Tiêu chí phân loại doanh nghiệp nhà nước tiếp tục được áp dụng đến hết năm 2025

Phó Thủ tướng Hồ Đức Phớc đã ký Quyết định số 2216/QĐ-TTg của Thủ tướng Chính phủ về việc tiếp tục áp dụng tiêu chí phân loại doanh nghiệp nhà nước và doanh nghiệp có vốn nhà nước thực hiện chuyển đổi sở hữu, sắp xếp lại, thoái vốn giai đoạn 2021–2025.

Quyết định được ban hành nhằm bảo đảm tính thống nhất, liên tục và minh bạch trong công tác sắp xếp, cổ phần hóa và thoái vốn nhà nước tại doanh nghiệp, trong bối cảnh nhiều quy định pháp luật mới bắt đầu có hiệu lực.

Theo Quyết định, Thủ tướng Chính phủ công bố Quyết định số 22/2021/QĐ-TTg ngày 2/7/2021 về tiêu chí phân loại doanh nghiệp nhà nước, doanh nghiệp có vốn nhà nước thực hiện chuyển đổi sở hữu, sắp xếp lại, thoái vốn giai đoạn 2021-2025 (được sửa đổi, bổ sung bởi Quyết định số 13/2025/QĐ-TTg ngày 14/5/2025) tiếp tục có hiệu lực thi hành kể từ ngày 1/8/2025 cho đến khi có văn bản thay thế, bãi bỏ, nhưng không quá ngày 31/12/2025.

Quyết định số 2216/QĐ-TTg có hiệu lực ngay từ ngày ký. Trong quá trình thực hiện, nếu phát sinh khó khăn, vướng mắc, các cơ quan, đơn vị phải báo cáo Bộ Tài chính để chủ trì, phối hợp với các bộ, ngành liên quan hướng dẫn, xử lý hoặc trình cấp có thẩm quyền xem xét, chỉ đạo.

Bộ Tài chính cùng các cơ quan đại diện chủ sở hữu tại các bộ, ngành, địa phương chịu trách nhiệm kiểm soát, giám sát chặt chẽ quá trình thực hiện, đảm bảo đúng quy định, không để xảy ra thất thoát, lãng phí trong giai đoạn chuyển tiếp.

Quyết định nêu rõ, việc áp dụng Luật số 68/2025/QH15 cùng Quyết định số 22/2021/QĐ-TTg và Quyết định số 13/2025/QĐ-TTg được thực hiện theo quy định tại khoản 3 Điều 58 Luật Ban hành văn bản quy phạm pháp luật năm 2025.

Trường hợp các văn bản quy phạm pháp luật có quy định khác nhau về cùng một vấn đề, sẽ áp dụng văn bản có hiệu lực pháp lý cao hơn.

Quyết định số 2216/QĐ-TTg có hiệu lực từ ngày 7/10/2025. Quyết định nêu rõ tiêu chí phân loại theo ngành, lĩnh vực đối với doanh nghiệp nhà nước, doanh nghiệp có vốn Nhà nước thực hiện chuyển đổi sở hữu, sắp xếp lại, thoái vốn như sau

Thứ nhất, những doanh nghiệp do Nhà nước nắm giữ 100% vốn điều lệ hoạt động trong 13 ngành, lĩnh vực đo đạc bản đồ phục vụ quốc phòng, an ninh; sản xuất, kinh doanh vật liệu nổ công nghiệp và cung ứng dịch vụ nổ mìn có phạm vi hoạt động trên toàn lãnh thổ Việt Nam; truyền tải, điều độ hệ thống điện quốc gia và quản lý lưới điện phân phối, xây dựng và vận hành các nhà máy điện lớn, có ý nghĩa đặc biệt quan trọng về kinh tế-xã hội, quốc phòng, an ninh theo quy định của pháp luật về điện lực; kinh doanh xổ số; in, đúc tiền, sản xuất vàng miếng và các vật phẩm lưu niệm bằng vàng; tín dụng chính sách phục vụ phát triển kinh tế-xã hội, bảo hiểm tiền gửi và mua bán, xử lý nợ xấu gắn với cơ cấu lại hệ thống các tổ chức tín dụng;...

Thứ hai, những doanh nghiệp thực hiện chuyển đổi sở hữu, thoái vốn, Nhà nước nắm giữ từ 65% vốn điều lệ trở lên, hoạt động trong 7 ngành, lĩnh vực quản lý khai thác các cảng hàng không, sân bay; dịch vụ khai thác khu bay; khai thác khoáng sản quy mô lớn theo quy định hiện hành về phân loại quy mô mỏ khoáng; tài chính, ngân hàng (không bao gồm bảo hiểm, chứng khoán, công ty quản lý quỹ, công ty tài chính và công ty cho thuê tài chính)...

Thứ ba, những doanh nghiệp thực hiện chuyển đổi sở hữu, thoái vốn, Nhà nước nắm giữ trên 50% đến dưới 65% vốn điều lệ, hoạt động trong 7 ngành, lĩnh vực khai thác, sản xuất, cung cấp nước sạch và thoát nước đô thị nông thôn; sản xuất hóa chất cơ bản; vận chuyển hàng không; đầu mối nhập khẩu xăng dầu chiếm thị phần từ 30% trở lên, có vai trò đảm bảo các cân đối lớn của nền kinh tế, bình ổn thị trường; sản xuất thuốc lá điếu...

Thứ tư, đối với các doanh nghiệp không thuộc nhóm ngành và lĩnh vực nêu trên, việc xem xét chuyển đổi, sắp xếp hoặc thoái vốn được căn cứ vào một trong bốn tiêu chí như sau: (i) sản xuất xi măng chiếm thị phần từ 30% trở lên, trong đó có khai thác các mỏ nguyên liệu thuộc địa bàn trọng yếu về an ninh quốc phòng; (ii) trồng và chế biến cao su hoặc cà phê tại các địa bàn chiến lược; miền núi; vùng sâu; vùng xa gắn với quốc phòng, an ninh; (iii) sản xuất, cung ứng sản phẩm, dịch vụ công ích có tỷ trọng doanh thu từ hoạt động công ích chiếm từ 50% tổng doanh thu trở lên trong ba năm liên tiếp trước thời điểm xem xét chuyển đổi hoặc (iv) các doanh nghiệp có giá trị văn hóa, lịch sử, kiến trúc đặc biệt, đóng vai trò quan trọng đối với phát triển kinh tế xã hội và nhiệm vụ chính trị của ngành, địa phương trong từng giai đoạn.

Một số đơn vị sẽ được thực hiện sắp xếp theo quy định riêng. Theo Quyết định, các công ty nông, lâm nghiệp; doanh nghiệp phục vụ trực tiếp quốc phòng, an ninh; doanh nghiệp kết hợp kinh tế với quốc phòng, an ninh; Tổng công ty Đầu tư và Kinh doanh vốn nhà nước (SCIC); Công ty Mua bán nợ Việt Nam; Sở Giao dịch Chứng khoán Việt Nam và Tổng công ty Lưu ký và Bù trừ chứng khoán Việt Nam sẽ thực hiện sắp xếp theo quy định riêng của Chính phủ và Thủ tướng Chính phủ.

Việc tiếp tục áp dụng tiêu chí phân loại doanh nghiệp nhà nước đến hết năm 2025 được đánh giá là bước đi cần thiết để bảo đảm tính ổn định, minh bạch và hiệu quả trong quá trình sắp xếp, cổ phần hóa và thoái vốn, đồng thời hạn chế rủi ro thất thoát tài sản nhà nước trong giai đoạn chuyển tiếp giữa hai khung pháp lý.