Độc đáo phiên chợ đêm ‘kinh dị’ nhất xứ Kinh Bắc: Chỉ họp duy nhất một lần trong năm, người mua không mặc cả, người bán không đếm tiền

Chợ Âm Dương tại làng Ó, thuộc khu Xuân Ổ, phường Võ Cường, TP Bắc Ninh là một trong những phiên chợ độc đáo nhất cả nước.

Không chỉ mang ý nghĩa "mua may bán rủi", chợ còn chứa đựng giá trị tâm linh sâu sắc, được coi là nơi giao thoa giữa âm và dương, giữa những người đã khuất và người còn sống. Điểm độc đáo của phiên chợ này là chỉ họp duy nhất một lần trong năm vào đêm mùng 4 rạng sáng mùng 5 Tết Nguyên đán.

Chợ Âm Dương được coi là nơi giao thoa giữa âm và dương, giữa những người đã khuất và người còn sống. Ảnh: Bích Lộc

Tương truyền, năm Nhâm Dần (43 sau Công nguyên), quân Hán do Mã Viện chỉ huy tiến đánh Hai Bà Trưng đến trấn Vũ Ninh, huyện Tiên Du (nay thuộc Bắc Ninh) thì xảy ra trận giao chiến ác liệt. Nhiều binh sĩ đã ngã xuống nơi này. Sau cuộc chiến, thân nhân những người đã khuất tìm về chiến trường xưa vào dịp sau Tết để tưởng nhớ, thắp hương và hóa vàng mã cho người thân.

Lâu dần, người dân quan niệm rằng cửa âm phủ chỉ mở duy nhất một lần trong năm vào đêm mùng 4, rạng mùng 5 tháng Giêng để người âm trở về gặp lại người thân. Từ đó, chợ Âm Dương ra đời như một hình thức sinh hoạt văn hóa tín ngưỡng của người dân vùng Kinh Bắc.

Khác với những phiên chợ thông thường, chợ Âm Dương mang nét huyền bí, không có cảnh mặc cả, trả giá, người bán cũng tuyệt nhiên không đếm tiền. Giữa bóng đêm mờ ảo, người mua kẻ bán chỉ trao đổi hàng hóa trong im lặng hoặc trò chuyện khẽ khàng. Người đến chợ không chỉ để mua sắm mà còn để cầu may, xua đi vận rủi và cầu chúc một năm mới hanh thông, thuận lợi.

Chợ Âm Dương mang nét huyền bí, không có cảnh mặc cả, trả giá, người bán cũng tuyệt nhiên không đếm tiền. Ảnh: TTXVN

Đây là phiên chợ đặc biệt gắn với không gian tâm linh thiêng liêng của người dân Bắc Ninh và các vùng lân cận. Trước khi chợ mở, người dân lập đàn cầu siêu cho vong linh những người đã khuất. Chợ họp trên bãi đất trống cạnh đền làng, nơi từng là chiến trường xưa. Phiên chợ là dịp để những người còn sống gửi gắm tâm tư, tưởng nhớ người thân đã khuất, đồng thời giúp họ cảm thấy thanh thản, nhẹ nhõm hơn trong đời sống tinh thần.

Chợ chủ yếu bày bán các mặt hàng phục vụ tâm linh như vàng mã, hương, rượu, trầu cau, muối, bật lửa, hoa, hạt giống và các loại quả mang ý nghĩa tốt lành như gấc, đu đủ, cà rốt... Đặc biệt, mặt hàng được nhiều người săn đón là gà đen – loài vật mang tính biểu tượng cho sự huyền bí và tâm linh.

Gà đen là món hàng được nhiều người săn đón tại chợ Âm Dương. Ảnh: Bích Lộc

Trải qua thời gian, phiên chợ dần bị mai một, chỉ còn tồn tại trong ký ức của người dân địa phương. Tuy nhiên, nhận thức được giá trị văn hóa đặc sắc của chợ, UBND TP Bắc Ninh đã quyết định phục dựng vào năm 2022. Đến năm 2023, phiên chợ được mở rộng với quy mô lớn hơn, thu hút sự quan tâm của đông đảo du khách trong và ngoài tỉnh.

Kể từ khi được phục dựng lại, phiên chợ Âm Dương hàng năm được tổ chức với đầy đủ phần lễ và phần hội. Lễ khai hội diễn ra tại đình làng, đền Thượng với các nghi thức tế lễ truyền thống. Đặc biệt, phần lễ còn có sự tham gia của nhà sư cùng Phật tử tụng kinh, cầu nguyện cho quốc thái dân an, phổ độ chúng sinh. Phần hội thêm phong phú với các hoạt động văn hóa nghệ thuật như hát Quan họ cổ, hát văn, viết chữ đầu năm, tạo không khí rộn ràng, vừa mang tính tâm linh, vừa lưu giữ bản sắc văn hóa dân gian Bắc Ninh.

Chợ Âm Dương làng Ó không chỉ là một hoạt động tâm linh mà còn mang ý nghĩa nhân văn sâu sắc, thể hiện đạo lý "uống nước nhớ nguồn", sự kết nối giữa người sống và người đã khuất.

Mỗi dịp đầu xuân, người dân và du khách lại tìm đến đây không chỉ để mua may bán rủi, mà còn để tưởng nhớ tổ tiên, tìm lại sự an yên trong tâm hồn. Những giá trị truyền thống của chợ Âm Dương làng Ó vẫn còn nguyên vẹn, trở thành nét đẹp văn hóa không thể phai mờ trong đời sống tinh thần của người dân Bắc Ninh.

Nguồn: Tổng hợp

>> Khu chợ duy nhất Việt Nam bán gỗ quý có giá cả trăm triệu mỗi kg, cách Hà Nội chưa đầy 30km