Từ tháng sau, người dân có thể bị phạt tới 10 triệu đồng nếu làm điều này với căn cước

Chính phủ vừa ban hành Nghị định 282/2025 quy định về xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực an ninh, trật tự, an toàn xã hội; phòng, chống tệ nạn xã hội; phòng, chống bạo lực gia đình. Nghị định có hiệu lực thi hành từ 15/12/2025 với nhiều điểm mới liên quan đến việc tăng mức xử phạt đối với các hành vi vi phạm về căn cước, cư trú và tài khoản định danh điện tử.

Cầm cố thẻ căn cước có thể bị phạt đến 10 triệu đồng

Theo Điều 11 của Nghị định 282, người dân sẽ bị phạt cảnh cáo hoặc phạt tiền từ 5-10 triệu đồng nếu không xuất trình thẻ căn cước, căn cước điện tử hoặc giấy chứng nhận căn cước khi được cơ quan có thẩm quyền yêu cầu kiểm tra hoặc không thực hiện đúng quy định về cấp, cấp đổi, cấp lại các loại giấy tờ này.

Các hành vi chiếm đoạt, sử dụng trái phép thẻ căn cước, căn cước điện tử của người khác; tẩy xóa, sửa chữa làm sai lệch nội dung; hủy hoại, cố ý làm hỏng thẻ căn cước hoặc không nộp lại thẻ khi bị tước quốc tịch, thôi quốc tịch hoặc bị hủy bỏ quyết định nhập quốc tịch Việt Nam sẽ bị phạt tiền từ 2-4 triệu đồng.

Mức phạt 4-8 triệu đồng được áp dụng cho hành vi cung cấp thông tin, tài liệu sai sự thật để được cấp thẻ căn cước, căn cước điện tử, giấy chứng nhận căn cước hoặc giấy xác nhận số định danh cá nhân đã hủy với số định danh mới.

Đáng chú ý, người sử dụng thẻ căn cước, căn cước điện tử giả; giấy chứng nhận căn cước giả; cầm cố, nhận cầm cố thẻ căn cước; thuê hoặc cho thuê thẻ căn cước sẽ bị phạt từ 8-10 triệu đồng.

So với quy định hiện hành, mức phạt tại Nghị định 282 tăng gấp 2-4 lần ở hầu hết các nhóm hành vi. Đây cũng là lần đầu tiên pháp luật có quy định riêng và cụ thể về “mua bán, cho thuê, cầm cố giấy tờ cư trú”, thể hiện sự siết chặt quản lý giấy tờ tùy thân và thông tin định danh.

Lần đầu xử phạt hành vi vi phạm liên quan tài khoản định danh điện tử

Tại Nghị định 282, quy định về xử phạt vi phạm hành chính liên quan đến tài khoản định danh điện tử được đề cập lần đầu tiên.

Tài khoản định danh điện tử được Bộ Công an triển khai từ năm 2022, gồm tên đăng nhập là mã số định danh cá nhân và mật khẩu được tạo lập bởi hệ thống định danh, xác thực điện tử quốc gia, được quản lý thông qua ứng dụng VNeID.

Theo Điều 28, người cung cấp sai hoặc cố ý không cung cấp, cung cấp không đầy đủ thông tin, tài liệu để mở tài khoản định danh điện tử; sử dụng tài khoản định danh điện tử giả; mua bán, cho thuê, cầm cố hoặc thế chấp tài khoản định danh điện tử sẽ bị phạt tiền 3-4 triệu đồng.

Ngoài ra, người sử dụng trái phép, chiếm đoạt tài khoản định danh điện tử của người khác; mượn hoặc cho mượn tài khoản để thực hiện hành vi trái pháp luật có thể bị phạt từ 4-8 triệu đồng.

Vi phạm quy định về cư trú có thể bị phạt đến 12 triệu đồng

Nghị định 282/2025 cũng nâng mức xử phạt đối với nhiều hành vi liên quan quản lý cư trú.

Cụ thể, mức phạt tiền 2-4 triệu đồng được áp dụng cho các hành vi: tẩy xóa, sửa chữa làm sai lệch nội dung; mua bán, thuê, cho thuê; mượn hoặc cho mượn xác nhận thông tin cư trú hoặc giấy tờ liên quan đến cư trú để thực hiện hành vi trái pháp luật (mức phạt hiện hành là 1-2 triệu đồng).

Cùng mức phạt này còn áp dụng với trường hợp đã cư trú tại nơi ở hợp pháp mới, đủ điều kiện đăng ký cư trú nhưng không làm thủ tục thay đổi nơi đăng ký; cầm cố, nhận cầm cố hoặc hủy hoại giấy tờ, tài liệu về cư trú.

Người cho người khác đăng ký cư trú vào chỗ ở của mình để vụ lợi; cơ sở lưu trú không thông báo lưu trú cho từ 4 đến 8 người; cản trở công dân thực hiện quyền tự do cư trú sẽ bị phạt từ 4-8 triệu đồng, thay vì mức 2-4 triệu đồng như trước đây.

Hành vi cản trở hoặc không chấp hành việc kiểm tra thường trú, tạm trú, lưu trú, tạm vắng cũng bị xử phạt 4-8 triệu đồng.

Đáng chú ý, mức phạt cao nhất từ 8-12 triệu đồng sẽ áp dụng đối với người cung cấp thông tin, giấy tờ, tài liệu sai sự thật; làm giả hoặc sử dụng dữ liệu giả về cư trú để được đăng ký thường trú, tạm trú, tách hộ hoặc điều chỉnh thông tin cư trú, tăng gấp đôi so với quy định cũ (4-6 triệu đồng).

Với việc tăng mạnh mức xử phạt và bổ sung các hành vi mới, Nghị định 282/2025 được kỳ vọng sẽ tăng cường hiệu quả quản lý nhà nước về căn cước, cư trú và tài khoản định danh điện tử, đồng thời góp phần đảm bảo trật tự an toàn xã hội trong bối cảnh chuyển đổi số quốc gia đang được đẩy mạnh.