghiệp từng được nhận giải thưởng Top 10 thương hiệu hàng đầu Việt Nam năm 2017.

Tuy nhiên “cuộc phiêu lưu” trong thế giới thuốc ung thư của Vinaca đã sớm dừng lại. Sản phẩm Vinaca ung thư 3.2 được xác định là hàng giả, giám đốc bị bắt. Thông tin sau đó cho biết vị giám đốc này đã bị kết án 22 năm tù.

Bidiphar – doanh nghiệp Việt Nam đầu tiên sản xuất thuốc ung thư

Tại Việt Nam, CTCP Dược và trang thiết bị y tế Bình Định (Bidiphar – mã chứng khoán DBD) được xem là doanh nghiệp đầu tiên sản xuất ra thuốc trị ung thư.

Bidiphar tiền thân là Xí nghiệp dược phẩm II Nghĩa Bình, được thành lập để sản xuát thuốc từ cám gạo, cao xoa, dầu cá. Năm 1995 được hợp nhất với CTCP Dược Vật tư y tế Bình Định trở thành CTCP Dược và trang thiết bị y tế Bình Định. Những dấu mốc công ty đạt được không hề nhỏ, và rất nhiều trong đó là những sản phẩm đầu tiên mà ngành y tế Việt Nam sản xuất được.

Câu chuyện quay về năm 2010, Bidiphar gây tiếng vang lớn trong ngành công nghiệp Dược Việt Nam khi trở thành doanh nghiệp đầu tiên sản xuất thành công thuốc điều trị ung thư với sự ra đời của sản phẩm Bocartin 150mg.

Đến năm 2016, với việc dây chuyền sản xuất thuốc điều trị ung thư đạt tiêu chuẩn GMP – WHO và tiếp tục cho ra đời hàng loạt các sản phẩm khác như Lyoxatin, Bestdocel đã khẳng định vị thế dẫn đầu của Bidiphar trong lĩnh vực sản xuất và cung ứng thuốc điều trị ung thư tại Việt Nam.

Đến nay, với gần 40 sản phẩm thuốc điều trị ung thư khác nhau, Bidiphar đã giúp những bệnh nhân ung thư dễ dàng tiếp cận được loại Dược phẩm đặc biệt này có chất lượng tương đương với sản phẩm ngoại nhập mang lại nhiều ý nghĩa kinh tế – xã hội.

Ngoài là vị thế doanh nghiệp đầu tiên tại Việt Nam sản xuất thuốc trị ung thư, song song với đó Bidipha cũng là doanh nghiệp đầu tiên tại Việt Nam sản xuất thuốc tiêm kháng sinh và dung dịch tiêm kháng sinh (năm 1997) và là doanh nghiệp đầu tiên ứng dụng công nghệ đông khô để sản xuất các thuốc đặc trị (năm 2003).

Năm 2022 đánh dấu mốc quan trọng khi Nhà máy sản xuất thuốc điều trị ung thư công nghệ cao của Bidiphar chính thức đi vào hoạt động nhằm mang lại cho khách hàng dòng sản phẩm thuốc điều trị ung thư thay thế thuốc ngoại, đáp ứng được nhu cầu điều trị tại các cơ sở y tế.

Nhà máy có tổng vốn đầu tư 500 tỷ đồng. Sau hơn 4 năm triển khai, đến năm 2022 Bidiphar đã đưa vào hoạt động dây chuyền sản xuất thuốc điều trị ung thư dạng tiêm và đang tiếp tục triển khai đưa dây chuyền sản xuất dạng viên vào hoạt động trong quý 3/2023.

Sở hữu rất nhiều “cái đầu tiên” Bidaphar cũng có có kết quả kinh doanh rất ổn định với số lãi hàng trăm tỷ đồng mỗi năm.

Năm 2022 vừa qua là năm công ty lập kỷ lục cả về doanh thu và lợi nhuận với doanh thu đạt xấp xỉ 1.600 tỷ đồng và lãi sau thuế 244 tỷ đồng. Nửa đầu năm 2023 lợi nhuận Bidiphar đã đạt 143 tỷ đồng.

Trong cơ cấu doanh thu của Bidiphar, doanh thu mảng thuốc điều trị ung thư năm 2022 đạt mức tăng 63% so với năm 2021, chiếm trên 32% tổng doanh thu các sản phẩm. Dòng thuốc kháng sinh cũng đạt mức tăng trưởng 38% về doanh thu, chiếm gần 23% tổng doanh thu các sản phẩm của công ty. Còn lại là doanh thu các dòng thuốc khác.

Bidiphar cho biết các nhóm thuốc điều trị ung thư qua đấu thầu của công ty là các thuốc dạng tiêm và truyền, các nhóm thuốc này được chỉ định điều trị các bệnh ung thư buồng trứng, ung thư vú di căn, ung thư phổi, ung thư đại trực tràng, ung thư vú, ung thư tuyến tiền liệt và ung thư dạ dày.

Dựa vào loại bệnh ung thư, kết quả chẩn đoán, mức độ và giai đoạn phát bệnh cùng với tình trạng sức khỏe tổng thể của người bệnh,... mà bác sĩ sẽ đưa ra phác đồ điều trị thích hợp. Tuy vậy, việc Việt Nam sản xuất được thuốc điều trị ung thư sẽ giúp người bệnh có nhiều cơ hội chữa trị hơn, chi phí giảm nhẹ hơn...

Bất ngờ kết quả kinh doanh của công ty sản xuất thuốc trị ung thư công nghệ cao tại Việt Nam