Đề xuất bổ sung chi phí vào giá điện để giảm lỗ cho EVN

Bộ Công Thương vừa hoàn thiện dự thảo Nghị định sửa đổi, bổ sung một số điều của Nghị định số 72 về cơ chế và thời gian điều chỉnh giá bán lẻ điện bình quân, trình Chính phủ xem xét.

Điểm đáng chú ý nhất của dự thảo là bổ sung thêm nhóm chi phí được phép tính vào giá điện - bao gồm các khoản chi phí phát sinh hợp lý nhưng chưa được tính đầy đủ trong các kỳ điều chỉnh trước đây.

Theo Bộ Công Thương, trong giai đoạn 2022-2023, Tập đoàn Điện lực Việt Nam (EVN) chịu áp lực rất lớn khi chi phí mua điện tăng mạnh do biến động địa chính trị và giá nhiên liệu quốc tế, khiến số lỗ lũy kế hai năm lên tới hơn 50.000 tỷ đồng. Đến cuối năm 2024, EVN vẫn còn lỗ lũy kế khoảng 44.792 tỷ đồng, gây ảnh hưởng trực tiếp đến vốn đầu tư nhà nước tại tập đoàn.

Bộ Công Thương cho rằng nếu không có cơ chế tính toán để thu hồi các khoản chi phí này, vốn nhà nước sẽ tiếp tục bị bào mòn, làm suy giảm năng lực tài chính của EVN và tiềm ẩn rủi ro cho an ninh năng lượng. Do đó, dự thảo nghị định bổ sung quy định cho phép tính vào giá bán lẻ điện bình quân các chi phí hợp lý, hợp lệ chưa được đưa vào giá điện trước đây.

Cụ thể, gồm các khoản chi phí phục vụ trực tiếp cho sản xuất, cung ứng điện nhưng chưa được tính toán, bù đắp đầy đủ trong giá bán lẻ điện các kỳ trước. Các khoản này sẽ được xác định theo kết quả hoạt động kinh doanh đã được kiểm toán độc lập và báo cáo tài chính hàng năm của công ty mẹ EVN từ năm 2022 trở đi.

Cùng với đó, là chênh lệch tỷ giá đánh giá lại hoặc chưa được phân bổ, chưa được hạch toán, thanh toán cho các nhà máy điện theo hợp đồng mua bán điện. Việc tính toán, phân bổ sẽ do EVN lập phương án, báo cáo Bộ Công Thương xem xét.

Trong trường hợp cần thiết, Bộ Công Thương sẽ lấy ý kiến Bộ Tài chính trước khi quyết định.Bộ Công Thương khẳng định việc sửa đổi nhằm tạo điều kiện cho doanh nghiệp điện lực thu hồi đủ chi phí hợp lý, song vẫn bảo đảm nguyên tắc minh bạch, công khai, khả thi.

Dự thảo không phát sinh thêm thủ tục hành chính mới mà chỉ làm rõ các khoản chi phí được phép tính để bảo đảm tính đúng, tính đủ trong điều chỉnh giá điện. Nếu được thông qua, quy định mới sẽ giúp EVN và các đơn vị điện lực sớm giải quyết bài toán thu hồi chi phí còn treo, củng cố tài chính, qua đó duy trì ổn định cung ứng điện cho nền kinh tế. Tuy nhiên, điều này cũng đồng nghĩa giá điện bán lẻ bình quân trong các kỳ điều chỉnh tới có thể tăng do gánh thêm chi phí bổ sung.

Với nền kinh tế, việc bổ sung chi phí vào giá điện sẽ tạo áp lực nhất định đến doanh nghiệp sản xuất và hộ tiêu dùng, song Bộ Công Thương cho rằng đây là bước đi cần thiết để bảo đảm an toàn tài chính ngành điện và an ninh năng lượng quốc gia trong bối cảnh thị trường ngày càng biến động.

Dự thảo sửa đổi Nghị định 72 không chỉ là giải pháp kỹ thuật về cơ chế điều chỉnh giá điện, mà còn là động thái chính sách quan trọng nhằm giải quyết dứt điểm chi phí treo nhiều năm của EVN.