GS.TS Hoàng Văn Cường: Chứng khoán tăng 30% nhưng nếu không kiểm soát Margin, nguy cơ bong bóng rất lớn

Tại Diễn đàn Kinh tế Việt Nam lần 3/2025 với chủ đề “Động lực nào cho tăng trưởng GDP 8,3% – 8,5%”, ngày 26/9, GS.TS Hoàng Văn Cường – Ủy viên Hội đồng Tư vấn chính sách của Thủ tướng, Ủy viên Ủy ban Kinh tế, Tài chính của Quốc hội, đã đưa ra nhiều cảnh báo quan trọng về dòng tiền, bất động sản và thị trường chứng khoán.

Theo GS.TS Hoàng Văn Cường, trong bối cảnh Việt Nam đang bơm thêm nguồn lực để đạt mục tiêu tăng trưởng, việc kiểm soát dòng tiền trở thành yếu tố then chốt.

“Chúng ta vẫn cần tiếp tục cung tiền cho những khu vực ưu tiên để thúc đẩy tăng trưởng. Nhưng phải kiểm soát chặt với những lĩnh vực có nguy cơ tích lũy tài sản, tránh để dòng tiền chôn vào những khu vực kém hiệu quả,” ông nhấn mạnh.

Ông chỉ ra, bất động sản cao cấp đang là khu vực đáng lo ngại. Thị trường xuất hiện tình trạng nhiều người mua nhưng không đưa vào khai thác, dẫn đến “tồn kho trên thực tế” khá lớn. Ngược lại, phân khúc nhà ở xã hội và nhà ở thương mại giá thấp, nơi có nhu cầu thực sự lại thiếu hụt nguồn cung.

Vì vậy, GS.TS Cường kiến nghị Ngân hàng Nhà nước cần tăng hệ số rủi ro với các khoản vay bất động sản cao cấp, đồng thời duy trì tín dụng ưu tiên cho nhà ở xã hội và các dự án có tính thanh khoản cao.

Một điểm nóng khác được GS.TS Hoàng Văn Cường nhấn mạnh là thị trường chứng khoán.

“Chỉ số chứng khoán vài tháng qua tăng tới 30%. Nhưng doanh nghiệp niêm yết có thực sự tạo thêm giá trị gia tăng? Tôi cho rằng hầu hết chưa có sự thay đổi đột biến về giá trị thực, trong khi giá cổ phiếu tăng mạnh. Đây là dấu hiệu bất thường,” ông phân tích.

Nguyên nhân chủ yếu, theo ông, đến từ dòng tiền dồi dào chảy vào chứng khoán thay vì sự cải thiện trong hoạt động kinh doanh của doanh nghiệp.

Mặc dù Ngân hàng Nhà nước khẳng định tín dụng cho chứng khoán hiện vẫn được kiểm soát chặt, tỷ lệ thấp, nhưng thực tế, dòng vốn lại đang đi qua các công ty chứng khoán.

“Nhiều khoản tiền nhàn rỗi của nhà đầu tư chưa sử dụng được luân chuyển thành các khoản vay ngắn hạn qua đêm, theo ngày, theo tuần, rồi tiếp tục dùng để cấp vốn cho Margin. Thực chất, họ đang hoạt động như một 'ngân hàng bóng', huy động vốn từ người này để cho người khác vay lại”, GS.TS Cường chỉ rõ.

Ông cảnh báo: “Phải kiểm soát chặt chẽ tỷ lệ Margin ở các công ty chứng khoán. Nếu không cẩn trọng, thị trường sẽ phình to thành bong bóng.”

Bên cạnh việc kiểm soát dòng vốn, GS.TS Hoàng Văn Cường cho rằng cần tăng cung sản phẩm cho thị trường chứng khoán. Ông nhấn mạnh: “Khi cầu lớn mà cung hạn chế, giá sẽ bị đẩy lên cao bất thường. Muốn thị trường ổn định, chúng ta phải bổ sung thêm sản phẩm để hấp thụ dòng vốn.”

Theo ông, việc tăng cung từ khu vực doanh nghiệp tư nhân thông qua phát hành cổ phiếu mới hay xếp hạng tín nhiệm đều cần thời gian chuẩn bị. Tuy nhiên, có một kênh có thể triển khai nhanh và hiệu quả hơn, đó là sử dụng nguồn cổ phần Nhà nước đang nắm giữ tại doanh nghiệp.

Ông phân tích: “Những cổ phần mà Nhà nước không nhất thiết phải nắm giữ có thể được thoái vốn ngay trong giai đoạn này. Việc thoái vốn vừa giúp bổ sung thêm hàng hóa cho thị trường chứng khoán, vừa tạo nguồn thu cho ngân sách. Thậm chí, có những doanh nghiệp hoạt động chưa thực sự hiệu quả, nhưng trong bối cảnh thanh khoản thị trường đang cao, việc bán ra vẫn khả thi. Đây chính là cơ hội để Nhà nước vừa giải phóng nguồn vốn, vừa giúp thị trường có thêm sản phẩm để hấp thụ dòng tiền.”

Theo GS.TS. Hoàng Văn Cường, giải pháp này sẽ góp phần ổn định tâm lý thị trường, hạn chế rủi ro bong bóng giá cổ phiếu và đồng thời giúp kiểm soát các áp lực lạm phát tiềm ẩn từ dòng tiền đang luân chuyển quá nhanh trong hệ thống.