Tỉnh đặc biệt nhất Việt Nam: 135 năm qua chưa từng đổi tên, chưa từng sáp nhập hay chia tách
Đây là điều hiếm thấy trong bối cảnh nhiều tỉnh thành trên cả nước đã trải qua các đợt sáp nhập, chia tách lớn.
Nằm ở vùng Đồng bằng sông Hồng trù phú, Thái Bình có diện tích 1.586,3km2, thuộc nhóm những tỉnh nhỏ nhất cả nước. Tuy nhiên, vị trí địa lý của tỉnh lại rất đặc biệt khi được bao bọc bởi ba con sông lớn: Sông Hồng ở phía Tây và Tây Nam, sông Luộc ở phía Bắc và sông Hóa ở phía Đông. Đây là địa phương hiếm hoi có địa hình đồng bằng hoàn toàn, không có đồi núi, được bồi đắp phù sa màu mỡ qua hàng thế kỷ, tạo điều kiện lý tưởng để phát triển nông nghiệp.
Thái Bình còn sở hữu bờ biển dài gần 50km, có nhiều tiềm năng trong khai thác thủy sản, phát triển du lịch sinh thái và năng lượng tái tạo. Với hệ thống sông ngòi dày đặc, tỉnh có lợi thế lớn về giao thông đường thủy, kết nối thuận tiện với các trung tâm kinh tế trong khu vực.
Thái Bình được thành lập vào ngày 21/3/1890 dưới thời Pháp thuộc, ban đầu gồm 10 huyện. Đến năm 1894, tỉnh được mở rộng với hai huyện Hưng Nhân và Duyên Hà tách từ Hưng Yên.
Trải qua 135 năm hình thành và phát triển kể từ năm 1890, Thái Bình vẫn giữ vững tên gọi và địa giới hành chính, điều hiếm thấy trong bối cảnh nhiều tỉnh thành trên cả nước đã trải qua các đợt sáp nhập, chia tách lớn.
Sau Cách mạng Tháng Tám năm 1945, hệ thống hành chính có sự thay đổi, các phủ được đổi thành huyện, nâng tổng số đơn vị hành chính cấp huyện lên 12. Đến năm 1969, một số huyện được sáp nhập, khiến số huyện giảm từ 12 xuống còn 7. Những năm 1980, một số xã của huyện Vũ Thư tiếp tục được sáp nhập vào thị xã Thái Bình, đặt nền móng cho sự hình thành thành phố Thái Bình sau này.
Mặc dù cả nước đã trải qua nhiều giai đoạn điều chỉnh địa giới hành chính với các cuộc sáp nhập, chia tách lớn, nhưng Thái Bình vẫn là một trong số ít các tỉnh giữ nguyên phạm vi hành chính kể từ khi thành lập đến nay. Điều này không chỉ phản ánh sự ổn định về mặt tổ chức mà còn thể hiện sự phát triển bền vững của tỉnh qua nhiều giai đoạn lịch sử.
Không chỉ nổi danh là quê hương của phong trào cách mạng và truyền thống hiếu học, Thái Bình ngày nay còn đang có những bước chuyển mình mạnh mẽ về kinh tế. Tỉnh đang đẩy mạnh phát triển công nghiệp với các khu công nghiệp lớn như Tiền Hải, Nguyễn Đức Cảnh, Sông Trà… cùng với đó là sự phát triển của các ngành dịch vụ, du lịch và năng lượng tái tạo.
Ngoài ra, Thái Bình cũng chú trọng đầu tư hạ tầng giao thông với các tuyến đường kết nối liên tỉnh, liên vùng, tạo động lực cho sự phát triển bền vững trong tương lai. Với lợi thế sẵn có và định hướng chiến lược đúng đắn, Thái Bình đang từng bước khẳng định vị thế là một trong những địa phương giàu tiềm năng của khu vực Đồng bằng sông Hồng.
>> Hai thành phố trực thuộc Trung ương hợp tác 'đổi vận' Hòn Chảo, xây dựng đảo nghỉ dưỡng siêu sang
 |
| TP. Thái Bình hiện nay |
Theo như Dự thảo quy hoạch tỉnh Thái Bình giai đoạn 2021-2030, tỉnh này đề xuất bổ sung 8 đô thị so với Kế hoạch phân loại đô thị toàn quốc giai đoạn 2021-2030 được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt vào tháng 2/2021 (Quyết định số 241/QĐ-TTg).
Tỉnh Thái Bình dự kiến sẽ mở rộng các đô thị sau: Quỳnh Côi (gồm thị trấn Quỳnh Côi, thị trấn An Bài và các xã Quỳnh Giao, Quỳnh Hồng, Quỳnh Hưng, Quỳnh Hải, Quỳnh Hội, An Ninh, An Vũ, An Lễ, An Quý, An Ấp); Hưng Hà (gồm thị trấn Hưng Hà; thị trấn Hưng Nhân và các xã Thống Nhất, Hồng Lĩnh, Minh Khai, Kim Trung, Tân Lễ, Tiến Đức, Liên Hiệp, Thái Hưng, Phúc Khánh, Thái Phương); Tiền Hải (gồm thị trấn Tiền Hải và các xã Tây Giang, Tây Ninh, Đông Lâm, Đông Cơ, Đông Minh); Thành phố Thái Bình: Tân Phong, Vũ Hội (huyện Vũ Thư); Đông Dương, Đông Quang, Đông Hoàng, Đông Xuân (huyện Đông Hưng); Tây Sơn, Vũ Lễ, Vũ An, Vũ Ninh (huyện Kiến Xương); Kiến Xương (gồm thị trấn Kiến Xương và các xã Quang Trung, Bình Minh).
TP. Thái Bình hiện đang là đô thị loại II với diện tích tự nhiên 68,1km2, dân số khoảng 208.162 người. Trong tương lai, TP. Thái Bình sẽ được đưa lên đô thị loại I.
Để đạt được tiêu chí này, TP. Thái Bình dự kiến định hướng trong giai đoạn 2021-2025 sẽ tập trung hoàn thiện cơ sở hạ tầng theo tiêu chí đô thị loại I, chuyển trọng tâm về phía Đông và hoàn thiện mô hình thành phố hai bên sông Trà Lý.
TP cũng được định hướng phát triển đô thị từng phần, có trọng tâm, trọng điểm nhằm nâng cao hiệu quả sử dụng đất, tập trung phát triển đô thị phía bên trong tuyến tránh S1 và đường Vành đai phía Nam của thành phố.
Trong giai đoạn 2026-2030, dự kiến đến năm 2030, tỉnh Thái Bình sẽ phát triển mở rộng không gian TP tập trung về phía Đông và Đông Bắc thêm các xã: Tân Phong, Trung An (huyện Vũ Thư); Tây Sơn, An Bình, Quốc Tuấn, Bình Nguyên, Lê Lợi, Hồng Thái, Trà Giang (huyện Kiến Xương).
Sau khi được sáp nhập, TP. Thái Bình có thể mở rộng diện tích gấp gần 2 lần, từ 68,1km2 lên 131,87km2; quy mô dân số toàn đô thị đến năm 2030 có thể đạt 566.479 người; trong đó dân số nội thị khoảng 496.000 người.
