Tiết kiệm 39.000 tỷ đồng mỗi năm để đầu tư an sinh xã hội nhờ tinh giản 145.000 biên chế

Tại Đại hội đại biểu Đảng bộ Chính phủ lần thứ I, nhiệm kỳ 2025-2030, Phó Thủ tướng Thường trực Chính phủ Nguyễn Hòa Bình đã trình bày báo cáo chính trị của Ban Chấp hành Đảng bộ Chính phủ nhiệm kỳ 2020-2025 trình Đại hội.

Theo báo cáo, quy mô GDP Việt Nam tăng từ 346 tỷ USD năm 2020, xếp thứ 37 thế giới, lên 510 tỷ USD năm 2025, tăng 5 bậc, xếp thứ 32 thế giới và thứ 4 trong khu vực ASEAN. GDP bình quân đầu người gấp 1,4 lần, tăng từ 3.552 USD lên khoảng 5.000 USD, bước vào nhóm các nước thu nhập trung bình cao.

Kinh tế vĩ mô cơ bản ổn định, lạm phát được kiểm soát khoảng 4%/năm. Thu ngân sách nhà nước giai đoạn 2021-2025 ước đạt 9,6 triệu tỷ đồng, gấp 1,36 lần giai đoạn 2016-2020 và vượt mục tiêu đề ra (8,3 triệu tỷ đồng). Tổng số miễn, giảm, gia hạn các khoản thuế, phí, lệ phí, tiền thuê đất, thuê mặt nước khoảng 1,1 triệu tỷ đồng. Tổng số tăng thu, tiết kiệm chi của ngân sách nhà nước khoảng 1,57 triệu tỷ đồng

Đáng chú ý, cũng theo báo cáo, ngay sau khi Đảng bộ Chính phủ được thành lập, Đảng ủy Chính phủ đã khẩn trương, quyết liệt, lãnh đạo, chỉ đạo tổ chức thực hiện cuộc "cách mạng" về sắp xếp, kiện toàn tổ chức bộ máy, với cách làm đột phá, tinh gọn hơn về tổ chức bên trong và thực hiện mô hình tổ chức chính quyền địa phương 2 cấp, bảo đảm đồng bộ, thông suốt, hiệu quả gắn với đẩy mạnh phân cấp, phân quyền; từng bước chuyển từ nền hành chính quản lý sang phục vụ Nhân dân.

Sau sắp xếp, Chính phủ giảm 5 bộ, 3 cơ quan ngang bộ (còn 17 bộ, cơ quan ngang bộ, 5 cơ quan thuộc Chính phủ); giảm toàn bộ 30 tổng cục, 4.118 cục, vụ, chi cục và tương đương, 240 đơn vị sự nghiệp thuộc bộ; hoàn thành tổ chức chính quyền địa phương 2 cấp. Qua sắp xếp bộ máy, tinh giản 145.000 biên chế, tiết kiệm chi thường xuyên 39.000 tỷ đồng mỗi năm để đầu tư cho an sinh xã hội.

Những lợi ích của tinh giản biên chế mang lại cho dân cho nước, đó là những giá trị không đo được bằng con số, nhưng đo được bằng niềm tin, sự hài lòng của người dân.

Sau sáp nhập, tất cả các địa phương đều triển khai các trung tâm phục vụ hành chính công với chất lượng phục vụ cao hơn. Chất lượng cao hơn là do các thủ tục hành chính được cắt giảm, khai thác các ứng dụng công nghệ. Nhưng quan trọng hơn, đó là thái độ phục vụ tận tình, trình độ chuyên môn của cán bộ, công chức cao hơn. Nhiều địa phương tổ chức các đội hỗ trợ làm thủ tục hành chính tại nhà giúp người cao tuổi, bệnh tật, hộ nghèo tiếp cận dịch vụ công thuận lợi hơn.

