Đây là lý do 20% Internet bị ảnh hưởng khi Cloudflare gặp sự cố

Tối 18/11 theo giờ Việt Nam, người dùng trên khắp thế giới bất ngờ không thể truy cập nhiều dịch vụ quen thuộc như Facebook, X, Spotify hay ChatGPT. Khi nhiều người còn loay hoay kiểm tra lại modem hoặc nghĩ đường truyền gặp sự cố, nguyên nhân được xác định xuất phát từ Cloudflare.

Cloudflare không sở hữu nội dung, cũng không phải mạng xã hội. Vai trò của họ nằm ở tầng hạ tầng đó là cung cấp mạng phân phối nội dung và các lớp bảo mật cho khoảng 20% lượng website toàn cầu. Điều này đồng nghĩa chỉ một lỗi nhỏ trong hệ thống của Cloudflare cũng có thể gây hiệu ứng lan truyền đến hàng triệu dịch vụ phụ thuộc, tương tự việc một trạm trung chuyển lớn gặp sự cố khiến cả dòng xe phía sau đồng loạt tắc nghẽn.

Có thể hình dung Internet như một hệ thống bán lẻ khổng lồ. Mỗi trang web là một cửa hàng, còn máy chủ gốc là kho trung tâm. Nếu người dùng ở Việt Nam phải gửi yêu cầu sang tận Mỹ để xem một tấm ảnh hay đọc một bài viết, tốc độ truy cập sẽ bị ảnh hưởng đáng kể.

Cloudflare giải quyết vấn đề này bằng cách xây dựng mạng lưới máy chủ đặt khắp thế giới. Họ lưu bản sao nội dung gần với người dùng nhất giúp việc tải trang nhanh và ổn định hơn, đồng thời giảm tải cho máy chủ gốc. Song song đó, Cloudflare còn hoạt động như một lớp bảo vệ trước các cuộc tấn công khiến website bị ngập trong lưu lượng độc hại. Họ đứng ở cửa để phân loại ai là người dùng thật, ai là truy cập gây hại rồi xử lý ngay tại chốt kiểm soát.

Sự kết hợp giữa tốc độ và an toàn khiến Cloudflare được hơn 25 triệu website tin dùng, từ các tập đoàn công nghệ đến cơ quan chính phủ.

Trong sự cố tối 18/11, vấn đề không nằm ở Facebook hay OpenAI mà ở tầng trung gian. Cloudflare giữ vai trò như cánh cửa dẫn người dùng vào website. Khi cánh cửa đó kẹt, dù website bên trong vẫn hoạt động, người dùng vẫn không thể truy cập.

Kết quả là hàng triệu người liên tục gặp lỗi 502 hoặc 503, báo rằng không thể kết nối tới máy chủ dù máy chủ đích hoàn toàn bình thường. Khi lớp bảo vệ vô tình chặn cả truy cập hợp lệ, sự cố nhanh chóng lan rộng tạo thành điểm yếu chí mạng trong cấu trúc Internet: chỉ cần một mắt xích gặp lỗi, nhiều dịch vụ khác cũng dừng hoạt động theo hiệu ứng dây chuyền.

Cloudflare đã xử lý xong sự cố sau hơn một giờ nhưng đây tiếp tục là lời cảnh báo về mức độ tập trung của hạ tầng Internet hiện đại. Khi quá nhiều dịch vụ phụ thuộc chung một nền tảng trung gian, rủi ro gián đoạn trở nên lớn hơn nhiều so với tưởng tượng.

Với người dùng phổ thông, bài học khá đơn giản đó là nếu một ngày không thể vào Facebook, Spotify hay ChatGPT, đừng quá vội vàng trách đường truyền. Rất có thể Cloudflare, mắt xích thầm lặng nhưng cực kỳ quan trọng của Internet, chỉ đang bị cảm nhẹ mà thôi.