Bệnh lý nguy hiểm làm tăng nguy cơ suy tim, thậm chí tử vong nếu không được phát hiện và chữa trị kịp thời

Theo ThS.BS Ngô Mạnh Hà, Trưởng khoa Cấp cứu, Bệnh viện Đa khoa tỉnh Vĩnh Phúc, viêm màng ngoài tim co thắt là một tình trạng bệnh lý tim mạch nghiêm trọng, trong đó lớp màng bao quanh tim, còn được gọi là màng ngoài tim, bị dày lên và xơ hóa. Sự biến đổi này trong cấu trúc màng tim gây ra sự co thắt, hạn chế sự giãn nở bình thường của tim mỗi khi đập. Kết quả là, tim không thể bơm máu hiệu quả, dẫn đến suy tim và có thể gây ra nhiều biến chứng nguy hiểm nếu không được chẩn đoán và điều trị kịp thời.

Bệnh lý này có thể xảy ra ở bất kỳ lứa tuổi nào, từ trẻ nhỏ đến người lớn tuổi, nhưng thường gặp nhất là trong độ tuổi từ 30 đến 50. Nghiên cứu cho thấy, nam giới có khả năng mắc phải bệnh này cao hơn nữ giới, với tỷ lệ là 3 nam so với 1 nữ. Nguyên nhân của bệnh có thể do nhiều yếu tố khác nhau, bao gồm viêm nhiễm, phản ứng tự miễn, hoặc có thể là hậu quả của một chấn thương hoặc phẫu thuật tim trước đó.

Có nhiều nguyên nhân khác nhau có thể dẫn đến sự phát triển của bệnh này, bao gồm:

1. Viêm màng ngoài tim mạn tính

Đây là nguyên nhân phổ biến nhất của viêm màng ngoài tim co thắt. Trong trường hợp viêm màng ngoài tim mạn tính, việc viêm nhiễm kéo dài hoặc tái phát liên tục có thể gây ra tình trạng xơ hóa, nơi màng ngoài tim trở nên cứng và dày lên, hạn chế khả năng đàn hồi của tim.

2. Nhiễm trùng

Các loại nhiễm trùng, bao gồm vi khuẩn lao, virus, và nấm, có thể gây viêm và tổn thương đến màng ngoài tim. Các mầm bệnh này có thể xâm nhập và gây hại trực tiếp đến mô tim, dẫn đến viêm màng ngoài tim và trong một số trường hợp, phát triển thành co thắt.

3. Phẫu thuật tim

Bất kỳ loại phẫu thuật tim nào cũng mang theo nguy cơ tổn thương cho màng ngoài tim. Sau khi phẫu thuật, vùng mô xung quanh tim có thể bị viêm hoặc tổn thương do can thiệp y tế, có thể dẫn đến viêm màng ngoài tim co thắt như một biến chứng hậu phẫu.

4. Xạ trị

Đối với những bệnh nhân ung thư được điều trị bằng xạ trị ở vùng ngực, có nguy cơ cao gặp phải biến chứng viêm màng ngoài tim. Tia xạ có thể gây tổn thương không chỉ cho các tế bào ung thư mà còn cho các mô khỏe mạnh xung quanh, bao gồm cả màng ngoài tim.

5. Bệnh tự miễn

Các bệnh tự miễn như lupus ban đỏ hoặc viêm khớp dạng thấp có thể kích hoạt phản ứng miễn dịch mà trong đó cơ thể tấn công nhầm các mô của chính mình, bao gồm cả màng ngoài tim. Điều này có thể gây ra viêm và dẫn đến viêm màng ngoài tim co thắt.

Yếu tố khác

Ngoài những nguyên nhân trên, viêm màng ngoài tim co thắt cũng có thể liên quan đến các yếu tố khác như chấn thương ngực, suy thận hoặc các bệnh lý tim mạch khác, làm tăng nguy cơ phát triển bệnh.

Nhận biết triệu chứng của viêm màng ngoài tim co thắt

Theo BS. Ngô Mạnh Hà, các triệu chứng của bệnh này thường không đặc hiệu và có thể dễ bị nhầm lẫn với các bệnh tim mạch khác như suy tim. Hiểu biết rõ các dấu hiệu và triệu chứng có thể giúp trong việc chẩn đoán sớm và quản lý bệnh tốt hơn. Dưới đây là các triệu chứng thường gặp nhất của viêm màng ngoài tim co thắt:

1. Khó thở

Một trong những triệu chứng phổ biến nhất là khó thở, người bệnh có thể cảm thấy khó thở ngay cả khi nghỉ ngơi, đặc biệt khi nằm xuống hoặc sau khi thực hiện các hoạt động có cường độ cao. Sự khó thở này là do tim không thể bơm máu hiệu quả, làm giảm lượng oxy đến các bộ phận khác của cơ thể.

2. Sưng phù

Do tình trạng suy tim và ứ nước, các bệnh nhân có thể gặp phải sưng phù, đặc biệt là ở chân, bụng, hoặc các vùng khác trên cơ thể. Sưng phù là kết quả của việc tích tụ dịch thừa trong các mô.

