Fed tăng lãi suất, thị trường chứng khoán sẽ chao đảo

Tại hội thảo "Kinh tế Việt Nam 2022 – Phục hồi kinh tế sau khủng hoảng COVID-19" do Trường Đại học Ngân hàng TP. HCM tổ chức sáng 19/1/2022, ông Nguyễn Xuân Thành, Giảng viên Fulbright Việt Nam cho rằng, Việt Nam vẫn sẽ chịu tác động của diễn biến kinh tế toàn cầu trong năm 2022.

Theo ông, nhìn về kinh tế toàn cầu, có thể thấy một điều sẽ tiếp tục có tác động tích cực đến kinh tế Việt Nam. Nếu đứt gãy chuỗi cung ứng và nền kinh tế khan hiếm toàn cầu vẫn tiếp diên trong năm nay, đặc biệt khi dịch có diễn biến phức tạp và bối cảnh người tiêu dùng ở các nước giàu vẫn không có cơ hội chi cho dịch vụ, thì tiền tiết kiệm vẫn có và dồn vào chi cho hàng hóa. Vì thế nhu cầu với hàng xuất khẩu của Việt Nam trong năm 2022 sẽ vẫn rất tốt.

Tuy nhiên, chuyên gia nhận định nền kinh tế toàn cầu cũng có những thách thức, vì định hướng chính sách của các nền kinh tế lớn đã rõ. Dịch có diễn biến thế nào thì hướng chính sách sẽ phải đổi chiều từ nới lỏng sang trung tính và cuối cùng là sẽ phải thu hẹp.

Về tài khóa, rõ ràng dịch có phức tạp, các Chính phủ có thể tiếp tục thực hiện các gói an sinh xã hội mà không ra thêm các gói mới nữa. Nhiều nước đã chấp nhận thâm hụt ngân sách hai năm vừa rồi.

Về tiền tệ, một số nền kinh tế mới nổi đã phải nâng lãi suất, các nước yếu về cán cân thanh toán quốc tế, chịu áp lực tỷ giá đã phải tăng lãi suất nội địa.

Còn Fed, trong thời kỳ dịch vừa rồi, tính đến tháng 10/2021, một tháng đã bơm ra 120 tỷ USD. Tổng tài sản Fed mua vào là 4.500 tỷ USD. Trước COVID-19 tổng tài sản của Fed là 4.500 tỷ USD, hai năm COVID-19 bơm ra 4.500 tỷ USD nâng tổng tài sản lên 9.000 tỷ USD.

Đến tháng 11/2021, trước áp lực lạm phát, Fed đã giảm số tiền bơm 15 tỷ USD; tháng 12/2021 giảm tiếp thêm 15 tỷ USD. Từ tháng 1/2022, Fed có quyết định mạnh hơn, số tiền được bơm đã giảm đi 30 tỷ USD và đến hết tháng 2/2022 số tiền bơm ra chỉ còn 90 tỷ USD trước khi không bơm thêm trong tháng 3/2022.

"Tín hiệu là kết thúc bơm tiền sẽ bắt đầu nâng lãi suất, chưa rõ là bao giờ nâng nhưng thị trường phán đoán là sau tháng 3 có thể nâng luôn 0,25 điểm%.

Dự báo trong 2022, Fed sẽ có tối thiểu 3 lần nâng lãi suất, sớm nhất vào tháng 3; thậm chí có thể có lần nâng thứ 4", chuyên gia Nguyễn Xuân Thành nói.

Ông cũng nhắc lại một thông điệp của Fed gây sốc cho thị trường chứng khoán là nếu như giữa năm nay lạm phát Mỹ không có khả năng suy giảm, Fed sẽ tính luôn chuyện hút tiền về. Đây là điều chưa có tiền lệ.

Nói về tác động đến Việt Nam, ông Thành đánh giá, kịch bản này sẽ không ảnh hưởng đến vấn đề tỷ giá cũng như lãi suất. Việt Nam vẫn sẽ giữ được mặt bằng lãi suất hiện nay, không phải điều chỉnh tăng lãi suất.

Ảnh hưởng thứ hai là đến dòng vốn đầu tư chứng khoán nước ngoài vào các thị trường mới nổi và cận biên trong đó có Việt Nam. Tuy nhiên theo ông, cũng không nên kỳ vọng có thể mở cửa bình thường mới lại đón được dòng vốn đầu tư nước ngoài mạnh, kể cả đầu tư trực tiếp và gián tiếp trong bối cảnh lộ trình tăng lãi suất như vậy.

Trong kịch bản thứ hai, ông Thành đánh giá rất xấu nếu lạm phát cao đến mức Fed vừa tăng lãi suất - vừa hút tiền về để giảm quy mô bảng cân đối tài sản, thị trường chứng khoán toàn cầu có thể sẽ chao đảo trong đó thị trường chứng khoán Việt Nam cũng không đứng ngoài cuộc.

Xoay quanh nhận định về nhóm tài chính ngân hàng, trong số 05 của chương trình Bí Mật Đồng Tiền với chủ đề "Tất tay! Tất thắng?", host Dương Ngọc Trinh đã đưa ra câu hỏi về ảnh hưởng của chính sách thay đổi lãi suất của FED theo hướng thắt chặt.

Ông Lã Giang Trung - CEO Passion Investment dẫn ví dụ, nhìn lại lịch sử qua lần tăng lãi suất của FED giai đoạn 2014 - 2015, thị trường Mỹ khi đó không tăng quá mạnh và cũng không giảm quá mạnh, xu hướng chính là đi ngang và tăng.

"Chứng khoán Mỹ có ảnh hưởng rất lớn tới thị trường nước ta, chứng khoán Việt chỉ đi chậm hơn Mỹ một chút và về cơ bản tác động sẽ tương tự, đồng nghĩa là Sideway Up", ông Trung đánh giá.

Trong khi đó, thị trường lại đang có những "nhịp gãy" liên quan đến những lo ngại về sự siết chặt gói hỗ trợ kinh tế nhằm tránh việc dòng tiền chảy mạnh vào kênh đầu tư chứng khoán hay bất động sản, ông Phạm Lưu Hưng – Phó giám đốc Trung tâm Phân tích và Tư vấn Đầu tư Chứng khoán SSI (SSI Research) cho rằng, trong nội dung của gói hỗ trợ không hề có câu chữ nào liên quan trực tiếp đến chứng khoán. Tuy nhiên, thực tế rất khó để xác định "đồng nào mua mắm, đồng nào mua tương.

Ông Hưng đánh giá, ít nhất ngành chứng khoán đang ở trong giai đoạn rất hợp lý để phát triển thị trường vốn ngày một vững mạnh hơn.