Doanh nghiệp thành lập mới bùng nổ, hơn 4,7 triệu tỷ đồng được rót thêm vào nền kinh tế

Số liệu tình hình kinh tế - xã hội tháng 9 và 9 tháng năm 2025 của Cục Thống kê cho thấy, trong 9 tháng đầu năm, cả nước có 145.000 doanh nghiệp đăng ký thành lập mới, tăng 18,9% so với cùng kỳ năm 2024.

Không chỉ tăng về số lượng, quy mô vốn của các doanh nghiệp mới cũng được mở rộng. Tổng số vốn đăng ký đạt 1,42 triệu tỷ đồng, tăng 22,6%, đưa mức vốn đăng ký bình quân trên một doanh nghiệp đạt 9,8 tỷ đồng, tăng 3,1%.

Đặc biệt, một tín hiệu tích cực là tổng vốn đăng ký bổ sung vào nền kinh tế tăng đột biến. Trong 9 tháng, con số này đạt 4,72 triệu tỷ đồng, tăng tới 104,3% so với cùng kỳ năm trước. Trong đó, riêng vốn đăng ký tăng thêm của các doanh nghiệp đang hoạt động đã đạt 3,3 triệu tỷ đồng (tăng 186,5%). Đây là minh chứng cho thấy niềm tin của doanh nghiệp hiện hữu vào triển vọng kinh doanh, thúc đẩy họ mạnh dạn mở rộng quy mô sản xuất và đầu tư vào các dự án mới.

Cùng với làn sóng thành lập mới, sự phục hồi của các doanh nghiệp từng gặp khó khăn cũng là điểm sáng, có hơn 86.300 doanh nghiệp quay trở lại hoạt động, tăng 41,3% so với cùng kỳ. Con số này nâng tổng số doanh nghiệp gia nhập và tái gia nhập thị trường trong 9 tháng lên hơn 231.300 doanh nghiệp.

Như vậy, trung bình mỗi tháng, có khoảng 25.700 doanh nghiệp được thành lập mới hoặc hoạt động trở lại, tạo luồng sinh khí mới cho nền kinh tế.

Sự tăng trưởng doanh nghiệp mới diễn ra đồng đều ở các khu vực kinh tế. Khu vực dịch vụ tiếp tục dẫn đầu với 111.300 doanh nghiệp mới, tăng 20,4%; khu vực công nghiệp và xây dựng có 32.400 doanh nghiệp, tăng 14,5%; khu vực nông, lâm nghiệp và thủy sản ghi nhận 1.300 doanh nghiệp mới, tăng 10,6%, cho thấy tinh thần khởi nghiệp lan tỏa đến mọi lĩnh vực.

Tuy nhiên, song song với những tín hiệu tích cực, khu vực doanh nghiệp cũng đang trải qua quá trình thanh lọc và tái cấu trúc mạnh mẽ. Trong 9 tháng, có 99.500 doanh nghiệp tạm ngừng kinh doanh có thời hạn (tăng 14,5%), 53.200 doanh nghiệp ngừng hoạt động chờ làm thủ tục giải thể (giảm 13,5%) và 22.300 doanh nghiệp hoàn tất thủ tục giải thể (tăng 45,0%).

Như vậy, bình quân mỗi tháng có khoảng 19.400 doanh nghiệp rút lui khỏi thị trường. Dù con số này không nhỏ, nhưng đặt trong tương quan với 25.700 doanh nghiệp gia nhập, thị trường vẫn đang có xu hướng mở rộng.

Phân tích theo lĩnh vực, các ngành có số doanh nghiệp thành lập mới cao như bán buôn - bán lẻ (61.910 doanh nghiệp) và công nghiệp chế biến - chế tạo (19.470 doanh nghiệp) cũng là những ngành có số doanh nghiệp giải thể lớn, lần lượt là 8.114 và 2.445 doanh nghiệp, phản ánh mức độ cạnh tranh khốc liệt.

Đáng chú ý, ngành xây dựng lại cho thấy bức tranh kém tích cực hơn khi số doanh nghiệp thành lập mới giảm 7,1%, trong khi số doanh nghiệp giải thể tăng tới 45,4%. Nguyên nhân có thể đến từ những khó khăn trên thị trường bất động sản và chi phí vật liệu tăng cao.

Dẫu vậy, kết quả điều tra xu hướng kinh doanh của các doanh nghiệp ngành công nghiệp chế biến, chế tạo quý III/2025 do Cục Thống kê (Bộ Tài chính) thực hiện vẫn ghi nhận nhiều tín hiệu khả quan. Có tới 77,8% doanh nghiệp đánh giá tình hình sản xuất kinh doanh tốt hơn hoặc ổn định so với quý II/2025, chỉ 22,2% cho rằng gặp khó khăn.

Dự báo cho quý IV/2025, 40,8% doanh nghiệp kỳ vọng tình hình sẽ tốt hơn, 41,7% cho rằng ổn định – tổng cộng 82,5% doanh nghiệp tin tưởng vào một quý cuối năm tích cực. Trong đó, khu vực doanh nghiệp có vốn đầu tư nước ngoài (FDI) tỏ ra lạc quan nhất với tỷ lệ 83,2%, tiếp đến là khu vực doanh nghiệp ngoài Nhà nước (82,4%) và doanh nghiệp Nhà nước (80,5%).

Sự lạc quan này đến từ việc gần 40% doanh nghiệp dự báo khối lượng sản xuất sẽ tăng trong quý IV/2025 và 38% dự kiến có thêm đơn hàng mới. Riêng thị trường quốc tế, 32,3% doanh nghiệp kỳ vọng tăng đơn hàng xuất khẩu mới, trong khi 51,2% dự kiến giữ ổn định. Đây là tín hiệu tích cực, cho thấy doanh nghiệp Việt Nam vẫn kiên cường duy trì hoạt động xuất khẩu giữa bối cảnh kinh tế toàn cầu nhiều biến động.