Xuất khẩu thủy sản đạt 8,33 tỷ USD sau 9 tháng, tăng trưởng 15,5%

Theo Hiệp hội Chế biến và Xuất khẩu Thủy sản Việt Nam (VASEP), tháng 9/2025, kim ngạch xuất khẩu thủy sản đạt gần 991 triệu USD, tăng 7,5% so với cùng kỳ. Lũy kế 9 tháng đầu năm, xuất khẩu đạt 8,33 tỷ USD, tăng 15,5% so với năm trước.

Trong cơ cấu sản phẩm, tôm tiếp tục dẫn đầu với gần 410 triệu USD trong tháng 9, đưa tổng kim ngạch 9 tháng lên hơn 3,38 tỷ USD, tăng tới 20,3%. Nhu cầu ổn định tại Mỹ, Nhật Bản, EU và đơn hàng gia tăng từ các thị trường khu vực là động lực chính. Cá tra cũng ghi dấu ấn với gần 191 triệu USD trong tháng 9, nâng lũy kế lên 1,6 tỷ USD, tăng gần 10% so với cùng kỳ, nhờ nhu cầu phục hồi tại Trung Quốc, Mỹ và Trung Đông.

Các nhóm sản phẩm khác cũng khởi sắc: cá biển đạt 1,61 tỷ USD (+18,5%), mực – bạch tuộc 550 triệu USD (+18,7%), nhuyễn thể có vỏ 192 triệu USD (+30%). Ngược lại, cá ngừ sụt giảm nhẹ xuống 705 triệu USD (-3,2%) do cạnh tranh gay gắt ở phân khúc đại dương.

Xét theo thị trường, Trung Quốc và Hồng Kông giữ vai trò dẫn dắt với kim ngạch 1,76 tỷ USD trong 9 tháng, tăng tới 32,1% và chiếm thị phần lớn nhất. Mỹ chững lại khi tháng 9 giảm hơn 6%, nhưng tổng 9 tháng vẫn đạt 1,41 tỷ USD, tăng 6,8%. Nhật Bản và EU tăng trưởng ổn định, lần lượt đạt 1,27 tỷ USD (+15,6%) và 885 triệu USD (+13,3%). Hàn Quốc nổi lên khi tháng 9 tăng gần 50%, lũy kế 645 triệu USD (+13%). Ngoài ra, ASEAN (536 triệu USD, +23,3%) và Trung Đông (295 triệu USD, +7,6%) trở thành những điểm đến tiềm năng, riêng tháng 9 Trung Đông tăng hơn 50%.

VASEP cho rằng những con số tích cực là sự linh hoạt của doanh nghiệp trong việc tái cơ cấu thị trường, tranh thủ xuất hàng trước khi các chính sách thuế và rào cản kỹ thuật mới có hiệu lực. Nhiều doanh nghiệp cũng tập trung vào sản phẩm chế biến giá trị gia tăng, đáp ứng yêu cầu về chất lượng, an toàn và truy xuất nguồn gốc, qua đó giữ lợi thế ở phân khúc trung và cao cấp.

Tuy vậy, ngành thủy sản vẫn đối diện nhiều thách thức. Thuế chống bán phá giá và thuế đối ứng tại Mỹ cùng các thị trường khác khiến biên lợi nhuận bị bào mòn. Quy định MMPA về khai thác biển gây áp lực lên nhóm hải sản. Thẻ vàng IUU từ EU chưa được gỡ bỏ tiếp tục ảnh hưởng tới uy tín và chi phí xuất khẩu. Thêm vào đó, sự cạnh tranh từ Ấn Độ, Thái Lan, Indonesia, Ecuador… ngày càng gay gắt, nhất là ở mặt hàng tôm và cá tra.

Các chuyên gia cho rằng để duy trì đà tăng trưởng, ngành thủy sản cần theo sát diễn biến thị trường và chính sách thương mại, chủ động điều chỉnh chiến lược khi rào cản mới xuất hiện. Song song, cần cơ cấu lại thị trường, khai thác mạnh hơn các thị trường ngách ít cạnh tranh, đồng thời đa dạng hóa sản phẩm và đẩy mạnh giá trị gia tăng để phù hợp với xu hướng tiêu dùng toàn cầu.

Cùng với đó, việc ứng dụng công nghệ trong nuôi trồng - chế biến, đổi mới sáng tạo và xây dựng thương hiệu quốc gia qua các kênh thương mại cao cấp, thương mại điện tử cũng sẽ là chìa khóa để thủy sản Việt Nam giữ vững thành quả, đồng thời mở rộng cơ hội tại thị trường quốc tế.