Tỷ giá biến động, ngân hàng lãi lớn từ kinh doanh ngoại tệ

Trong nửa đầu năm 2023, NHNN thường xuyên duy trì giá mua USD tại Sở Giao dịch cao hơn 100 – 200 đồng/USD so với giá mua USD mà các ngân hàng áp dụng cho khách hàng. Với diễn biến này, các ngân hàng chỉ cần mua USD từ khách hàng và bán lại cho NHNN thì mức lãi thuần cũng lên đến cả nghìn tỷ đồng khi từ đầu năm đến nay, nhà điều hành đã mua vào hơn 6 tỷ USD thông qua các nhà băng.

Thống kê từ báo cáo tài chính quý 2 của 27 ngân hàng trên sàn chứng khoán và Agribank cho thấy, tổng lãi thuần từ kinh doanh ngoại hối trong 6 tháng đầu năm 2023 đạt gần 12.000 tỷ đồng, tăng 18% so với cùng kỳ năm trước - gấp hơn 7 lần tốc độ tăng trưởng của tổng thu nhập hoạt động.

Chiếm phần lớn lợi nhuận và là động lực tăng trưởng chính của mảng này vẫn đến từ nhóm Big4 (VietinBank, Vietcombank, BIDV và Agribank). Theo đó, nhóm này ghi nhận gần 8.300 tỷ đồng lãi thuần từ kinh doanh ngoại hối trong nửa đầu năm, tăng 30% so với cùng kỳ và chiếm 69% tổng lãi thuần toàn ngành.

Vietcombank tiếp tục nắm giữ vị trí quán quân về lợi nhuận từ kinh doanh ngoại hối nhờ lợi thế đặc thù về hoạt động ngoại thương trong nhiều năm. Nhà băng này ghi nhận lãi thuần từ kinh doanh ngoại hối đạt gần 3.200 tỷ đồng, tăng 6,4% so với cùng kỳ năm trước.

VietinBank ghi nhận lãi thuần từ kinh doanh ngoại hối tăng 47,1%, khoảng 2.350 tỷ đồng. BIDV thu về gần 1.500 tỷ đồng, tăng 20,5% so với cùng kỳ. Agribank báo cáo lãi thuần từ kinh doanh ngoại hối nhảy vọt thêm 124,5%, đạt gần 1.300 tỷ đồng.

Tổng hợp từ BCTC tại 27 ngân hàng.

Nhiều ngân hàng trong nhóm tư nhân cũng có kết quả tích cực từ kinh doanh ngoại hối. Đặc biệt, có tới 3 nhà băng ghi nhận mức tăng trưởng lãi từ kinh doanh ngoại hối ở mức ba con số, là: OCB (428%), LPBank (333%), BaoVietBank (152,5%).

Dù kết quả có sự phân hóa lớn nhưng đa số các ngân hàng vẫn ghi nhận lãi lớn từ hoạt động kinh doanh ngoại hối trong nửa đầu năm 2023, đặc biệt có sự tăng trưởng rất mạnh nếu so sánh với những năm trước đó.

Kết quả tích cực từ kinh doanh ngoại hối của các ngân hàng được dự báo từ trước trong bối cảnh chỉ số đồng USD vẫn duy trì được sức mạnh khi Cục Dự trữ liên bang Mỹ (Fed) dần đi vào chặng cuối của chu kỳ nâng lãi suất.

Chênh lệch tỷ giá mua - bán cao, ngân hàng lãi lớn

Tại mảng kinh doanh ngoại hối ở các nhà băng, đa phần lợi nhuận đến từ hoạt động mua bán ngoại tệ giao ngay. Điều này tương ứng nguồn thu nhập đến từ chênh lệch giữa giá mua vào và giá bán ra.

Đây là hoạt động có lợi nhuận ổn định của các ngân hàng, khi nguồn thu nhập đến từ chênh lệch giữa giá mua vào và bán giao ngay luôn được duy trì ở một mức biên xác định. Các ngân hàng quốc doanh có được nguồn thu lớn và ổn định từ hoạt động kinh doanh ngoại hối giao ngay nhờ quy mô giao dịch "khổng lồ" của mình.

Thực tế, với giá bán niêm yết trong nửa đầu năm thường xuyên cao hơn giá mua 350 - 400 đồng/USD, các ngân hàng quốc doanh có được nguồn thu lớn và ổn định từ hoạt động kinh doanh ngoại hối giao ngay nhờ quy mô giao dịch "khổng lồ" của mình.

Chênh lệch giá mua và giá bán USD niêm yết tại các ngân hàng thường xuyên duy trì từ 350 - 400 đồng/USD trong nửa đầu năm.

Bên cạnh đó, lợi nhuận còn đến từ hoạt động mua - bán USD giữa các ngân hàng với Ngân hàng Nhà nước (NHNN).

Thêm nữa, giai đoạn tỷ giá biến động mạnh là thời điểm thuận lợi và cơ hội cho các ngân hàng lướt sóng, kiếm lợi nhuận ở hoạt động kinh doanh ngoại tệ.

Sau giai đoạn tương đối ổn định trong nửa đầu năm, tỷ giá USD/VND đã có những biến động đáng chú ý trong thời gian gần đây. Điều này sẽ nới rộng chênh lệch lãi suất USD-VND trên thị trường liên ngân hàng vốn đang ở mức cao kỷ lục. Theo một số chuyên gia tài chính thì tỷ giá càng tăng ngân hàng càng lãi lớn trong mảng kinh doanh ngoại hối.