3. Đau ngực

Đau ngực cũng là một triệu chứng khá phổ biến, có thể cảm nhận được khi thay đổi tư thế hoặc khi thở sâu. Đau ngực phát sinh do sự co thắt của màng ngoài tim khiến cho mọi cử động liên quan đến vùng ngực trở nên khó khăn và đau đớn.

4. Mệt mỏi

Suy tim liên quan đến viêm màng ngoài tim co thắt có thể làm giảm khả năng cung cấp máu và oxy đến các bộ phận của cơ thể, dẫn đến cảm giác mệt mỏi, uể oải không rõ nguyên nhân. Mệt mỏi xảy ra do cơ thể phải làm việc nhiều hơn để bù đắp cho hiệu quả bơm máu kém.

5. Nhịp tim nhanh

Do tim phải làm việc nhiều hơn để cố gắng bơm đủ máu cho cơ thể, nhịp tim có thể tăng lên đáng kể. Nhịp tim nhanh không chỉ làm tăng gánh nặng cho tim mà còn làm tăng nguy cơ phát triển các vấn đề tim mạch khác.

6. Tăng cân nhanh

Sự tích tụ dịch trong cơ thể không chỉ gây sưng phù mà còn có thể dẫn đến tăng cân đột ngột. Tình trạng tăng cân nhanh chóng này không phải là do tăng lượng mỡ hoặc cơ bắp mà do tăng lượng dịch tích tụ trong cơ thể.

Hiểu rõ nguyên nhân và triệu chứng của viêm màng ngoài tim co thắt có thể giúp các bác sĩ chẩn đoán chính xác và lên kế hoạch điều trị phù hợp, nhằm giảm thiểu các triệu chứng và cải thiện chất lượng sống cho người bệnh. Bệnh nhân nên theo dõi sát sao tình trạng sức khỏe của mình và tham vấn ý kiến bác sĩ khi có các dấu hiệu bất thường liên quan đến tim mạch.

Mức độ nguy hiểm của viêm màng ngoài tim co thắt và các biến chứng liên quan

Bác sĩ Hà cho biết thêm, viêm màng ngoài tim co thắt là một tình trạng y tế nghiêm trọng mà trong đó màng bao quanh tim bị xơ hóa và dày lên, ảnh hưởng đến khả năng của tim trong việc giãn nở và co lại bình thường. Không được chẩn đoán và điều trị kịp thời, bệnh có thể dẫn đến nhiều biến chứng nguy hiểm, thậm chí là tử vong. Dưới đây là những lý do khiến viêm màng ngoài tim co thắt trở thành một mối lo ngại sức khỏe đáng kể:

1. Suy tim

Khi màng ngoài tim bị co thắt, khả năng của tim để chứa và bơm máu hiệu quả bị ảnh hưởng nghiêm trọng. Điều này có thể dẫn đến suy tim mạn tính, một tình trạng mà trong đó tim không thể cung cấp đủ máu giàu oxy cho cơ thể. Suy tim không được quản lý tốt có thể tiến triển đến suy tim nặng, làm giảm đáng kể tuổi thọ và chất lượng cuộc sống của bệnh nhân.

2. Ứ dịch và phù nề

Viêm màng ngoài tim co thắt có thể gây ra tình trạng ứ đọng dịch trong các khoang cơ thể, như ở chân, bụng, và các bộ phận khác. Điều này không chỉ gây đau đớn, khó chịu mà còn có thể cản trở chức năng của các cơ quan nội tạng như thận và gan, dẫn đến suy giảm chức năng cơ quan và tăng nguy cơ suy tạng.

3. Khó thở và giảm chất lượng cuộc sống

Bệnh nhân thường xuyên cảm thấy khó thở, đặc biệt là khi nằm xuống hoặc khi thực hiện các hoạt động vật lý. Khả năng bơm máu kém của tim khiến cơ thể không nhận đủ oxy, làm ảnh hưởng đến năng lực vận động và khả năng thực hiện các hoạt động hàng ngày, qua đó giảm sút chất lượng cuộc sống.

4. Rối loạn nhịp tim

Viêm màng ngoài tim co thắt có thể gây ra các rối loạn nhịp tim như nhịp tim nhanh hoặc bất thường, gây ra các triệu chứng như chóng mặt, ngất xỉu, và tăng nguy cơ đột quỵ. Những rối loạn nhịp tim này đòi hỏi phải được giám sát và điều trị thích hợp để tránh biến chứng nghiêm trọng.

5. Tiến triển nặng theo thời gian

Viêm màng ngoài tim co thắt là bệnh tiến triển, có nghĩa là các triệu chứng và biến chứng sẽ ngày càng trở nên trầm trọng hơn nếu không được can thiệp y tế kịp thời. Trong các trường hợp nặng, có thể cần phẫu thuật để loại bỏ phần màng ngoài tim bị xơ hóa để cải thiện chức năng tim.

6. Nguy cơ tử vong cao

Nếu không được điều trị thích hợp, viêm màng ngoài tim co thắt có thể dẫn đến các biến chứng nghiêm trọng như suy tim nặng, suy thận, hoặc tử vong do tim ngừng hoạt động. Đây là lý do tại sao việc chẩn đoán sớm và quản lý hiệu quả bệnh là rất quan trọng.

>> Hội chứng khi ngủ vô cùng nguy hiểm, 10 giây có thể khiến đột quỵ và nhồi máu cơ tim