Trái đất mất 1 tỷ năm, Trung Quốc chỉ mất 1 tuần, tạo ra ‘kho báu’ quý giá nhất nhì thế giới bằng công nghệ, thống trị tới 95% sản lượng toàn cầu

Trong bối cảnh thế giới đối mặt với cuộc khủng hoảng tài nguyên và suy thoái môi trường ngày càng nghiêm trọng, Trung Quốc đang nổi lên như một trung tâm đổi mới công nghệ toàn cầu, dẫn đầu trong việc tìm kiếm các giải pháp thay thế nhằm thúc đẩy phát triển bền vững.

Hoạt động khai thác tài nguyên truyền thống đang gây ra hàng loạt hệ lụy nặng nề: phá rừng, xói mòn đất, ô nhiễm nguồn nước và phát thải hóa chất độc hại. Không chỉ vậy, quá trình khai thác tiêu tốn năng lượng khổng lồ còn góp phần lớn vào phát thải khí nhà kính - yếu tố thúc đẩy biến đổi khí hậu toàn cầu.

Chính vì thế, việc áp dụng các công nghệ mới để giảm phụ thuộc vào khai thác tài nguyên thiên nhiên đang trở thành xu hướng tất yếu. Và trong lĩnh vực kim cương - một trong những khoáng sản quý hiếm và đắt đỏ nhất thế giới, Trung Quốc đã tạo ra một bước ngoặt mang tính cách mạng.

Kim cương tự nhiên cần tới khoảng 1 tỷ năm để hình thành sâu trong lòng đất, khiến chúng trở nên vô cùng khan hiếm và có giá trị cao. Tổng sản lượng toàn cầu năm 2024 đạt khoảng 118 triệu carat, song con số này vẫn không đáp ứng đủ nhu cầu thị trường.

Trung Quốc đã thay đổi toàn bộ “cuộc chơi” khi làm chủ công nghệ nuôi cấy kim cương trong phòng thí nghiệm, cho phép tạo ra những viên kim cương tổng hợp có chất lượng tương đương tự nhiên chỉ trong vài ngày. Đây không chỉ là giải pháp bền vững thay thế khai thác truyền thống mà còn là hướng đi mới để bảo tồn tài nguyên và giảm tác động môi trường.

“Thủ đô kim cương” mới của thế giới

Hiện Trung Quốc là nhà sản xuất kim cương tổng hợp lớn nhất thế giới, có thời điểm chiếm tới 95% sản lượng toàn cầu, trong đó 80% đến từ tỉnh Hà Nam. Riêng năm 2022, Trung Quốc sản xuất khoảng 20 triệu carat, gần một nửa sản lượng toàn cầu.

Điển hình là thành phố Zhecheng (Hà Nam) từng là vùng nông nghiệp nghèo nay đã trở thành “thủ đô kim cương” với hơn 110 doanh nghiệp sản xuất, cho ra đời tới 5 tỷ carat kim cương đơn tinh thể mỗi năm, trong đó 4 triệu carat được dùng cho ngành trang sức.

Công nghệ chủ đạo tại Trung Quốc là HTHP (High Temperature High Pressure) mô phỏng điều kiện tự nhiên hình thành kim cương sâu trong lòng đất giúp rút ngắn thời gian sản xuất và giảm chi phí so với công nghệ CVD (Chemical Vapor Deposition) phổ biến tại Mỹ và Ấn Độ.

Giá trị thị trường kim cương tổng hợp của Trung Quốc đạt khoảng 7,8 tỷ USD năm 2024 và dự kiến tăng lên 23,3 tỷ USD vào năm 2032, tương đương tốc độ tăng trưởng trung bình hằng năm 14,6%. Quốc gia này cũng là nhà xuất khẩu lớn nhất thế giới, với 3,74 tỷ carat bột kim cương tổng hợp và 4,3 tấn kim cương tái tạo được xuất khẩu trong năm 2024.

Tuy nhiên, tăng trưởng quá nóng cũng đặt ra thách thức mới. Sản lượng cao khiến thị trường đối mặt với nguy cơ dư cung và sụt giá, trong khi nhu cầu tại các thị trường lớn như Mỹ và Trung Quốc đang có dấu hiệu chững lại. Tại Trung Quốc, kim cương chỉ còn chiếm 6% doanh số trang sức năm 2024, giảm mạnh so với 14% trước đó, cho thấy người tiêu dùng đang chuyển hướng sang đá quý mới hoặc các sản phẩm bền vững hơn.