Chính thức tìm thấy ‘kho báu gỗ’ niên đại 300.000 năm

Theo Yahoo News, các nhà khảo cổ học đã phát hiện những công cụ bằng gỗ có niên đại từ thời kỳ Đồ đá cũ tại Trung Quốc, hé lộ trình độ chế tác tinh xảo, khả năng nhận thức phát triển và mở ra góc nhìn mới về chế độ ăn của người tiền sử.

Nghiên cứu được công bố trên tạp chí Science cho thấy, các hiện vật này có tuổi đời khoảng 300.000 năm và được xem là những công cụ bằng gỗ cổ nhất từng được ghi nhận tại khu vực Đông Á. Bộ sưu tập bao gồm các gậy đào được chế tác từ gỗ thông và gỗ cứng, dụng cụ hình móc dùng để cắt rễ cây cùng những vật nhọn cỡ nhỏ có thể dùng để moi thực vật ăn được từ lòng đất.

“Phát hiện này rất đặc biệt vì nó lưu giữ khoảnh khắc lịch sử khi con người cổ đại đang sử dụng các công cụ gỗ tinh xảo để khai thác nguồn thực phẩm dưới lòng đất”, Giáo sư Bo Li (trưởng nhóm nghiên cứu đến từ Trường Khoa học Trái Đất, Khí quyển và Sự sống thuộc Đại học Wollongong, Úc) nhận định trong một tuyên bố.

Các công cụ được xác định có niên đại từ thời kỳ đầu Đồ đá cũ. Do chất liệu hữu cơ dễ phân hủy, hiện vật bằng gỗ từ giai đoạn này rất hiếm và chỉ một số ít di chỉ khảo cổ trên thế giới từng phát hiện được các mẫu vật tương tự.

Tuy nhiên, phần lớn các công cụ bằng gỗ từng được phát hiện trước đây, như giáo tại di chỉ Schöningen (Đức), thường được thiết kế để phục vụ săn bắn. Ngược lại, loạt hiện vật vừa được khai quật tại Trung Quốc lại tập trung vào chức năng đào bới, thu thập thực vật, phản ánh sự thích nghi thông minh với môi trường sống và chiến lược sinh tồn phong phú hơn của người cổ đại.

Các nhà nghiên cứu đã phát hiện loạt công cụ cổ được chôn vùi trong lớp trầm tích đất sét nghèo oxy ở ven bờ một hồ cổ tại di chỉ Gantangqing, thuộc tỉnh Vân Nam, Trung Quốc. Lớp trầm tích này đóng vai trò như môi trường bảo quản tự nhiên, giúp lưu giữ rõ nét các vết mài, cạo có chủ đích trên bề mặt công cụ, cùng với dấu tích thực vật và đất còn sót lại trên một số lưỡi công cụ, những manh mối quan trọng để xác định chức năng sử dụng của chúng.

Kết quả khảo sát cho thấy, người cổ tại Gantangqing đã xây dựng một chiến lược khai thác nguồn thực phẩm ven hồ. Họ có sự chuẩn bị từ trước, mang theo các công cụ được chế tác từ loại gỗ đã chọn nhằm thu hoạch các loại củ, thân rễ hoặc thân củ dưới lòng đất.

Việc tổ chức những chuyến đi có chủ đích như vậy cho thấy, từ cách đây 300.000 năm, tổ tiên loài người tại Đông Á không chỉ biết chế tác công cụ mà còn sử dụng chúng vào những mục đích cụ thể, phản ánh khả năng tư duy định hướng rõ ràng và tính chủ động trong sinh hoạt. Các hiện vật cũng cho thấy họ đã có hiểu biết nhất định về các loài cây ăn được cũng như những bộ phận có thể sử dụng làm thực phẩm.

“Những công cụ này thể hiện mức độ lập kế hoạch và kỹ năng chế tác thách thức quan điểm rằng người cổ Đông Á bảo thủ về mặt công nghệ”, ông Bo Li nhận định trong tuyên bố. Quan điểm trước đây chủ yếu xuất phát từ việc nhiều công cụ đá được tìm thấy tại khu vực này có cấu trúc đơn giản hơn so với các công cụ tương đương tại Tây Âu và châu Phi.

Mặc dù dấu tích thực vật trên các công cụ đã bị phân hủy quá mức và chưa thể xác định chính xác được niên đại, song các mẫu thực vật khác được phát hiện tại di chỉ Gantangqing cho thấy người cổ từng tiêu thụ nhiều loại như dâu rừng, hạt thông, hạt phỉ, quả kiwi và các loài củ sống dưới nước.

Ông Li cho rằng phát hiện này đã đặt ra thách thức đối với những giả định trước đây về khả năng thích nghi của con người thời tiền sử. Ông nhận định, trong khi các di chỉ châu Âu cùng thời như Schöningen (Đức) chủ yếu phản ánh chiến lược sinh tồn dựa vào săn bắt thú lớn thì di chỉ Gantangqing lại hé lộ cách tiếp cận khác biệt, tập trung vào việc khai thác thực vật một cách có tổ chức và có tính chiến lược.

>> Chính thức tìm thấy ‘báu vật’ được chế tạo từ 90% vàng, ước tính niên đại 3.000 năm tuổi