Từ chối Starlink của Elon Musk, quốc gia 12 triệu dân quyết chọn nhà thầu Trung Quốc dù Internet yếu đến mức phải trèo cây để vào mạng

Tại Bolivia, truy cập internet là một cuộc chiến dai dẳng. Các trang web tải chậm như rùa bò, video thường xuyên giật lag, thậm chí nhiều khu vực nông thôn hoàn toàn không có kết nối mạng. Trong bối cảnh đó, đề nghị từ Starlink – mạng internet vệ tinh tốc độ cao do Elon Musk sáng lập – lẽ ra phải là tin mừng. Thế nhưng, chính phủ Bolivia lại dứt khoát từ chối.

Khi Starlink đang nhanh chóng mở rộng phạm vi phủ sóng khắp Nam Mỹ, vươn tới cả những ngóc ngách xa xôi nhất của rừng Amazon, Bolivia lại trở thành một trong số ít quốc gia khước từ dịch vụ này. Thay vào đó, nước này tiếp tục sử dụng vệ tinh viễn thông cũ do Trung Quốc sản xuất – vốn đã hoạt động từ năm 2013.

Theo giới chức Bolivia, đây không đơn thuần là một quyết định kỹ thuật. Việc từ chối Starlink được xem là một bước đi mang tính chiến lược nhằm bảo vệ chủ quyền số và đảm bảo cạnh tranh công bằng trong ngành viễn thông. Giới chức lo ngại rằng nếu một doanh nghiệp nước ngoài nắm quyền kiểm soát quá lớn, họ có thể sử dụng ảnh hưởng của mình để điều chỉnh các quy định theo hướng có lợi cho họ.

“Elon Musk có thể mang lại công nghệ tiên tiến, nhưng vẫn phải tuân thủ luật pháp, đóng góp cho nền kinh tế Bolivia và không làm suy yếu các nhà mạng trong nước”, ông Iván Zambrana, Giám đốc Cơ quan Vũ trụ Bolivia, nhấn mạnh.

Ông Zambrana cho biết vệ tinh Trung Quốc hiện tại vẫn đủ khả năng phủ sóng internet trên toàn lãnh thổ Bolivia. Tuy nhiên, các chuyên gia lại không đồng tình.

Trên thực tế, hệ thống vệ tinh cũ của Bolivia bị đánh giá là chậm, tín hiệu không ổn định. Việc triển khai ăng-ten và thiết bị thu sóng ở vùng sâu vùng xa cũng tốn kém và phức tạp. Tốc độ internet của Bolivia hiện đứng cuối bảng xếp hạng Nam Mỹ, với chỉ khoảng 50% hộ gia đình được kết nối băng rộng – so với 94% ở Chile và 87% ở Brazil.

Hơn 90% người dân Bolivia lên mạng bằng điện thoại di động, nhưng ở những nơi sóng yếu, người dân phải trèo lên cây hoặc di chuyển tới các khu vực cao mới có thể bắt được tín hiệu. “Ngay cả khi có vệ tinh trên trời, nhiều khu vực nghiên cứu vẫn không thể truy cập internet”, bà Patricia Llanos, giảng viên địa lý tại một trường đại học Bolivia, cho biết.

Vệ tinh hiện tại của Bolivia dự kiến sẽ cạn nhiên liệu vào năm 2028, nhưng phương án thay thế vẫn chưa được công bố rõ ràng. Một lựa chọn đang được Chính phủ Bolivia xem xét là hợp tác với SpaceSail – công ty vũ trụ Trung Quốc đang lên kế hoạch phóng 648 vệ tinh quỹ đạo thấp trong năm nay và mở rộng lên 15.000 vệ tinh vào năm 2030.

Theo giáo sư Gregory Falco từ Đại học Cornell (Mỹ), nếu có đơn vị nào đủ khả năng cạnh tranh với Starlink trong tương lai gần, thì đó chính là SpaceSail.

Dù đã có mặt tại hơn 125 quốc gia và vùng lãnh thổ, mạng lưới Starlink cũng đang vấp phải sự thận trọng ngày càng tăng từ các chính phủ. Không chỉ Bolivia, Brazil – thị trường lớn nhất của Starlink tại Mỹ Latinh – cũng đã bắt đầu tìm kiếm các phương án thay thế, sau khi Starlink và nền tảng X (cũng thuộc sở hữu của Elon Musk) từ chối thực hiện yêu cầu kiểm soát thông tin sai lệch từ tòa án nước này.

Năm ngoái, Brazil đã ký thỏa thuận hợp tác với chính SpaceSail – bước đi thể hiện rõ mối lo ngại về việc phụ thuộc quá mức vào một công ty công nghệ nước ngoài.

Dù Starlink vẫn liệt kê Bolivia là “thị trường tiềm năng” trong bản đồ phủ sóng năm 2025, tương lai của dịch vụ này tại quốc gia 12 triệu dân này vẫn là một dấu hỏi lớn.

Theo NYT

>> Lầu Năm Góc ‘nghẹt thở’ vì Trung Quốc siết xuất khẩu khoáng sản, chuỗi sản xuất vũ khí nguy cơ tê liệt