Đại biểu Quốc Hội: 'Liệu người ký hợp đồng bảo hiểm có hiểu hết những điều khoản hay không?'
Đại biểu Quốc Hội đặt vấn đề: “Liệu người ký hợp đồng bảo hiểm có hiểu hết những điều khoản hay không, đặc biệt là các quy định về loại trừ trách nhiệm bảo hiểm?”.
Sáng 13/10, tại phiên họp thứ 50, Ủy ban Thường vụ Quốc hội đã cho ý kiến về Dự án Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Kinh doanh bảo hiểm, nhằm cắt giảm điều kiện đầu tư kinh doanh, đơn giản hóa thủ tục hành chính và tháo gỡ những khó khăn, vướng mắc cấp thiết trong hoạt động của các doanh nghiệp bảo hiểm.
Tháo gỡ vướng mắc, đảm bảo quyền lợi người tham gia bảo hiểm
Tại phiên họp, nhiều ý kiến đại biểu đánh giá, việc sửa đổi lần này không chỉ nhằm tạo thuận lợi cho doanh nghiệp, mà còn cần đảm bảo quyền lợi của người tham gia bảo hiểm.
Chủ nhiệm Ủy ban Công tác đại biểu của Quốc hội Nguyễn Thanh Hải cho rằng, hợp đồng bảo hiểm hiện nay “rất dày, có nhiều điều khoản phức tạp”. Bà đặt vấn đề: “Liệu người ký hợp đồng bảo hiểm có hiểu hết những điều khoản đó hay không, đặc biệt là các quy định về loại trừ trách nhiệm bảo hiểm?”.
Bà đề nghị cơ quan soạn thảo rà soát kỹ quy trình tư vấn, hướng dẫn của đại lý bảo hiểm, quy định rõ trách nhiệm giải thích hợp đồng, để người dân nắm rõ quyền lợi, nghĩa vụ và rủi ro trước khi ký kết.
Giải trình các ý kiến, Thứ trưởng Bộ Tài chính Lê Tấn Cận cho biết Bộ đã nhận thấy thực tế hợp đồng bảo hiểm phức tạp, khó hiểu với nhiều người dân.
“Chúng tôi đã quy định yêu cầu doanh nghiệp phải tư vấn minh bạch, ghi âm và lưu lại quá trình tư vấn, đồng thời cung cấp tài liệu rút gọn, tóm tắt nội dung chính của hợp đồng để người mua dễ nắm bắt. Tuy nhiên, vẫn còn trường hợp thiếu minh bạch dẫn đến khiếu nại, khiếu kiện. Với những vụ việc này, Bộ đều cử cán bộ xuống địa phương để kiểm tra,” ông Cẩn nói.
Theo ông, thời gian tới, Bộ Tài chính sẽ tăng cường kiểm tra, giám sát và lắng nghe người dân nhiều hơn, ngăn chặn tình trạng doanh nghiệp lợi dụng quy định để trục lợi hoặc gây thiệt hại cho khách hàng.
Đảm bảo quản lý chặt chẽ, chuyển từ tiền kiểm sang hậu kiểm
Báo cáo thẩm tra do Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế và Tài chính của Quốc hội Phan Văn Mãi trình bày nêu rõ, Thường trực Ủy ban tán thành với sự cần thiết ban hành luật, đồng thời đề nghị chỉ sửa đổi, bổ sung những vấn đề thực sự cần thiết, cấp bách, nếu không tháo gỡ sẽ tạo điểm nghẽn, cản trở sự phát triển của thị trường bảo hiểm.
Thường trực Ủy ban đề nghị cơ quan chủ trì soạn thảo rà soát các quy định về kiểm soát nội bộ, kiểm toán nội bộ, quản trị rủi ro, ký quỹ, thu hồi giấy phép, bảo đảm chặt chẽ khi chuyển từ tiền kiểm sang hậu kiểm, không ảnh hưởng đến an toàn thị trường bảo hiểm và hiệu quả quản lý nhà nước.
Chủ nhiệm Ủy ban Pháp luật Nguyễn Phương Thủy cũng lưu ý, cần làm rõ việc chuyển đổi khái niệm “thanh tra chuyên ngành” sang “kiểm tra chuyên ngành”, tránh tạo khoảng trống trong công tác quản lý, giám sát hoạt động kinh doanh bảo hiểm.
