Tưởng chỉ có trong phim viễn tưởng: Con người đã có thể tương tác với ảnh 3D lơ lửng bằng tay trần
Lần đầu tiên, con người có thể chạm, xoay và tương tác trực tiếp với ảnh 3D nổi trong không gian mà không cần kính hay thiết bị đeo.
Ảnh hologram 3D, vốn được xem là công nghệ chỉ có thể ngắm nhìn từ xa, giờ đây đã bước vào một kỷ nguyên mới: bạn có thể trực tiếp chạm, xoay và tương tác với ảnh nổi mà không cần kính chuyên dụng hay thiết bị đeo hỗ trợ. Bước tiến ngoạn mục này đến từ nỗ lực của một nhóm các nhà nghiên cứu tại Đại học Công lập Navarra, Tây Ban Nha.
Cách thức hoạt động: Vượt qua giới hạn của công nghệ hologram truyền thống
Thông thường, hologram 3D được tạo ra bằng kỹ thuật swept volumetric display, chiếu hình ảnh liên tục ở nhiều độ cao khác nhau lên một bề mặt dao động siêu nhanh – tới 3.000 lần mỗi giây. Nhờ đó, hình ảnh có thể "lơ lửng" trong không gian mà không cần tới kính 3D.
Tuy nhiên, điểm yếu lớn nhất của công nghệ này chính là bề mặt dao động. Khi người dùng chạm vào, hiệu ứng thị giác ngay lập tức sụp đổ, thậm chí còn tiềm ẩn nguy cơ gây thương tích vì tốc độ dao động quá cao.
 |
| Bạn có thể trực tiếp chạm, xoay và tương tác với ảnh nổi mà không cần kính chuyên dụng. Ảnh: Internet |
Đột phá với vật liệu mềm: Chạm thật vào hình ảnh 3D
Nhóm nghiên cứu do tiến sĩ Elodie Bouzbib dẫn dắt đã tìm ra giải pháp độc đáo: thay thế bề mặt cứng bằng một lớp vật liệu đàn hồi, có khả năng co giãn và an toàn khi tiếp xúc. Vật liệu mới không chỉ duy trì hiệu ứng ảnh nổi khi bị chạm vào, mà còn cho phép người dùng thực hiện các thao tác như chụm hai ngón, xoay hay kéo ảnh — tương tự cách dùng màn hình cảm ứng 2D, nhưng lần đầu tiên là với hình ảnh 3D thực sự nổi trong không gian.
Hệ thống xử lý phía sau sẽ tự động điều chỉnh nội dung hiển thị để đảm bảo tính chính xác khi người dùng tương tác trực tiếp.
Cảm nhận người dùng: Tự nhiên và chính xác hơn bao giờ hết
Kết quả thử nghiệm trên 18 người tham gia cho thấy đa số đều đánh giá việc dùng tay trần để chạm vào ảnh nổi "tự nhiên và chính xác" hơn nhiều so với các công cụ điều khiển 3D như chuột 3D – vốn là phương pháp phổ biến hiện nay để tương tác với hologram.
Sự thuận tiện, trực quan và cảm giác thực tế cao đã mở ra những tiềm năng ứng dụng rộng lớn cho công nghệ mới này.
Triển vọng tương lai: Định hình lại cách chúng ta tương tác với dữ liệu 3D
Dù công nghệ đang ở giai đoạn đầu và còn cần hoàn thiện thêm, nhưng các nhà nghiên cứu tin rằng nó sẽ sớm tạo ra làn sóng đổi mới mạnh mẽ trong giáo dục, bảo tàng, trưng bày triển lãm và các lĩnh vực đòi hỏi hiển thị thông tin 3D sinh động.
Nghiên cứu này đã được công bố trên nền tảng học thuật HAL và sẽ được trình bày tại Hội nghị CHI 2025 tổ chức tại Nhật Bản vào cuối tháng này, đánh dấu một bước ngoặt quan trọng trong lĩnh vực tương tác không gian ba chiều.