Còn một giá trị khác, đó là chất lượng cán bộ, công chức được nâng lên, qua quá trình sắp xếp, tinh gọn. Tuy thời gian đầu còn gặp một số khó khăn, lúng túng, thừa - thiếu ở một số bộ phận, vị trí việc làm, nhưng sự thay đổi về chất lượng nhân sự được thể hiện qua công việc và sự đánh giá của người dân.

Cán bộ, công chức làm việc áp lực cao, khối lượng công việc nhiều hơn, nhưng đa số luôn thể hiện tinh thần phụng sự. Đội ngũ cán bộ, công chức đang tiếp tục được sàng lọc, người không đáp ứng nhu cầu công việc sẽ nhường chỗ cho người giỏi hơn.

Yêu cầu cao của công việc và sự loại trừ người yếu kém sẽ chắt lọc để có được người giỏi, là nhân tố để bộ máy hành chính phát huy hiệu quả, hiệu lực. Cán bộ, công chức giỏi, khai thác các ứng dụng công nghệ để phục vụ trong môi trường hành chính số hóa, sẽ loại trừ nhũng nhiễu, tiêu cực. Đó cũng là một giá trị mang lại cho cộng đồng xã hội.

Trước đó, theo báo cáo Chính phủ gửi Quốc hội về việc thực hiện các nghị quyết chất vấn trong lĩnh vực nội vụ, công tác tinh giản biên chế giai đoạn 2022-2026 đã đạt nhiều kết quả rõ rệt, cả về số lượng lẫn chất lượng.

Cụ thể, biên chế công chức giảm 5.381 người, tương ứng 5,03% so với năm 2021; biên chế viên chức hưởng lương từ ngân sách giảm 18.119 người, tương ứng 15,17% - cao hơn 5 điểm phần trăm so với mục tiêu Bộ Chính trị yêu cầu.

Tính đến ngày 28/9, tổng số người đã được giải quyết chế độ tinh giản là 142.746 người theo Nghị định 178/2024/NĐ-CP.

Con số này bao gồm cán bộ, công chức, viên chức và người lao động hợp đồng trong các cơ quan, đơn vị công lập được tinh giản do dôi dư, sắp xếp lại tổ chức, hoặc không đáp ứng tiêu chuẩn vị trí việc làm. Các hình thức chủ yếu là nghỉ hưu trước tuổi, thôi việc, chuyển công tác hoặc chấm dứt hợp đồng theo chế độ.

Báo cáo nêu rõ, việc tinh giản được thực hiện đồng bộ với sắp xếp bộ máy hành chính, tinh gọn đầu mối, đặc biệt trong bối cảnh chuyển đổi mô hình chính quyền địa phương hai cấp và đẩy mạnh tự chủ trong lĩnh vực sự nghiệp công.

Dù đạt được kết quả rõ rệt, Chính phủ yêu cầu các bộ, ngành, địa phương chuyển trọng tâm tinh giản từ "cắt giảm biên chế" sang "tái cấu trúc bộ máy và đội ngũ". Trong đó, có một số nhiệm vụ trọng tâm như sau:

Thứ nhất, hoàn thiện thể chế và hướng dẫn cụ thể về vị trí việc làm để làm căn cứ xác định số lượng người làm việc trong từng đơn vị;

Thứ hai, đẩy mạnh cơ chế tự chủ tài chính đối với các đơn vị sự nghiệp công lập, từng bước giảm chi thường xuyên từ ngân sách, khuyến khích chuyển đổi sang mô hình tự chủ, xã hội hóa;

Thứ ba, gắn tinh giản với chuyển đổi số và cải cách hành chính, hướng tới hệ thống cơ quan nhà nước hoạt động trên nền tảng dữ liệu, quy trình điện tử, giảm khâu trung gian;

Thứ tư, tăng cường công tác kiểm tra, giám sát và đánh giá hiệu quả tinh giản, bảo đảm người ra khỏi biên chế là đúng đối tượng, không để xảy ra tình trạng hợp thức hóa hình thức.