Kết luận phiên họp, Phó Chủ tịch Quốc hội Vũ Hồng Thanh khẳng định Ủy ban Thường vụ Quốc hội nhất trí với sự cần thiết sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Kinh doanh bảo hiểm, đồng thời đề nghị Chính phủ tiếp tục rà soát, đánh giá kỹ tác động của các chính sách, bảo đảm phù hợp với chủ trương, đường lối, chính sách của Đảng.
Ông nhấn mạnh yêu cầu đánh giá toàn diện tác động tổng thể và hệ quả pháp lý khi cắt giảm, đơn giản hóa điều kiện đầu tư kinh doanh và thủ tục hành chính; chú trọng đến quyền, lợi ích hợp pháp của các bên liên quan, bảo đảm có cơ chế thanh tra, kiểm tra, giám sát phù hợp, không để phát sinh khoảng trống pháp lý.
Đặc biệt, Phó Chủ tịch Quốc hội đề nghị đẩy mạnh ứng dụng khoa học công nghệ, chuyển đổi số trong lĩnh vực bảo hiểm.
“Các hợp đồng bảo hiểm hiện rất dài, phức tạp. Nếu được số hóa, người dân có thể tra cứu nhanh các điều khoản, hạn chế rủi ro hiểu sai nội dung hợp đồng. Đây là hướng cần nghiên cứu kỹ,” ông nói.
Dự án Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Kinh doanh bảo hiểm được Chính phủ đề xuất trình theo trình tự rút gọn, dự kiến trình Quốc hội khóa XV tại Kỳ họp thứ 10 tới.
Cắt giảm điều kiện đầu tư kinh doanh, đơn giản hóa thủ tục hành chính
Theo tờ trình của Chính phủ về dự án luật, việc xây dựng luật sẽ bảo đảm bãi bỏ ít nhất 30% điều kiện đầu tư kinh doanh, thời gian giải quyết của các thủ tục hành chính, chi phí tuân thủ thủ tục hành chính; kế thừa những quy định hiện hành còn phù hợp và có tác động tích cực đối với thị trường bảo hiểm; bảo đảm tính hợp hiến, hợp pháp và thống nhất trong hệ thống pháp luật, tính tương thích với cam kết quốc tế.
So với Luật Kinh doanh bảo hiểm hiện hành, dự thảo Luật sửa đổi 24 điều, trong đó, cắt, giảm, đơn giản hóa điều kiện kinh doanh tại 7 điều: Bãi bỏ xác nhận của cơ quan quản lý nước ngoài về việc doanh nghiệp không vi phạm quy định nghiêm trọng; bãi bỏ các điều kiện trước khi chính thức hoạt động; lược bỏ một số điều kiện, tiêu chuẩn chung đối với người quản lý, người kiểm soát; lược bỏ một số điều kiện hoạt động đại lý bảo hiểm, cấp phép thành lập và hoạt động của doanh nghiệp môi giới và cung cấp dịch vụ phụ trợ bảo hiểm.
Về thủ tục hành chính, dự thảo cắt giảm tại 2 điều: thay việc “đăng ký” bằng “thông báo” nguyên tắc tách bạch nguồn vốn chủ sở hữu và nguồn phí bảo hiểm của doanh nghiệp bảo hiểm phi nhân thọ, tái bảo hiểm; đồng thời lược bỏ việc chấp thuận phương pháp, cơ sở tính phí bảo hiểm xe cơ giới.
Dự thảo cũng bỏ thủ tục chấp thuận nhân sự lãnh đạo (Chủ tịch Hội đồng quản trị, Tổng giám đốc, chuyên gia tính toán) ngay sau khi cấp phép; mở rộng phạm vi hoạt động của đại lý bảo hiểm, kéo dài thời gian chuyển đổi chứng chỉ đại lý; cho phép chuyển tiếp đối với công ty thành viên của doanh nghiệp bảo hiểm.
Ngoài ra, dự thảo bổ sung quy định về nguyên tắc tổ chức, cá nhân góp vốn, thành lập, quản lý, kiểm soát doanh nghiệp trong lĩnh vực bảo hiểm; đồng thời quy định rõ nguyên tắc đầu tư của doanh nghiệp môi giới bảo hiểm nhằm bảo đảm hoạt động đầu tư an toàn, hiệu quả.
