Góc nhìn: Giá dầu - lạm phát và thị trường chứng khoán Việt 2022

Cập nhật sớm ngày 3/3/2022, giá dầu thô ngọt nhẹ WTI của Mỹ tăng 0,18% lên 110,8 USD/thùng vào lúc 6h40 (giờ Việt Nam); giá dầu thô Brent giao tháng 5 cũng tăng 7,58% lên 112,9 USD/thùng.

Trước đó trong phiên 2/3, giá dầu Brent đã vọt lên 113 USD/thùng, mức cao nhất trong gần 8 năm qua, sau khi các nước phương Tây siết chặt trừng phạt Nga và nguồn cung từ nhà xuất khẩu dầu lớn thứ hai thế giới bị gián đoạn.

Ngân hàng JPMorgan Chase mới đây đã cảnh báo rằng giá dầu có thể lên 150 USD/thùng trong trường hợp xuất khẩu dầu của Nga bị cắt giảm một nửa đồng nghĩa tăng khoảng 40% so với hiện nay.

Cuộc chiến Nga - Ukraine và các biện pháp trừng phạt kinh tế Nga như đổ dầu vào lửa cho cơn siêu lạm phát đang được hình thành. Giá cả các tất cả các loại năng lượng, thực phẩm... đều tăng mạnh. Phương Tây và Mỹ còn lên kế hoạch loại một số ngân hàng Nga ra khỏi hệ thống SWIFT.

"Nếu điều này xảy ra, chúng ta sẽ có thể phải chứng kiến con sóng siêu lạm phát toàn cầu có một không hai trong lịch sử loài người, trong đó châm ngòi chính là giá năng lượng và lương thực", JPMorgan Chase nhấn mạnh.

Trong bản tin mới cập nhật, Dragon Capital cho rằng, cuộc xung đột giữa Nga và Ukraine có thể tác động đến thị trường hàng hóa toàn cầu, khiến giá dầu Brent tăng cao và ảnh hưởng tới nền lạm phát của Việt Nam khi hiện tại, mặt hàng xăng dầu đóng góp 3,6% và nhóm giao thông vận tải chiếm 9,7% rổ lạm phát Việt Nam.

Tính từ đầu năm, giá dầu thô Brent đã tăng 27,2%. Diễn biến tiếp theo của giá dầu sẽ phụ thuộc vào một số yếu tố bao gồm việc diễn biến xung đột tại Ukraine và tiến triển của thỏa thuận hạt nhân Iran. Theo JP Morgan, có 3 kịch bản có thể xảy ra và sẽ có tác động tới giá dầu: Nga tiến hành các biện pháp trả đũa và thỏa thuận với Iran không thành công: 105 USD/ thùng; Xung đột leo thang + Đạt được thỏa thuận với Iran: 100 USD/thùng; Rủi ro địa chính trị không còn + Đạt được thỏa thuận với Iran: 88 USD/ thùng.

Dựa trên 3 kịch bản nêu trên, Dragon Capital dự đoán tác động của giá dầu thế giới ảnh hưởng đến lạm phát toàn phần với các mức tăng 0,65%, 0,3% va 0,08% so với dự báo hiện tại. Như vậy, trong trường hợp xấu nhất, lạm phát có thể lên đến 4,18% trong năm 2022 - vượt mục tiêu mà Chính phủ đề ra dưới 4%.

Rõ ràng bóng ma lạm phát đang ám ảnh toàn cầu cũng như Việt Nam.

Đối với nhà đầu tư chứng khoán, chia sẻ tại toạ đàm: "Triển vọng đầu tư 2022 – FiinGroup Invest Summit" diễn ra mới đây, ông Đào Phúc Tường - chuyên gia tài chính cho rằng, thị trường cổ phiếu nên nhìn lạm phát theo hai kịch bản trong kỳ vọng hay vượt kỳ vọng và nếu vượt kỳ vọng thì vượt bao xa.

"Khi các Ngân hàng Trung ương tăng lãi suất một cách đột ngột thì sẽ tạo ra một cú sốc thị trường. Chúng ta đang kỳ vọng lạm phát dưới 4% nhưng có lý do gì đó mà lạm phát lên đến 7 - 8% thì điều đó sẽ tạo ra cú sốc thị trường", ông Tường nói.

Tuy vậy, trong dài hạn, lạm phát sẽ tốt cho chứng khoán nếu tăng không quá sốc, từng nhóm cổ phiếu sẽ lại phản ứng với lạm phát khác nhau. Chẳng hạn, nhóm thứ nhất, lạm phát là vấn đề tăng giá, khi đó nhóm cổ phiếu hàng hoá chắc chắn hưởng lợi, nhà đầu tư không cần tính chuyện giảm thiểu rủi ro lạm phát nữa mà đầu tư thẳng vào nhóm đó để hưởng lợi.

Nhóm thứ hai - nhóm hàng hoá là yếu tố đầu vào quy trình sản xuất của doanh nghiệp, phải xem đến các doanh nghiệp có khả năng chuyển giá cho người dùng không, và chuyển bao nhiêu phần trăm? Thường thì nhóm hàng hoá thiết yếu sẽ có khả năng chuyển giá cao hơn. Hàng hoá không thiết yếu lại được chia thành hai nhóm, hàng cao cấp như xe cao cấp như lexus, mercedes có khả năng chuyển giá cao nhất vì giới nhà giàu họ không quan tâm giá cả. Còn nhóm hàng hoá khả năng chuyển giá thấp như sản xuất tivi, tủ lạnh bị ảnh hưởng nhiều.

"Với thị trường Việt Nam, trong điều kiện lạm phát giá hàng hoá tăng, than, vật liệu xây dựng, phân bón đều tăng có thể đến mức gây bất ổn, mất cân bằng điều kiện kinh tế. Giá nguyên vật liệu đầu vào tăng sẽ ảnh hưởng đến khả năng giải ngân đầu tư công của Chính phủ; giá phân bón tăng ảnh hưởng an sinh của nhiều nông dân;...

Do đó, phải có hành vi quản lý rủi ro danh mục, đặc biệt là với những cổ phiếu có tính đầu cơ cao", ông Tường khuyến cáo.