Đề xuất Nhà nước bảo lãnh trái phiếu như tiền gửi ngân hàng

Theo VAFI, những trường hợp phát hành trái phiếu doanh nghiệp đầy rủi ro cho các nhà đầu tư cá nhân như Tân Hoàng Minh, Vạn Thịnh Phát….. cần rút ra các bài học sâu sắc. 

VAFI kiến nghị, cần xây dựng các loại trái phiếu an toàn tuyệt đối, là trái phiếu được bảo lãnh thanh toán tiền lãi và vốn gốc đúng hạn trong mọi tình huống, nhưng có thể có rủi ro nhỏ như lạm phát, VND mất giá.

Tổ chức này cũng đề xuất xây dựng loại Trái phiếu do các ngân hàng kinh doanh hiệu quả, tình hình tài chính lành mạnh phát hành và được Ngân hàng nhà nước bảo lãnh thanh toán.

Loại trái phiếu này cần phải có các đặc tính như ngân hàng niêm yết trên HOSE, có tỷ suất lợi nhuận tương đối, tỷ lệ nợ xấu thấp và ngân hàng nhà nước cần quy định tỷ lệ, khối lượng phát hành trái phiếu cho nhà đầu tư cá nhân.

Theo VAFI, qui định trên để bảo đảm rằng trong mọi tình huống thì các ngân hàng thương mại có đủ khả năng thanh toán lãi và vốn gốc mua trái phiếu cho các nhà đầu tư cá nhân.

Ngoài ra, VAFI cho rằng, cần có qui định cho phép ngân hàng nhà nước bảo lãnh loại trái phiếu này khi phát hành cho nhà đầu tư cá nhân vì từ trước tới nay hệ thống ngân hàng thương mại luôn dễ dàng huy động tiền gửi ở các kỳ hạn ngắn hạn từ khu vực dân cư, kể cả các ngân hàng yếu kém thua lỗ.

Tuy nhiên, việc huy động tiền gửi ở các kỳ dài hạn là khó khăn (trên 1 năm) mặc dù lãi suất huy động dài hạn cao hơn nhiều so với lãi suất tiền gửi ngắn hạn. Nguyên nhân do nhà đầu tư sợ rủi ro về tỷ giá, về lạm phát, về biến động kinh tế vỹ mô và về tính thanh khoản vô cùng thấp. Khi gửi tiền ở kỳ dài hạn nếu cần rút tiền thì nhà đầu tư phải chấp nhận mất lãi tiết kiệm.

Do đó, đang tồn tại bất lợi là hệ thống ngân hàng thương mại thường sử dụng vốn huy động ngắn hạn để cho vay dài hạn, khiến lãi suất cho vay dài hạn luôn cao.

Nếu hệ thống ngân hàng thương mại huy động vốn dài hạn từ việc phát hành trái phiếu dài hạn thì lãi suất huy động cũng rất cao so với huy động tiền gửi ngắn hạn.

Nếu Nhà nước bảo lãnh, theo VAFI sẽ có lượng tiền khổng lồ đầu tư vào trái phiếu ngân hàng vì người dân hiểu rằng đầu tư vào trái phiếu có mức lãi suất cao hơn tiền gửi ngắn hạn, trái phiếu niêm yết có tình thanh khoản cao và lại được nhà nước bảo lãnh thanh toán.

Ngoài ra, VAFI cũng đề xuất miễn thuế thu nhập doanh nghiệp và thu nhập cá nhân cho các tổ chức, cá nhân đầu tư trái phiếu.