98% khả năng kinh tế toàn cầu xảy ra suy thoái?

Kinh tế thế giới đứng trước nguy cơ khó tránh suy thoái

Theo báo cáo hàng quý mới đây của cộng đồng các nhà kinh tế trưởng tại Diễn đàn Kinh tế thế giới (WEF), cuộc suy thoái toàn cầu ngày càng có khả năng xảy ra khi chi phí sinh hoạt tăng cao và kỳ vọng tăng trưởng kinh tế giảm dần ở tất cả các khu vực.

Lặp lại quan điểm của Ngân hàng Thế giới (WB) tuần trước, gần 3/4 trong số 50 nhà kinh tế trong nhóm nói trên tin rằng có khả năng xảy ra suy thoái toàn cầu. Tăng trưởng ở châu Âu dự kiến suy yếu vào năm 2023 trong khi tăng trưởng kinh tế ở mức vừa phải tại Mỹ, khu vực Trung Đông, Bắc Phi, Nam Á và Mỹ Latinh.

Cũng theo báo cáo của WEF, bên cạnh việc gia tăng nghèo đói, mất an ninh lương thực và giá năng lượng cao, bất ổn xã hội có thể là hậu quả khó tránh khỏi, đặc biệt là ở các nước thu nhập thấp.

Các nhà kinh tế trưởng tại diễn đàn hầu hết nhất trí quan điểm về nguy cơ vỡ nợ ngày càng gia tăng ở các nước thu nhập thấp, tương tự như trường hợp của Sri Lanka.

Bất ổn địa chính trị cũng đóng vai trò quan trọng trong bối cảnh cuộc xung đột Ukraine - Nga tác động đến nguồn cung cấp lương thực và năng lượng, khiến kinh tế suy giảm mạnh ở châu Âu.

Tại Mỹ, số liệu mới ngày 29/9 cho thấy nền kinh tế số 1 thế giới đã suy giảm 0,6% trong quý II/2022. Xét về mặt kỹ thuật, kinh tế Mỹ đã rơi vào suy thoái khi có 2 quý tăng trưởng âm liên tiếp.

Trong khi đó, Cơ quan Thống kê Liên bang Đức công bố số liệu cho thấy tỷ lệ lạm phát của nền kinh tế đầu tàu châu Âu tăng lên mức 10%, cao kỷ lục trong 70 năm qua. Các chuyên gia kinh tế Đức dự báo tỷ lệ lạm phát ở mức 2 con số sẽ còn tiếp diễn trong những tháng tới trong bối cảnh mùa đông đến gần và giá năng lượng có thể tiếp tục tăng cao.

Tại Anh, số liệu của Văn phòng Thống kê quốc gia Anh (ONS) vào ngày 30/9 cho thấy nền kinh tế nước này đã tăng trưởng 0,2% trong quý II/2022, tăng so với mức giảm 0,1% được dự báo trước đó. Điều đó đồng nghĩa với việc nền kinh tế Anh vẫn chưa rơi vào suy thoái.

Có 98% khả năng kinh tế toàn cầu xảy ra suy thoái?

Ngân hàng Thế giới - WB gần đây đã cảnh báo rằng nguy cơ suy thoái toàn cầu vào năm 2023 đã tăng lên khi các ngân hàng trung ương trên toàn thế giới đồng loạt tăng lãi suất để đối phó với lạm phát. Xu hướng này có thể dẫn đến một loạt cuộc khủng hoảng tài chính giữa các nền kinh tế đang phát triển với nhiều người vẫn chưa hết bị ảnh hưởng nặng nề do đại dịch mang lại.

Sự sụt giảm lớn nhất có thể xảy ra ở các quốc gia đã phát hành nợ bằng USD. Món nợ của người vay trở nên lớn hơn rất nhiều khi đồng nội tệ giảm giá, buộc các chính phủ phải cắt giảm chi tiêu trong các lĩnh vực khác cũng như lạm phát làm suy giảm mức sống.

Dự trữ tiền tệ suy giảm cũng là nguyên nhân đáng lo ngại. Sự thiếu hụt USD ở Sri Lanka đã góp phần vào cuộc khủng hoảng kinh tế tồi tệ nhất trong lịch sử của đất nước và buộc tổng thống của nó phải rời nhiệm sở vào đầu năm nay.

Đèn cảnh báo suy thoái kinh tế đang nhấp nháy liên hồi trong nền kinh tế toàn cầu khi lạm phát cao, lãi suất tăng mạnh và xung đột ở Ukraine gây ra hậu quả nghiêm trọng.

Theo mô hình xác suất do Ned Davis Research thực hiện, hiện có 98,1% khả năng xảy ra suy thoái toàn cầu. Lần duy nhất khác mà mô hình suy thoái đạt mức cao này là trong thời kỳ suy thoái kinh tế nghiêm trọng, gần đây nhất là vào năm 2020 và trong cuộc khủng hoảng tài chính toàn cầu năm 2008 và 2009.

Các nhà kinh tế tại Ned Davis Research đã viết trong một báo cáo vào cuối tuần trước: “Điều này cho thấy nguy cơ suy thoái toàn cầu nghiêm trọng sẽ tăng lên trong một thời gian nào đó vào năm 2023".

Khi các ngân hàng trung ương tăng cường nỗ lực để kiểm soát lạm phát, tâm trạng của các nhà kinh tế và nhà đầu tư ngày càng ảm đạm hơn.

Bảy trong số 10 nhà kinh tế được Diễn đàn Kinh tế Thế giới - WEF khảo sát cho rằng sẽ có khả năng xảy ra suy thoái toàn cầu.

Giá thực phẩm và năng lượng tăng cao, có những lo ngại rằng chi phí sinh hoạt cao có thể dẫn đến tình trạng kinh tế - xã hội bất ổn, nhất là ở các nước thu nhập thấp.

Ngay cả các quan chức của Fed cũng thừa nhận rằng nguy cơ suy thoái đang ngày càng gia tăng.

Tuy nhiên, rõ ràng vẫn có những điểm sáng, đặc biệt là ở Mỹ, nền kinh tế lớn nhất thế giới.

Thị trường việc làm của Mỹ vẫn mạnh mẽ, với tỷ lệ thất nghiệp gần mức thấp nhất kể từ năm 1969. Người tiêu dùng tiếp tục chi tiền và lợi nhuận doanh nghiệp tăng mạnh. Cũng có nhiều hy vọng rằng lạm phát tồi tệ nhất của Mỹ trong 40 năm sẽ hạ nhiệt trong những tháng tới khi cung bắt kịp nhu cầu.

Các nhà nghiên cứu của Ned Davis cho biết mặc dù rủi ro suy thoái đang gia tăng, nhưng mô hình xác suất suy thoái ở Mỹ của nó "vẫn ở mức đáy". Các nhà nghiên cứu viết trong báo cáo: “Chúng tôi không có bằng chứng thuyết phục rằng Mỹ hiện đang suy thoái kinh tế".

Xem thêm: Phương Tây gay gắt, tung đòn trừng phạt mới sau ‘cuộc sáp nhập lớn nhất châu Âu’ của Nga