ĐBQH: Từ câu chuyện của VinFast, chắc chắn doanh nghiệp Việt đủ năng lực để nhận chuyển giao công nghệ đường sắt

Chiều ngày 20/11, trong khuôn khổ Kỳ họp thứ 8, Quốc hội đã tiến hành thảo luận tại hội trường về chủ trương đầu tư dự án đường sắt tốc độ cao trên trục Bắc - Nam.

Các đại biểu đã đồng tình với sự cần thiết triển khai dự án này, dựa trên cơ sở chính trị, pháp lý và những lý do cụ thể được nêu trong Tờ trình của Chính phủ. Một trong những nội dung nhận được nhiều sự quan tâm và ý kiến góp ý là công nghệ áp dụng cho dự án.

Đại biểu Hoàng Văn Cường (Đoàn TP. Hà Nội) nhấn mạnh, đầu tư vào dự án đường sắt tốc độ cao Bắc - Nam cần thực hiện theo phương thức chuyển giao công nghệ. Điều này không chỉ giúp Việt Nam làm chủ quá trình đầu tư mà còn tạo đà phát triển ngành công nghiệp đường sắt trong nước.

Đại biểu Hoàng Văn Cường (Đoàn TP. Hà Nội). Nguồn: dangcongsan.vn

>> VinFast chính thức bàn giao những chiếc xe điện VF 9 đầu tiên tại Mỹ

Ông cũng dẫn chứng bài học từ các tuyến đường sắt đô thị Cát Linh - Hà Đông, Nhổn - Ga Hà Nội (Hà Nội) và Bến Thành - Suối Tiên (TP. Hồ Chí Minh). Những dự án này được giao trọn gói cho nhà thầu nước ngoài, dẫn đến tình trạng phụ thuộc khi nhà thầu dừng dự án vì điều kiện không đáp ứng. Hơn nữa, quá trình vận hành, sửa chữa thay thế, sẽ lệ thuộc mãi vào nhà cung cấp nước ngoài.

“Nếu dự án đường sắt tốc độ cao Bắc - Nam lại tiếp tục đấu thầu chọn nhà cung cấp nước ngoài như đã làm với các tuyến đường sắt đô thị thì không chỉ rủi ro về thời gian chưa biết khi nào hoàn thành, vốn có thể đội lên bao nhiêu chưa biết và nguy hại hơn sẽ lệ thuộc mãi vào các nhà cung cấp nước ngoài”, vị đại biểu này cho biết.

Đại biểu Hoàng Văn Cường cũng chỉ ra kinh nghiệm từ dự án đường dây 500kV mạch 3. Với việc làm chủ công nghệ và trực tiếp thi công, Việt Nam đã hoàn thành dự án trong thời gian nhanh không tưởng, bất chấp điều kiện khắc nghiệt.

Ông Cường nhấn mạnh, nếu kết hợp dự án đường sắt tốc độ cao Bắc - Nam với các tuyến đường sắt đô thị tại Hà Nội và TP. Hồ Chí Minh, thị phần đường sắt của nước ta sẽ đạt khoảng 150 tỷ USD – đủ lớn để thu hút chuyển giao công nghệ từ nước ngoài. Theo đó, doanh nghiệp trong nước có thể tự sản xuất và xây dựng, chỉ cần nhập khẩu trọn gói một số bộ phận đặc thù như đầu máy hay hệ thống điều khiển.

“Thực tế VinFast đã nhận chuyển giao công nghệ để tự sản xuất ô tô, thì chắc chắn doanh nghiệp trong nước đủ năng lực để nhận chuyển giao công nghệ đường sắt và tiếp tục nghiên cứu cải tiến, phát triển cao hơn. Làm được như thế, chúng ta không chỉ có được tuyến đường sắt tốc độ cao Bắc - Nam mà nước ta còn phát triển được ngành công nghiệp đường sắt của riêng mình”, đại biểu Hoàng Văn Cường khẳng định.

Theo đại biểu, việc chọn nhà cung cấp không cần quan tâm là nước nào, mà cần quan tâm lựa chọn công nghệ nào để có nhiều nhà cung cấp cạnh tranh, sẵn sàng chuyển giao công nghệ.

Trong một diễn biến liên quan, ngày 19/11, Báo Giao thông đã tổ chức tọa đàm với chủ đề "Đường sắt tốc độ cao - Cơ hội và thách thức với doanh nghiệp Việt".

Phát biểu tại tọa đàm, ông Nguyễn Quốc Hiệp, Chủ tịch Hiệp hội các nhà thầu xây dựng Việt Nam khẳng định rằng, các doanh nghiệp xây dựng trong nước đủ năng lực và trình độ để đảm nhận thi công dự án về mặt công nghệ. Tuy nhiên, ông nhấn mạnh rằng nguồn nhân lực là một yếu tố cần đặc biệt lưu ý để đảm bảo tiến độ và chất lượng công trình.

Ông Hiệp cho biết, với tổng khối lượng xây lắp ước tính hơn 33 tỷ USD, dự án đường sắt tốc độ cao Bắc - Nam sở hữu quy mô chưa từng có tại Việt Nam. Ông nhận định: "Đây không phải dự án quá khó về mặt công nghệ, nhưng tốc độ thiết kế 350 km/h đòi hỏi độ chính xác rất cao. Đây là một thách thức lớn, đòi hỏi các nhà thầu trong nước phải không ngừng học hỏi, tiếp thu các công nghệ tiên tiến nhất".

>> Đường sắt cao tốc Bắc - Nam sẽ kết nối tuyến liên vận quốc tế Á - Âu từ những ga nào?