VNDirect: Lợi nhuận "héo hon", doanh nghiệp chăn nuôi kỳ vọng giá heo hơi cải thiện trong nửa cuối 2023

Theo báo cáo ngành nông nghiệp Công ty Chứng khoán VNDirect vừa công bố, giá heo hơi trong nước giảm 6 tháng liên tiếp. Nguyên nhân khiến giá heo hơi giảm thời gian gần đây là do nguồn cung trong nước ổn định; thu nhập của người lao động giảm sút dẫn đến việc thắt chặt chi tiêu; dịch tả heo châu Phi bùng phát khiến người chăn nuôi phải bán tháo heo với số lượng lớn dẫn đến tình trạng dư thừa nguồn cung trên thị trường.

Báo cáo cũng chỉ ra kết quả kinh doanh năm 2022 của các doanh nghiệp chăn nuôi suy giảm do khó khăn bủa vây. Theo đó, theo ước tính của VNDirect, trong năm 2022, tổng doanh thu của các doanh nghiệp sản xuất thịt niêm yết đã giảm 24,3% so với cùng kỳ, lợi nhuận sau thuế cũng giảm 39,3% so với cùng kỳ.

Lợi nhuận của nhiều doanh nghiệp chăn nuôi sụt giảm

Mới đây, CTCP Tập đoàn Dabaco Việt Nam (Dabaco, mã DBC) đã công bố báo cáo tài chính quý 4/2022 với doanh thu thuần 2.930 tỷ đồng, giảm 4% so với cùng kỳ năm 2021. Biên lãi gộp thu hẹp từ 12% xuống 5%, công ty ghi nhận lỗ sau thuế 79 tỷ đồng trong khi quý 4/2021 lãi gần 112 tỷ đồng. Tính chung năm 2022, tổng doanh thu của Dabaco đạt 12.269 tỷ đồng, tăng 13% so với năm 2021, lợi nhuận sau thuế ở mức 150 tỷ đồng, giảm 82%. Với kết quả này, Dabaco mới hoàn thành được 54% chỉ tiêu doanh thu, 16% kế hoạch lợi nhuận năm.

Tương tự như Dabaco, một ông lớn trong ngành chăn nuôi là CTCP Masan MEATLife (MML). Công ty này cũng ghi nhận doanh thu thuần quý 4/2022 đạt 1.553 tỷ đồng, giảm 58% so cùng kỳ năm 2021. Masan MEATLife lỗ sau thuế khoảng 170 tỷ đồng, trong khi quý 4/2021 lãi 883 tỷ. Lũy kế cả năm 2022, doanh thu thuần của Masan MEATLife đạt 4.785 tỷ đồng, giảm 75% so với năm 2021. Công ty lỗ sau thuế 234 tỷ đồng, trong khi năm 2021 lãi 1.254 tỷ. Với kết quả này, Masan MEATLife đã hoàn thành 96% mục tiêu doanh thu và không đạt được kế hoạch lợi nhuận.

Ra mắt sản phẩm “heo ăn chay” đúng thời điểm giá heo ở mức thấp, kết quả kinh doanh của CTCP Nông nghiệp BaF Việt Nam (mã BAF) cũng không mấy khả quan. Năm 2022, BaF ghi nhận doanh thu thuần 7.047 tỷ đồng, lợi nhuận sau thuế 293 tỷ đồng, lần lượt giảm 32% và 9% so với năm 2021. Với kết quả này, BaF đã vượt 18% mục tiêu doanh thu, song lợi nhuận sau thuế mới đạt 73% kế hoạch.

Trong các doanh nghiệp chăn nuôi, CTCP Hoàng Anh Gia Lai (mã HAG) là một trong số ít doanh nghiệp có kết quả kinh doanh tăng trưởng dương. Cụ thể trong quý 4/2022, Hoàng Anh Gia Lai ghi nhận doanh thu thuần đạt 1.610 tỷ đồng, tăng 120% so với cùng kỳ năm ngoái, trong đó mảng heo đạt 676 tỷ đồng, tăng 488% và đóng góp 42% trong tổng doanh thu. Biên lợi nhuận gộp mảng chăn nuôi 16%, trong khi biên lợi nhuận mảng trái cây là 53%.

