Chưa từng có trong lịch sử: Mexico dẫn độ 29 tội phạm đặc biệt nguy hiểm sang Mỹ, sẽ tránh được thuế quan?
Chính phủ Mexico dẫn độ quy mô lớn với 29 tội phạm đặc biệt nguy hiểm bị truy nã sang Mỹ, trong đó có cả một trùm ma túy bị truy nã từ thập niên 1980.
Vào hôm thứ Năm (27/2), chính phủ Mexico đã thực hiện một bước đi ngoại giao đáng chú ý khi dẫn độ 29 tội phạm bị truy nã sang Mỹ, nhằm giảm nhẹ các áp lực thương mại đang gia tăng. Trong số những đối tượng được chuyển giao có những trùm ma túy khét tiếng nhất hiện đang bị giam giữ tại Mexico.
Đáng chú ý nhất trong số các đối tượng bị dẫn độ là Rafael Caro Quintero, một trong những tội phạm bị truy nã gắt gao nhất trong lịch sử quan hệ Mỹ-Mexico. Caro Quintero bị cáo buộc đã ra lệnh bắt cóc, tra tấn và sát hại đặc vụ Cơ quan Phòng chống Ma túy Mỹ (DEA) Enrique "Kiki" Camarena vào thập niên 1980, một vụ án đã làm căng thẳng mối quan hệ song phương trong nhiều năm.
Tên Quintero cũng là người sáng lập băng đảng Guadalajara, tổ chức tội phạm chuyên buôn bán cần sa, thuốc phiện và các loại ma túy khác trái phép vào Mỹ.
Chính phủ của Tổng thống Claudia Sheinbaum xác nhận việc dẫn độ các tội phạm này đã được thực hiện cùng ngày với các cuộc họp an ninh cấp cao tại Washington giữa nội các của bà và Ngoại trưởng Mỹ Marco Rubio. Các cuộc đàm phán nhằm ngăn chặn mức thuế 25% đối với hàng hóa Mexico.
Danh sách dẫn độ cũng bao gồm Miguel và Omar Trevino Morales, được biết đến với biệt danh Z-40 và Z-42, thủ lĩnh của băng đảng Zetas có trụ sở gần biên giới Mỹ. Báo chí Mexico đưa tin băng đảng này nổi tiếng với những hành vi bạo lực cực đoan như chặt đầu và chân tay kẻ thù, được xem là một trong những tổ chức tội phạm bạo lực nhất trong lịch sử Mexico.
Kể từ khi nhậm chức, Tổng thống Trump đã gia tăng áp lực buộc Mexico phải trấn áp các băng đảng ma túy, những tổ chức đã ngày càng mạnh lên trong những năm gần đây thông qua các hoạt động sát hại và hối lộ chính trị gia, đe dọa người dân và thực hiện các hành vi bạo lực.
Tuần trước, Mỹ đã chỉ định sáu nhóm tội phạm có trụ sở tại Mexico là tổ chức khủng bố, trong khi một số thành viên trong chính quyền Trump đã đề xuất phương án can thiệp quân sự để tiêu diệt các tổ chức này.
Tổng thống Donald Trump đã đưa ra thời hạn chót 25/3 để đe dọa áp thuế 25% đối với hàng xuất khẩu từ Mexico và Canada nếu hai quốc gia này không tăng cường nỗ lực ngăn chặn ma túy và người di cư bất hợp pháp vượt biên giới vào Mỹ.
Trong bối cảnh áp lực ngoại giao gia tăng, chính quyền Mexico đã thực hiện các biện pháp cụ thể nhằm thuyết phục Washington rằng Tổng thống Claudia Sheinbaum đang nghiêm túc triển khai chiến dịch trấn áp các tổ chức tội phạm ma túy.
Đợt dẫn độ quy mô lớn này được xem là một thành công đáng kể cho Mỹ trên phương diện an ninh và ngoại giao. Nhiều đối tượng trong số 29 người bị dẫn độ đã bị giam giữ tại Mexico trong nhiều năm với các thủ tục pháp lý kéo dài cố tình trì hoãn việc bàn giao.
Ông Mike Vigil, cựu Giám đốc điều hành quốc tế của DEA, đã nhấn mạnh tính bước ngoặt của sự kiện “có 1-0-2” này trong công cuộc phòng chống ma túy: "Chưa bao giờ trong lịch sử Mexico, họ ký lệnh dẫn độ 29 cá nhân cùng một lúc. Chúng tôi đã cố gắng bắt giữ hắn và đưa hắn ra trước công lý tại Mỹ. Sự kiện này có thể coi như tri ân và thành tựu lớn của DEA và các lực lượng thực thi pháp luật của Mỹ".
Mặc dù người dân Mexico coi tình hình bất ổn an ninh là mối quan tâm hàng đầu, với tỷ lệ phạm tội, giết người và mất tích vẫn được ghi nhận ở mức cao kỷ lục. Các chuyên gia cảnh báo rằng việc bắt giữ các trùm ma túy cấp cao có thể dẫn đến bạo lực gia tăng trong ngắn hạn do sự xáo trộn cán cân quyền lực giữa các tổ chức tội phạm.
Thực tế này đã được minh chứng tại thành phố Culiacán ở phía Tây Bắc Mexico, nơi người dân đang phải sống trong tình trạng xung đột giữa các băng đảng ma túy tranh giành lãnh thổ kể từ vụ bắt cóc và dẫn độ bất hợp pháp đối với Ismael "El Mayo" Zambada - một trùm ma túy khét tiếng khác.
Tham khảo Financial Times, Reuters
>> Hơn 20.000 người nhập cư trái phép bị bắt trong tháng đầu ông Trump nắm quyền
