Công ty chip vô danh trở thành nạn nhân của thương chiến, có thể khiến ngành ô tô toàn cầu tê liệt

Ít người mua xe từng nghe đến cái tên Nexperia, nhưng công ty Hà Lan này lại sản xuất những con chip đóng vai trò thiết yếu trong việc chế tạo ô tô. Và giờ đây, họ đang trở thành tâm điểm của một cuộc tranh chấp thương mại Mỹ - Trung, có nguy cơ khiến dây chuyền lắp ráp toàn cầu ngưng trệ, đẩy giá xe vốn đã ở mức kỷ lục tăng cao hơn nữa.

Cuộc tranh chấp này là một phần trong căng thẳng thương mại leo thang giữa 2 nền kinh tế lớn nhất thế giới. Mọi chuyện bắt đầu vào tháng 12 năm ngoái, khi Bộ Thương mại Mỹ đưa Wingtech Technologies – công ty mẹ của Nexperia có trụ sở tại Trung Quốc – vào danh sách các doanh nghiệp bị hạn chế thương mại.

Đến tháng 10 năm nay, Bộ Thương mại Trung Quốc đáp trả bằng cách cấm Nexperia Trung Quốc và các nhà thầu phụ xuất khẩu một số linh kiện cùng cụm sản phẩm nhất định được sản xuất tại nước này. Động thái trên đã buộc Chính phủ Hà Lan phải tiếp quản quyền kiểm soát Nexperia.

Căng thẳng leo thang làm dấy lên lo ngại rằng nhiều nhà máy ô tô có thể phải dừng hoạt động, do chip của Nexperia là thành phần then chốt trong quá trình lắp ráp xe. Nguy cơ lớn nhất là sản xuất chip của hãng bị gián đoạn và việc tìm nguồn thay thế gần như không thể.

Hiện chưa rõ khi nào hoặc liệu các nhà máy có buộc phải ngừng vận hành, song giới phân tích gợi nhớ đến giai đoạn khủng hoảng chip hậu đại dịch - khi hàng loạt dây chuyền sản xuất bị gián đoạn suốt hơn 1 năm, khiến nguồn cung xe mới sụt giảm mạnh và đẩy giá xe mới lẫn xe cũ tăng vọt.

Ngày nay, ô tô ngày càng phụ thuộc vào các linh kiện điện tử cơ bản như chip, bóng bán dẫn (transistor) và diode - từ điều chỉnh ghế lái, kiểm soát lượng nhiên liệu, cho đến hệ thống phanh. Việc sản xuất ô tô không thể hoàn thiện nếu thiếu các linh kiện này.

Ian Riches, phó Chủ tịch mảng nghiên cứu ô tô toàn cầu tại TechInsights, ước tính Nexperia chiếm khoảng 40% thị phần chip ô tô trong phân khúc bóng bán dẫn và diode.

Dù ít được biết đến bên ngoài ngành, Nexperia cho biết hãng có hơn 6.000 sản phẩm đạt chuẩn sử dụng trong ô tô, với sản lượng 110 tỷ sản phẩm/năm và 12.500 nhân viên trải khắp châu Âu, châu Á và Mỹ. Công ty hiện đang triển khai các kế hoạch đảm bảo hoạt động liên tục và “tin tưởng sẽ sớm tìm được giải pháp”.

Tuy vậy, các hiệp hội ngành ô tô tỏ ra kém lạc quan hơn. John Bozzella, CEO Liên minh Đổi mới Ô tô, tổ chức đại diện cho hầu hết các hãng xe lớn, cảnh báo: “Nếu việc giao hàng chip ô tô không sớm được nối lại, sản xuất xe tại Mỹ và nhiều quốc gia khác sẽ bị gián đoạn, kéo theo tác động lan tỏa sang nhiều ngành khác”.

Ông nói thêm: “Tình hình rất nghiêm trọng. Chúng tôi kêu gọi các bên sớm giải quyết để chuỗi sản xuất toàn cầu không bị đứt gãy”.

Theo Hiệp hội Các nhà sản xuất ô tô châu Âu (ACEA), các thành viên của họ có thể phải mất vài tháng mới tìm được nguồn linh kiện thay thế, trong khi lượng chip dự trữ hiện chỉ đủ dùng trong vài tuần.

“Các hãng xe đã nỗ lực đa dạng hóa chuỗi cung ứng trong những năm qua, nhưng rủi ro không bao giờ có thể được loại bỏ hoàn toàn”, Sigrid de Vries, tổng Giám đốc ACEA, nói. “Đây là vấn đề liên ngành, ảnh hưởng đến rất nhiều nhà cung cấp và gần như toàn bộ các thành viên của chúng tôi. Chúng tôi thực sự cần giải pháp nhanh chóng và thực tế từ tất cả bên liên quan”.

Theo CNN