Việt Nam dùng lợi thế đặc biệt để thu hút các tập đoàn đa quốc gia, cạnh tranh với vị thế 'công xưởng thế giới' của Trung Quốc

Trong nhiều thập kỷ qua, Trung Quốc luôn được định vị là "công xưởng thế giới" nhờ vào hiệu quả, chất lượng sản xuất và chuỗi cung ứng toàn diện. Tuy nhiên, Việt Nam đang nhanh chóng trở thành một đối thủ đáng gờm, nhất là trong các ngành hàng điện tử, giày dép, may mặc và nội thất.

Theo Bưu Điện Hoa Nam Buổi Sáng (SCMP), kể từ năm 2018, Việt Nam đã thu hút mạnh mẽ sự quan tâm của các tập đoàn đa quốc gia như Samsung, Nike và Ikea nhờ vào lợi thế chi phí lao động thấp và hạ tầng sản xuất đáng tin cậy. Samsung hiện đầu tư trên 17 tỷ đồng tại Việt Nam với các nhà máy sản xuất điện thoại và linh kiện điện tử, chiếm hơn 50% tổng kim ngạch xuất khẩu của công ty.

Theo ông Alberto Vettoretti, quản lý tại Dezan Shira & Associates, "Hàng hóa sản xuất tại Việt Nam có sự tiến bộ đáng kinh ngạc về chất lượng, tính cạnh tranh giá và khả năng cung ứng".

Tiến sĩ Trần Nguyễn Minh, một chuyên gia kinh tế tại Hội đồng Kinh tế Châu Á, nhận định: "Việt Nam đã chứng minh được khả năng cung cấp môi trường sản xuất đối lập với Trung Quốc, nhất là trong giai đoạn doanh nghiệp đa quốc gia đang cần tìm kiếm sự linh hoạt hơn trong chuỗi cung ứng".

Lợi thế chi phí và lao động

Lao động giá rẻ là một trong những điểm sáng giúp Việt Nam thu hút đầu tư quốc tế. Theo báo cáo của PwC, năm 2020, mức lương theo giờ bình quân tại Trung Quốc cao gấp đôi so với Việt Nam. Điều này giúp các doanh nghiệp giảm chi phí sản xuất khi đặt nhà máy tại Việt Nam.

Tiến sĩ Lê Thanh Tùng, Giám đốc Viện Nghiên cứu Phát triển Kinh tế, bày tỏ: "Mức lương trung bình thấp không chỉ giúp doanh nghiệp tiết kiệm chi phí, mà còn mở ra cơ hội đối với lao động tại đây. Tuy nhiên, Việt Nam cần tăng cường đào tạo để duy trì đà tăng trưởng".

Nike đã đầu tư vào hơn 100 nhà máy ở Việt Nam. Ảnh minh hoạ

>> Một kim loại tiếp tục tỏa sáng như một tài sản đầy hứa hẹn trên thị trường hàng hóa toàn cầu 2025

Các thương hiệu lớn như Nike đã đầu tư vào hơn 100 nhà máy ở Việt Nam, đóng góp trên 50% sản lượng giày của hãng trên toàn cầu. Ikea cũng coi Việt Nam là một trong những trung tâm sản xuất chiến lược với doanh thu tăng trưởng đặc biệt trong lĩnh vực nội thất.

Hiện, Việt Nam cũng là quốc gia xuất khẩu nội thất lớn thứ hai thế giới, chiếm hơn 10% tổng kim ngạch xuất khẩu nội thất toàn cầu, đạt 14,8 tỷ USD trong năm 2023. Các sản phẩm như cà phê, hạt điều và nội thất đã trở thành đặc sản xuất khẩu chủ lực của Việt Nam.

Thách thức phía trước

Mặc dù Việt Nam đã đạt được những bước tiến đáng kể, các chuyên gia nhận định rằng nước này vẫn đứng sau Trung Quốc về nhiều khía cạnh. Trung Quốc có kinh nghiệm sản xuất hàng loạt các mặt hàng cao cấp, chuỗi cung ứng hoàn thiện và đội ngũ lao động tay nghề cao. Theo Bloomberg, trong năm 2022, Trung Quốc xuất khẩu 1,2 nghìn tỷ USD hàng hoá, vượt xa con số 371 tỷ USD của Việt Nam.

Ngoài ra, các nhà máy tại Việt Nam vẫn đối mặt với thách thức về chất lượng và hậu cần. Theo ông Victor Gao, Phó chủ tị Trung tâm nghiên cứu Trung Quốc và Toàn cầu hóa, "Chất lượng thiếu nhất quán là một trong những yếu tố khiến Việt Nam kém cạnh tranh trong ngành hàng cao cấp".

Theo báo cáo của Ngân hàng Thế giới (World Bank), tỉ lệ lao động tay nghề cao tại Việt Nam hiện chỉ chiếm 12% tổng lực lượng lao động, trong khi tại Trung Quốc con số này là 36%. Việt Nam cần tăng cường đào tạo lao động tay nghề cao để phục vụ cho sự chuyển dịch sang sản xuất hàng cao cấp.

Với những thành tựu đã đạt được, Việt Nam đang dần khẳng định vị trí là một trung tâm sản xuất mới trên bản đồ kinh tế thế giới. Tuy nhiên, để tiếp tục duy trì đà phát triển và thu hút đầu tư lâu dài, Việt Nam cần tăng cường đào tạo lao động tay nghề cao, đảm bảo chất lượng sản phẩm và cải thiện các hạn chế trong chuỗi cung ứng.

>> Không phải gạo, loại hạt đang giữ vị trí dẫn đầu trong thị trường ngũ cốc chiếm tới 39% tổng sản lượng toàn cầu sẽ biến động thế nào trong mùa vụ 2025