Bộ trưởng Bộ Công Thương: 'Không ai sẵn sàng bỏ vốn lớn mà chấp nhận thu hồi nhỏ giọt'
Các chuyên gia và doanh nghiệp đều khẳng định cải cách cơ chế giá điện và phát triển thị trường cạnh tranh là xu thế tất yếu không thể đảo ngược.
Chiều 30/9 tại Hà Nội, Bộ Công Thương tổ chức hội nghị tọa đàm lấy ý kiến các chuyên gia, nhà quản lý, doanh nghiệp và các đơn vị trong lĩnh vực năng lượng về việc triển khai thị trường điện cạnh tranh.
Phát biểu tại sự kiện, Bộ trưởng Nguyễn Hồng Diên cho biết đã có nhiều bước tiến, thị trường điện Việt Nam vẫn chưa thực sự đầy đủ, còn tồn tại nhiều điểm nghẽn. Trong đó, việc thu hút đầu tư và đàm phán giá điện còn chậm trễ, cơ chế giá thiếu minh bạch, vẫn còn bù chéo giữa các nhóm khách hàng, và quan trọng nhất, người tiêu dùng chưa có quyền lựa chọn đơn vị bán điện.
Thách thức càng lớn khi chỉ trong vòng 5 năm tới, công suất nguồn điện phải tăng từ mức hiện tại 81.000MW lên tới 234.000-251.000 MW, theo Quy hoạch Điện VIII điều chỉnh và Nghị quyết số 70-NQ/TW của Bộ Chính trị.
Ông khẳng định Nghị quyết số 70 là mệnh lệnh của thực tiễn, đặt lên vai Chính phủ và Bộ Công Thương trách nhiệm nặng nề trong việc nhanh chóng xây dựng và triển khai kế hoạch hành động. “Không còn chỗ cho sự chần chừ. Ai không đồng thuận với cải cách phải đứng sang một bên”, Bộ trưởng nói.
Tại hội nghị, nhiều chuyên gia và doanh nghiệp cùng khẳng định cải cách cơ chế giá điện và phát triển thị trường cạnh tranh là xu thế tất yếu, khách quan và không thể đảo ngược. Đây được xem là chìa khóa tháo gỡ điểm nghẽn, tạo động lực phát triển năng lượng, đáp ứng yêu cầu tăng trưởng kinh tế, đặc biệt trong bối cảnh Việt Nam đặt mục tiêu tăng trưởng GDP hai con số trong những năm tới.
Kết luận buổi đối thoại, Bộ trưởng Nguyễn Hồng Diên nhấn mạnh nút thắt lớn nhất chính là thể chế. Việt Nam cần sớm hoàn thiện khung pháp lý để xây dựng một thị trường điện cạnh tranh lành mạnh, có sự quản lý và điều tiết của Nhà nước. “Nếu thị trường không công bằng, minh bạch, sẽ không thể thu hút đầu tư. Không ai sẵn sàng bỏ vốn lớn để rồi thu hồi nhỏ giọt”, ông nói.
Bộ trưởng cũng đưa ra 5 nguyên tắc cốt lõi cho quá trình phát triển thị trường điện cạnh tranh:
- Thứ nhất: Xây dựng, hoàn thiện và phát triển thị trường điện cạnh tranh cần bám sát các chủ trương, định hướng của Đảng và Chính phủ, đặc biệt là Nghị quyết số 70/NQ-TW.
- Thứ hai: Đảm bảo công khai, minh bạch, bình đẳng, cạnh tranh lành mạnh trên thị trường điện.
- Thứ ba: Đảm bảo quyền và lợi ích hợp pháp của các đơn vị điện lực cũng như khách hàng sử dụng điện.
- Thứ tư: Tôn trọng và bảo đảm quyền tự do lựa chọn đối tác và hình thức giao dịch của người mua bán trên thị trường điện cạnh tranh.
- Thứ năm: Xây dựng lộ trình phù hợp với điều kiện thực tiễn của ngành điện Việt Nam.
Ông yêu cầu các tập đoàn lớn như EVN, PVN, TKV cùng các tổng công ty năng lượng phải chủ động phối hợp, thậm chí biệt phái cán bộ chuyên môn để cùng Bộ Công Thương hoàn thành khối lượng công việc khổng lồ, nhằm mang lại lợi ích thiết thực cho doanh nghiệp và quốc gia.
“Nếu những nội dung hôm nay được triển khai quyết liệt, chúng ta sẽ đạt mục tiêu trọng yếu: bảo đảm an ninh năng lượng điện đến năm 2030, tầm nhìn 2045”, Bộ trưởng Nguyễn Hồng Diên khẳng định.
