Chiêm ngưỡng bộ sưu tập Cột kinh Phật có niên đại hơn 1.000 năm tuổi vừa được công nhận là Bảo vật Quốc gia

Các Cột kinh Phật thời Đinh tại Kinh đô Hoa Lư do Nam Việt vương Đinh Khuông Liễn - con trai trưởng của vua Đinh Tiên Hoàng cho dựng. Cột kinh thời Đinh được phát hiện lần đầu vào năm 1963. Trong quá trình khai quật khảo cổ, các Cột kinh Phật thời Đinh được phát hiện ở ven bờ phải sông Hoàng Long và vùng ngoại thành cố đô Hoa Lư.

Bộ sưu tập Cột kinh Phật thời Đinh gồm 49 đơn vị hiện vật với 29 số kiểm kê (gồm cột kinh và những bộ phận của cột kinh được chế tác từ đá, nặng gần 120kg). Các bộ phận được lắp gá với nhau bằng hệ thống mộng ngõng, không chất phụ gia kết dính, không sử dụng chằng buộc hay vật liệu chống đỡ khác, được dựng thẳng đứng trên mặt đất.

Trên các mặt của thân cột khắc văn tự chữ Hán. Số chữ Hán trên mỗi cột khoảng từ 545 đến 563 chữ. Qua nghiên cứu, đây là những bản văn tự cổ nhất và duy nhất từ thời nhà Đinh còn lại; việc tìm hiểu các Cột kinh Phật giúp làm sáng tỏ một giai đoạn lịch sử quan trọng của thời Đinh Tiền Lê thế kỷ thứ X và các nhân vật trong lịch sử, kiến trúc nghệ thuật, tôn giáo.

Bộ sưu tập Cột kinh Phật thời Đinh được đánh giá là các hiện vật gốc độc bản, không trùng lặp và có hình thức độc đáo, có giá trị đặc biệt về lịch sử, văn hóa. Mỗi cột kinh được lắp ghép từ 6 phần, trong đó mỗi bộ phận đều có chức năng riêng biệt, có hình khối, tỉ lệ hài hòa, có sự chuyển đổi khối hình và đường nét mềm mại giữa các bộ phận. Điều độc đáo trong việc ghép mộng để dựng cột kinh không chỉ đòi hỏi kỹ thuật mà cần cả tư duy, thẩm mỹ, bàn tay khéo léo của người thợ.

Hiện toàn bộ số cổ vật này đang được bảo quản, trưng bày tại Bảo tàng Ninh Bình. Chị Vũ Thị Hồng Liên, thuyết minh viên Bảo tàng tỉnh Ninh Bình chia sẻ: "Bộ sưu tập Cột kinh Phật thời Đinh được công nhận là Bảo vật quốc gia là một niềm tự hào rất lớn đối với chúng tôi. Là một thuyết minh viên của bảo tàng, tôi sẽ tìm hiểu thêm thật nhiều kiến thức để giới thiệu đến đông đảo người dân, du khách biết đến những giá trị vô cùng quý báu của bộ sưu tập Cột kinh Phật’’.

Mới đây, Phó Thủ tướng Trần Hồng Hà đã ký Quyết định số 73 ngày 18/1/2024 công nhận 29 Bảo vật quốc gia, trong đó có bộ sưu tập Cột kinh Phật thời Đinh, niên đại thế kỷ thứ X đang được bảo quản, trưng bày tại Bảo tàng tỉnh Ninh Bình. Đây là hiện vật có kiến trúc độc đáo, độc bản, có ý nghĩa lịch sử, văn hóa to lớn đang được trưng bày, phát huy các giá trị để phục vụ công tác nghiên cứu khoa học, quản lý, bảo tồn và nhu cầu hưởng thụ văn hóa của công chúng.

Ông Nguyễn Xuân Khang, Giám đốc Bảo tàng tỉnh Ninh Bình cho biết, bên cạnh việc đẩy mạnh bảo tồn, gìn giữ và phát huy giá trị Bảo vật quốc gia, thời gian tới, Bảo tàng sẽ đẩy mạnh việc trưng bày Bộ sưu tập Cột kinh Phật này để phổ biến rộng rãi và làm rõ hơn những nét độc đáo tiêu biểu của Kinh đô Hoa Lư do vua Đinh, vua Lê xây dựng ở thế kỷ thứ X đến đông đảo người dân, đặc biệt là thế hệ trẻ.

>> Chiêm ngưỡng cặp long sàng bảo vật quốc gia 'độc nhất vô nhị' ở Ninh Bình