AI có thể khiến bằng đại học trở nên lỗi thời, chuyên gia chỉ ra kỹ năng quan trọng nhất để xin việc dễ dàng
Báo cáo mới từ PwC cho thấy, trong bối cảnh AI phát triển nhanh chóng, kỹ năng thực tế đang dần quan trọng hơn bằng cấp.
Nhu cầu của nhà tuyển dụng đối với bằng cấp chính quy đang giảm ở hầu hết các ngành nghề - và tốc độ suy giảm nhanh hơn ở những công việc có mức độ tiếp xúc cao với AI, theo Báo cáo AI Jobs Barometer 2025 do PwC công bố tuần qua.
“AI giúp con người nhanh chóng tiếp cận và làm chủ tri thức chuyên sâu, điều này có thể khiến bằng cấp trở nên kém quan trọng hơn”, báo cáo nêu rõ. Nghiên cứu được thực hiện dựa trên gần một tỷ tin tuyển dụng và hàng nghìn báo cáo tài chính doanh nghiệp trên 6 châu lục.
PwC cảnh báo, công nghệ AI đang khiến kỹ năng và kiến thức cần thiết để thành công thay đổi với tốc độ chóng mặt – điều này đồng nghĩa với việc bằng đại học có thể “lỗi thời” nhanh hơn.
Cụ thể, các kỹ năng được nhà tuyển dụng yêu cầu đang thay đổi nhanh hơn 66% ở những ngành nghề chịu tác động mạnh từ AI, như phân tích tài chính, so với những ngành ít chịu tác động như vật lý trị liệu. Một năm trước, tỷ lệ này chỉ là 25%.
Báo cáo viết: “Đối với người lao động, việc nhà tuyển dụng chuyển trọng tâm từ bằng cấp sang kỹ năng có thể mở rộng cơ hội tiếp cận việc làm, đặc biệt với những người không có điều kiện học đại học. Trong các ngành liên quan nhiều đến AI, điều quan trọng không còn là bạn từng học gì, mà là bạn có thể làm gì ngay lúc này”.
Kỷ nguyên mới của học tập
Ngày nay, việc học không còn giới hạn trong các cơ sở giáo dục chính quy, nhờ vào sự phát triển của AI và các mô hình ngôn ngữ lớn (LLMs), theo ông Joe Atkinson – Giám đốc toàn cầu về AI của PwC. Để thích ứng với một thị trường lao động thay đổi nhanh chóng, ông đề xuất mỗi người nên tự học thêm về AI tại nhà.
Vị Giám đốc cho hay: “Khả năng tiếp cận một kho tri thức khổng lồ nhờ AI đang mở ra một nền kinh tế mới, nơi tiêu chuẩn dành cho mọi người đều được nâng cao. Nếu bạn không cảm thấy áp lực vì luôn phải chạy theo tốc độ phát triển của công nghệ, có thể là bạn đang không để tâm đúng mức”.
Ông khuyên người lao động nên tìm hiểu các mô hình AI khác nhau, học cách tương tác hiệu quả với LLMs, theo dõi các blog công nghệ và thực hành sử dụng công cụ càng nhiều càng tốt.
“Quan trọng nhất, kỹ năng AI là kỹ năng thực hành. Bạn phải dùng công nghệ thì mới thành thạo. Tinh thần tự học trong thời đại AI đang trở thành một yêu cầu tối thiểu. Nếu bạn không làm được điều đó, bạn sẽ nhanh chóng bị bỏ lại phía sau. Tóm lại, chúng ta không nên sợ công nghệ. Chúng ta cần học cách khai thác nó”, ông nhấn mạnh.
Tuy nhiên, Atkinson cũng lưu ý rằng giáo dục chính quy không chỉ đơn thuần là tích lũy kiến thức hay kỹ năng.
Ông khẳng định: “Nó còn là sự phát triển toàn diện của một con người – cách bạn suy nghĩ, tương tác và phản biện. Những năng lực bậc cao đó sẽ ngày càng trở nên giá trị hơn trong tương lai”.
Theo CNBC
