Clip tăm chỉ nha khoa ‘phát sáng’ dưới máy đo huỳnh quang giá 150 nghìn khiến nhiều người hoang mang, chuyên gia nói gì?

Clip được chia sẻ trên Facebook, TikTok và YouTube từ cuối tháng 8 và nhanh chóng thu hút hàng trăm bình luận. Người đăng clip sử dụng một thiết bị nhỏ gọn, hình hộp, có màn hình hiển thị số và ký tự Trung Quốc, để “đo” tăm chỉ. Đối với hộp chỉ nha khoa giá rẻ, các chỉ số hiện lên khá cao, từ 2.0-5.0. Khi chuyển sang đo loại tăm chỉ được cho là “xịn sò” hơn, màn hình hiện chỉ số 0.0.

Loại máy đo này được rao bán rộng rãi trên sàn Taobao (Trung Quốc) với giá hơn 41 nhân dân tệ (khoảng 155.000 đồng), bản cao cấp giá 76,5 nhân dân tệ (hơn 288.000 đồng). Các trang bán hàng không đưa ra bất kỳ chứng nhận kiểm định chính thức nào. Một số cửa hàng còn quảng cáo thiết bị có thể “soi tiền giả” hay đo độ an toàn sản phẩm, khiến người tiêu dùng dễ hiểu nhầm về độ chính xác.

Clip soi huỳnh quang tăm chỉ nha khoa bằng máy test giá rẻ nổi như cồn những ngày qua. Ảnh cắt từ clip

Tuy nhiên, nhiều người đã hoài nghi về tính khoa học của phép đo. Phân tích kỹ thuật cho thấy những máy giá rẻ này thường chỉ phát tia UV rồi đo lượng ánh sáng phản xạ/chùm khúc xạ về cảm biến. Nghĩa là thiết bị đo sự phản xạ quang học chứ không đo trực tiếp thành phần hoá học hay nồng độ chất huỳnh quang. Do đó, chỉ số hiển thị có thể bị ảnh hưởng lớn bởi cách đặt mẫu, số lượng tăm trong hộp, góc chiếu sáng hay màu sắc bao bì, chứ không phản ánh chính xác mức độ “chứa chất huỳnh quang gây hại”.

Các chuyên gia khuyến cáo người dùng nên tỉnh táo trước những clip test tại gia. Ảnh minh họa

Nhiều bài viết chuyên môn và nhà bán hàng online cũng cảnh báo huỳnh quang quang học (thường là các chất làm trắng quang học, gọi tắt FWA/OB) được thêm vào nhựa, giấy để làm bề mặt trông trắng hơn khi chiếu dưới tia UV. Tuy nhiên, không phải mọi phản ứng phát huỳnh quang đều đồng nghĩa với “độc hại” hay “gây ung thư”. Việc đánh giá an toàn thực sự cần dựa trên phân tích hoá học có chứng nhận phòng thí nghiệm và tham chiếu các tiêu chuẩn y tế, chứ không thể dựa trên giá trị số từ một thiết bị cầm tay không được kiểm định.

Chuyên gia và một số người bán hàng có kinh nghiệm cũng khuyến cáo người dùng nên tỉnh táo, tránh kết luận vội vàng từ những clip “test tại gia”. Nếu lo ngại, người tiêu dùng nên mua sản phẩm có nguồn gốc, nhãn mác rõ ràng, kiểm tra thông tin công bố phù hợp. Nếu cần bằng chứng khoa học, hãy yêu cầu xét nghiệm tại cơ quan có thẩm quyền.