TP.HCM xem xét cấp sổ hồng cho nhà đất mua bán bằng giấy viết tay

Không để xảy ra tình trạng phân lô

Sở Tài nguyên và Môi trường (TN&MT) TP.HCM vừa đề nghị UBND các quận, huyện, TP. Thủ Đức, Văn phòng Đăng ký đất đai TP và các chi nhánh trực thuộc giải quyết hồ sơ tự ý chuyển mục đích sử dụng đất, tự ý tách thửa, chuyển quyền bằng giấy tay.

Cụ thể, Sở TN&MT TP.HCM yêu cầu các cơ quan trên phối hợp với phòng TN&MT, Phòng Quản lý đô thị và UBND cấp xã/phường xác định điều kiện cấp giấy chứng nhận cho các trường hợp tự ý tách thửa, tự ý chuyển mục đích sử dụng đất, chuyển quyền bằng giấy tay.

Căn cứ tình hình từng địa phương, các cơ quan xây dựng cơ chế phối hợp trong việc rà soát hồ sơ, xử lý vi phạm liên quan, có ý kiến về quy hoạch, hạn mức, điều kiện về hạ tầng khi xem xét cấp giấy chứng nhận.

“Chỉ đạo UBND cấp xã có kế hoạch công khai thông tin rộng rãi và tuyên truyền, yêu cầu người dân thực hiện kê khai, đăng ký theo quy định”, Sở TN&MT TP.HCM chỉ đạo.

Trước đó, ngày 12/10, UBND TP.HCM đã có cuộc họp nghe báo cáo về các hồ sơ tự ý tách thửa, tự ý chuyển mục đích sử dụng đất, chuyển quyền bằng giấy viết tay trên địa bàn TP.

Về cấp giấy chứng nhận cho các hộ gia đình, cá nhân trên địa bàn, tính đến nay Sở TN&MT TP.HCM đã cấp được 1,579 triệu giấy chứng nhận, đạt tỷ lệ 99,19%.

Tuy nhiên, công tác này vẫn còn gặp khó khăn đối với các trường hợp người dân tự ý tách thửa, tự ý chuyển mục đích sử dụng đất, chuyển quyền bằng giấy tay, dẫn đến còn một lượng hồ sơ chưa giải quyết được.

Nguyên nhân do quy định đất đai trải qua nhiều thời kỳ có các quy định khác nhau và cần sự phối hợp xử lý của nhiều cơ quan liên quan.

Để giải quyết những trường hợp này, UBND TP.HCM chỉ đạo Sở TN&MT chủ trì, phối hợp với UBND các quận, huyện, TP. Thủ Đức xây dựng cơ chế phối hợp, trong đó cần phân loại các dạng hồ sơ, xác định thời gian thực hiện.

Đồng thời, đảm bảo các điều kiện về cơ sở hạ tầng và quy hoạch, không để xảy ra tình trạng phân lô, tách thửa, xây dựng không đúng quy định.

Phải kê khai trước ngày 31/12/2023

Theo Sở TN&MT TP.HCM, trên địa bàn TP tồn tại các trường hợp hộ dân sử dụng đất nông nghiệp và được cấp giấy chứng nhận. Nhưng quá trình sử dụng đất có phát sinh biến động như tách hộ riêng, được thừa kế, được tặng - cho hay chuyển nhượng một phần đất.

Xuất phát từ nhu cầu thực tế trên, các hộ dân đã có hành vi tự ý tách thửa hoặc chuyển quyền một phần đất bằng hình thức viết giấy tay, tức không lập hợp đồng chuyển nhượng đất và tài sản gắn liền với đất theo quy định, hoặc tự ý chuyển mục đích sử dụng đất khi xây dựng nhà và công trình trên đất nông nghiệp...

Sở TN&MT TP.HCM cho rằng, do pháp luật đất đai qua nhiều thời kỳ chưa có quy định kịp thời và đầy đủ nên người nhận chuyển nhượng quyền sử dụng đất chưa được cấp giấy chứng nhận.

Đến khi Nghị định số 43/2014 của Chính phủ ban hành, đã có quy định giải quyết với các trường hợp nhận chuyển nhượng, nhận thừa kế, nhận tặng - cho bằng giấy tay trước ngày 1/7/2014.

Tuy nhiên, vì tự ý tách thửa để chuyển quyền nên phần lớn đất chuyển quyền có diện tích nhỏ hơn diện tích tối thiểu tách thửa theo quy định của UBND cấp tỉnh. Khi giải quyết những trường hợp này, cơ quan thẩm quyền nhận thấy có nhiều vấn đề phát sinh cần báo cáo, xin ý kiến của UBND TP.

Theo Sở TN&MT TP.HCM, vấn đề trên tồn tại qua nhiều thời kỳ, có thể phát sinh tiếp theo do việc mua bán bằng giấy tay không có xác nhận của cơ quan chức năng nên khó xác thực thời điểm mua bán, dễ bị lợi dụng làm trái quy định.

Nếu không thực hiện chặt chẽ thì dễ dẫn đến tình trạng “lách luật” chia tách thửa đất không đảm bảo hạn mức.

Sở TN&MT kiến nghị UBND TP.HCM giao UBND các quận, huyện, TP. Thủ Đức rà soát, xác minh về người sử dụng đất cả bên chuyển và bên nhận chuyển quyền, thời điểm chuyển quyền, quá trình sử dụng đất, hiện trạng... từ đó xử lý vi phạm hành chính về đất đai trước khi xác nhận điều kiện cấp giấy chứng nhận.

Với các hồ sơ đã tiếp nhận, chấp thuận thời điểm hình thành thửa đất được tách ra để chuyển quyền bằng giấy tay (trước ngày 1/7/2014) được xác định cụ thể tại thời điểm ghi trên giấy tờ mua bán tay.

Đối với các hồ sơ chưa tiếp nhận, Sở TN&MT kiến nghị UBND TP.HCM giao các địa phương công khai trên các phương tiện thông tin đại chúng để các trường hợp chuyển quyền bằng giấy tay một phần thửa đất thực hiện kê khai chậm nhất đến ngày 31/12/2023, đăng ký biến động và cấp giấy chứng nhận theo quy định. Các hồ sơ phát sinh sau thời điểm kê khai, đăng ký sẽ không có cơ sở xem xét, giải quyết.

Việc xác định thửa đất được tách ra khi chuyển quyền được thực hiện trên cơ sở xem xét quá trình sử dụng đất, thông tin thửa đất và người sử dụng đất thông qua bản đồ, số mục kê, tài liệu kê khai, đo đạc qua các thời kỳ… nhằm đảm bảo về hạn mức tách thửa và các điều kiện về cơ sở hạ tầng kỹ thuật tại địa phương.