Chi tiết cách làm lễ cúng, văn cúng Tất niên Giáp Thìn 2024

Vào thời khắc chuyển giao giữa năm mới và năm cũ, nhà nhà đều chuẩn bị lễ vật đủ đầy để cúng dâng lên tổ tiên, Phật thánh với mong muốn xóa bỏ đi những điều không hay và chào đón một năm mới tốt đẹp, khang thái.

Năm nay, ngày 30 tháng Chạp rơi vào thứ Sáu, nhằm ngày 9/2/2024 dương lịch. Người Việt thường cúng Tất niên vào những ngày cuối năm âm lịch, nhưng phần lớn sẽ chọn ngày cuối cùng của năm.

Trước khi tiến hành lễ này, các gia đình phải dọn dẹp, trang hoàng bàn thờ Phật, bàn thờ Tổ tiên với mâm ngũ quả, hương, hoa tươi, đèn nến... Sau đó, có thể trang trí nhà cửa với các loại hoa, cây cảnh như hoa mai, cành đào, chậu quất...

Mâm lễ cúng Tất niên chiều 30 Tết thường gồm mâm ngũ quả, hương hoa, giấy tiền vàng mã, đèn nến, trầu cau, rượu, trà, bánh chưng (hoặc bánh tét)... Bên cạnh đó, gia đình chuẩn bị cỗ mặn hoặc chay với đầy đủ các món ăn truyền thống ngày Tết, được chế biến thơm ngon, cẩn thận, bày biện đầy đặn, đẹp mắt.

Mâm cúng Tất niên Tết 2024 đầy đủ, đơn giản

Mâm cúng miền Bắc

Theo quan niệm, mâm cỗ miền Bắc nói chung và người Hà Nội nói riêng đều có xôi gấc, bánh chưng, dưa hành muối, nem, giò thủ, gà luộc và thịt đông. Các món ăn này phù hợp với tiết trời lạnh giá của miền Bắc khi đón năm mới vào mùa đông. Trong đó, thịt đông là món ăn đặc trưng của người miền Bắc mà các vùng miền khác thường không có.

Ngoài những món vừa kể, mỗi gia đình thường có thêm một số món như: rau xào thập cẩm, canh măng, miến xào mề gà... Theo truyền thống ngày xưa, mâm cỗ cúng cần 4 bát, 4 đĩa. Những nhà khá giả hoặc làm quan thì làm 6 bát, 6 đĩa, thậm chí 8 bát, 8 đĩa.

Mâm cúng miền Trung

Mâm cúng Tất niên của người miền Trung phản ánh rõ nét đặc sản, ẩm thực vùng miền. Mâm cỗ Tất niên của người miền Trung thường có nhiều món. Đó là những món ăn thường dùng trong cuộc sống hàng ngày, kèm một số món ăn đặc biệt chỉ nấu vào ngày Tết.

Ngoài các món gà luộc, xôi, chè, mâm cúng Tất niên miền Trung có thêm bánh tét hoặc bánh chưng, món hầm, thịt luộc tôm chua, tôm thịt rim, cá chiên, nem chua, ram, gỏi…

Nếu như miền Bắc có thịt đông thì mâm cỗ cúng của người miền Trung không thể thiếu món thịt muối hoặc thịt ngâm mắm.

Mâm cúng miền Nam

Mâm cỗ cúng Tất niên phương Nam không thể thiếu món thịt kho trứng. Quả trứng tròn miếng thịt vuông tượng trưng cho trời tròn đất vuông, mang ý nghĩa năm mới trọn vẹn, đầy đủ, sung túc. Dân gian Nam Bộ cho rằng, Tất niên ăn món canh khổ qua nhồi thịt thì bao nhiêu cái khổ trong năm cũ sẽ qua hết, xua tan xui xẻo, đón tài lộc năm mới.

Ngoài các món ăn đặc trưng, mâm cúng Tất niên của người miền Nam còn có gà xé phay, tôm khô củ kiệu, bánh mứt…

Bên cạnh các món mặn, mâm cúng Tất niên 3 miền không thể thiếu mâm ngũ quả, hương hoa, đèn nến, trầu cau, trà, rượu… Mâm ngũ quả, hương hoa thường được đặt trên ban thờ suốt Tết. Mâm cỗ mặn được đặt ở bàn thờ phụ hoặc một chiếc bàn nhỏ chữ nhật thấp hơn, đặt trước bàn thờ chính.

​Văn khấn Tất niên Giáp Thìn 2024 chuẩn nhất

Theo sách Văn khấn cổ truyền Việt Nam (NXB Văn hóa - Thông tin), văn khấn lễ Tất niên chuẩn truyền thống như sau:

Nam mô A Di Đà Phật!

Nam mô A Di Đà Phật!

Nam mô A Di Đà Phật! (3 lạy)

- Con kính lạy chín phương trời, mười phương chư Phật, chư Phật mười phương.

- Con kính lạy Hoàng thiên, Hậu Thổ, chư vị Tôn thần.

- Con kính lạy ngài Kim niên Đương cai Thái Tuế chí đức tôn thần.

- Con kính lạy các ngài Bản cảnh Thành hoàng chư vị Đại Vương.

- Con kính lạy ngài Bản xứ Thần linh Thổ địa tôn thần.

- Con kính lạy các ngài Ngũ phương, Ngũ Thổ, Long mạch, Tài thần, Bản gia Táo quân, cùng tất cả các vị thần linh cai quản trong xứ này.

- Con kính lạy chư gia Cao Tằng Tổ Khảo, Cao Tằng Tổ Tỷ, Tiên linh nội ngoại họ ...

Hôm nay là ngày... tháng Chạp năm Quý Mão

Tín chủ (chúng) con là: ...

Ngụ tại...

Trước án kính cẩn thưa trình: Đông tàn sắp hết, năm kiệt tháng cùng, xuân tiết gần kề, minh niên sắp tới.

Chúng con cùng toàn thể gia quyến sắm sanh phẩm vật hương hoa, cơm canh thịnh soạn, sửa lễ Tất niên, dâng cúng Thiên Địa tôn thần, phụng hiến Tổ tiên, truy niệm chư linh.

Theo như thường lệ tuế trừ cáo tế, cúi xin chư vị tôn thần, liệt vị gia tiên, bản xứ tiền hậu chư vị hương linh giáng lâm án toạ, phủ thuỳ chứng giám, thụ hưởng lễ vật, phù hộ toàn gia lớn bé trẻ già bình an thịnh vượng, bách sự như ý, vạn sự tốt lành, luôn luôn mạnh khoẻ, gia đình hoà thuận.

Thành tâm bái thỉnh, cúi xin chư vị tôn thần và gia tiên nội ngoại chứng giám phù hộ độ trì.

Nam mô A Di Đà Phật!

Nam mô A Di Đà Phật!

Nam mô A Di Đà Phật! (3 lạy)

Với người theo đạo Công giáo ở Việt Nam, thay vì cúng Tất niên, mọi người sẽ cùng nhau đến các nhà thờ để cùng tham dự thánh lễ đêm giao thừa.

* Thông tin chỉ mang tính chất tham khảo.

>> Cúng Tất niên năm Giáp Thìn 2024 vào ngày, giờ nào đẹp nhất?