Tính chung năm 2022, doanh thu thuần của Hoàng Anh Gia Lai đạt 5.081 tỷ đồng, tăng 142% so với 2021. Khoản hoàn nhập dự phòng 1.561 tỷ đồng tiếp tục giúp lợi nhuận sau thuế của doanh nghiệp này gấp 9,2 lần năm 2021 với 1.181 tỷ đồng. Với kết quả này, Hoàng Anh Gia Lai đã vượt 5% mục tiêu doanh thu và lợi nhuận năm 2022.

Chưa có chất xúc tác đẩy giá heo tăng mạnh

Trong kịch bản cơ sở, VNDirect cho rằng giá heo sẽ tăng 5% so với cùng kỳ, lên 59.000 đồng/kg vào năm 2023, nhờ giá thịt heo Trung Quốc phục hồi khi nền kinh tế mở cửa trở lại, điều này có thể ảnh hưởng một phần đến giá trong nước, và nguồn cung từ các hộ chăn nuôi giảm do giá heo giảm trong thời gian gần đây.

Giá thành sản xuất trung bình của hộ chăn nuôi vào khoảng 55.000 - 60.000 đồng/kg thịt heo, do đó với mặt bằng giá heo hơi hiện tại, VNDirect không kỳ vọng hộ chăn nuôi sẽ tái đàn mạnh trong ngắn hạn.

VNDirect cũng kỳ vọng các doanh nghiệp sản xuất thịt sẽ ghi nhận kết quả tích cực hơn từ năm 2023.

Tuy nhiên, với nhu cầu trong nước vẫn yếu trong nửa đầu năm 2023 (do thu nhập khả dụng giảm) và giá nguyên liệu thấp hơn, VNDirect chưa thấy chất xúc tác nào có thể khiến giá heo hơi tăng mạnh, ít nhất là cho đến quý 3/2023. Do đó, VNDirect kỳ vọng doanh thu của các doanh nghiệp sản xuất thịt niêm yết sẽ tăng trung bình 3,6% so với cùng kỳ trong 2023.

Trong khi đó, VNDirect kỳ vọng giá nông sản toàn cầu sẽ thuận lợi hơn cho hoạt động sản xuất thịt trong năm 2023. Trong đó, ngô và khô đậu tương được dự báo giảm 7,9%/1,8% so với cùng kỳ trong năm 2023.

Giá thức ăn chăn nuôi trong nước tăng chậm hơn so với giá nông sản thế giới, VN Direct kỳ vọng chi phí thức ăn sẽ hạ nhiệt dần từ quý 2/2023. Do đó, lợi nhuận gộp của các doanh nghiệp sản xuất thịt sẽ cải thiện trong năm 2023.

Trong năm 2023, CTCP Nông nghiệp BAF Việt Nam (BAF) có kế hoạch xây dựng ba trang trại mới bao gồm một trang trại ở Bình Phước (công suất 6.250 heo giống và 30.000 heo thịt) trong khi hai trang trại còn lại ở Nghệ An với tổng công suất 5.000 heo giống và 90.000 heo thịt. Ngoài ra, công ty còn hướng tới mở rộng mạng lưới phân phối thông qua hệ thống siêu thị Siba và hệ thống Meat Shop.

Trong khi đó, đối thủ mới - CTCP Hoàng Anh Gia Lai (HAG) cũng đã lên kế hoạch xây dựng hệ thống phân phối của riêng mình trong giai đoạn 2022 - 2023.

Tuy nhiên, mới đây, HAG tuyên bố sẽ nâng tỷ lệ cửa hàng nhượng quyền lên 80% thay vì xây dựng cửa hàng mang thương hiệu riêng do không đủ vốn. Mặt khác, hai ông lớn trong ngành là CTCP Tập đoàn Dabaco Việt Nam (DBC) và CTCP Masan MeatLife (MML) vẫn chưa đưa ra kế hoạch mở rộng cụ thể.

Đa số các doanh nghiệp cho rằng ngành thịt sẽ gặp khó khăn trong 6 tháng đầu năm 2023 do nhu cầu yếu. VNDirect cho rằng đây cũng là lý do khiến các công ty 3F (Feed - Farm - Food) (sản xuất theo chuỗi từ trang trại đến bàn ăn) chần chừ trong việc đưa ra kế hoạch mở rộng sản xuất, ngoại trừ những tay chơi mới muốn thâm nhập sâu hơn vào ngành thịt như BAF và HAG.