Chuyên gia kinh tế Nguyễn Xuân Thành: Việt Nam có nhiều dư địa để tiếp tục nới lỏng chính sách tiền tệ

Kinh tế Việt Nam: Cơ hội và thách thức trong bức tranh vĩ mô

Tại chương trình tọa đàm trực tuyến Data Talk tháng 10, với chủ đề "Phục hồi kinh tế & Xu hướng dòng vốn đảo nghịch" do VietnamBiz tổ chức ngày 15/10, chuyên gia kinh tế Nguyễn Xuân Thành, Giảng viên Trường Chính sách Công và Quản lý Fulbright (FSPPM), thành viên Tổ tư vấn kinh tế của Thủ tướng Chính phủ nhiệm kỳ 2016-2021, đã có những chia sẻ sâu sắc về tình hình kinh tế Việt Nam.

Chuyên gia kinh tế Nguyễn Xuân Thành, Giảng viên Trường Chính sách Công và Quản lý Fulbright (FSPPM), thành viên Tổ tư vấn kinh tế của Thủ tướng Chính phủ nhiệm kỳ 2016-2021. Ông đồng thời cũng là cán bộ nghiên cứu cao cấp tại Trường Harvard Kenedy - Đại học Harvard (Ảnh: VietnamBiz).

Ông Thành cho biết, sản xuất công nghiệp, đặc biệt là ngành chế biến, chế tạo, đã tăng hơn 11% trong 9 tháng đầu năm 2024. “Động lực chính đến từ sự phục hồi sức mua từ các đối tác thương mại lớn như Hoa Kỳ, Trung Quốc và EU, mặc dù nền kinh tế toàn cầu vẫn chịu áp lực từ lạm phát và lãi suất cao”, ông Thành cho biết.

Dù các doanh nghiệp có vốn đầu tư trực tiếp nước ngoài (FDI) chiếm tới 73% tổng giá trị xuất khẩu, tốc độ tăng trưởng xuất khẩu của các doanh nghiệp trong nước đã vượt FDI trong năm 2024. Điều này thể hiện sự cải thiện về năng lực cạnh tranh của các doanh nghiệp nội địa, góp phần vào tốc độ tăng trưởng GDP tốt trong thời gian qua.

Ông Nguyễn Xuân Thành nhận định rằng, môi trường vĩ mô tại Việt Nam đã thuận lợi để Ngân hàng Nhà nước (NHNN) tiếp tục nới lỏng chính sách tiền tệ. Lạm phát đã giảm xuống mức 2,63% vào cuối tháng 9/2024, thấp hơn nhiều so với mục tiêu 4-4,5% mà Chính phủ đề ra. Tỷ giá giữa đồng Việt Nam và đô la Mỹ chỉ mất giá khoảng 1,7% so với đầu năm, giúp giảm áp lực lên chính sách tiền tệ.

Dự báo của ông Thành cho thấy, Cục Dự trữ Liên bang Hoa Kỳ (Fed) sẽ giảm lãi suất thêm 25 điểm cơ bản trong hai lần họp vào cuối năm 2024, đưa mức giảm lãi suất cả năm lên 100 điểm cơ bản. Ông Thành cho rằng đây sẽ là cơ hội để Việt Nam giảm lãi suất trong năm 2025, giúp hạ thấp chi phí vốn và hỗ trợ đầu tư.

Mặc dù có nhiều tín hiệu tích cực, ông Nguyễn Xuân Thành cũng cảnh báo về những rủi ro tiềm ẩn. Nhu cầu tín dụng có thể tăng mạnh trong khi cung tiền tăng chậm, tạo áp lực lên lãi suất và có nguy cơ làm giảm hiệu quả của chính sách tiền tệ. "Nếu không có những biện pháp kịp thời, lãi suất trong nước khó có thể giảm sâu trong ngắn hạn", ông Thành nhận định.

Thị trường tiêu dùng nội địa vẫn yếu, do tâm lý thận trọng từ các hộ gia đình và nhà đầu tư cá nhân. Tình trạng bất ổn trên thị trường tài chính, đặc biệt là thị trường trái phiếu doanh nghiệp, đã ảnh hưởng đến niềm tin của người dân. Ông Thành nhấn mạnh: “Cần có các chính sách quyết liệt và rõ ràng để khôi phục niềm tin cho người tiêu dùng và nhà đầu tư”.

Tầm nhìn kinh tế Việt Nam năm 2025: Cần đột phá từ đầu tư công và tiêu dùng nội địa

Theo ông Nguyễn Xuân Thành, chính sách đầu tư công sẽ được đẩy mạnh trong năm 2025, đặc biệt trong bối cảnh Việt Nam chuẩn bị đón nhiều sự kiện chính trị quan trọng. Ngân sách đầu tư công được dự báo sẽ tăng mạnh so với năm 2024, đồng thời NHNN có thể duy trì chính sách tiền tệ hỗ trợ nhằm ổn định lãi suất và tỷ giá.

Ông Thành dự báo tăng trưởng GDP của Việt Nam có thể đạt trên 7% trong năm 2025, nếu các yếu tố như đầu tư công và tiêu dùng tư nhân được kích thích mạnh mẽ. "Nếu đầu tư công và tiêu dùng nội địa tăng trưởng, nền kinh tế sẽ đạt mục tiêu tăng trưởng tham vọng của Chính phủ", ông Thành nhận định. Tuy nhiên, ông cũng cảnh báo rằng xuất khẩu có thể chững lại do tăng trưởng toàn cầu suy yếu, mặc dù các nền kinh tế lớn đã kiểm soát lạm phát thành công.

Ông Nguyễn Xuân Thành dự đoán, NHNN sẽ duy trì mức lãi suất thấp trong năm 2025 nhằm kích thích kinh tế, đặc biệt là khi xu hướng giảm lãi suất của các ngân hàng trung ương lớn, như FED, tiếp tục. Tuy nhiên, Việt Nam có thể khó giảm mạnh lãi suất trong ngắn hạn do nhu cầu tín dụng tăng mạnh nhưng cung tiền lại tăng chậm.

Một thách thức lớn khác là sự chậm trễ trong giải ngân đầu tư công. Theo ông Thành, giải ngân đầu tư công trong năm 2024 diễn ra rất chậm, điều này có thể ảnh hưởng đến tốc độ tăng trưởng chung. Tuy nhiên, ông kỳ vọng rằng tình hình này sẽ được cải thiện vào năm 2025.

Chuyên gia kinh tế Nguyễn Xuân Thành đã đưa ra một bức tranh tổng thể về triển vọng kinh tế Việt Nam, nhấn mạnh rằng quốc gia vẫn còn dư địa để nới lỏng chính sách tiền tệ nhằm thúc đẩy tăng trưởng. Tuy nhiên, các chính sách cần được thực hiện một cách thận trọng, nhằm tránh gây bất ổn cho lạm phát và tỷ giá. Để đạt được mục tiêu tăng trưởng bền vững trong giai đoạn 2024-2025, Việt Nam cần duy trì chính sách tiền tệ và tài khóa hợp lý, đồng thời thúc đẩy tiêu dùng và đầu tư nội địa.

>> AMRO dự báo kinh tế Việt Nam tăng trưởng 6,2%, cần tinh chỉnh chính sách thúc đẩy phục hồi kinh tế