GS. TS Nguyễn Thiện Nhân đề xuất giảm thời gian làm việc xuống 8 giờ/ngày để nam nữ có thời gian hẹn hò, kết hôn

Ngày 6/8, tại "Hội thảo góp ý, hoàn thiện chính sách trong Luật Dân số và gợi ý chính sách chuyển đổi nhân khẩu học của các nền kinh tế châu Á - Thái Bình Dương", nhiều nội dung quan trọng đã được các đại biểu đưa ra thảo luận.

Đáng chú ý, GS.TS Nguyễn Thiện Nhân, Đại biểu Quốc hội khóa XV, nguyên Bí thư Thành ủy TP. HCM, đã đưa ra các giải pháp để phát triển dân số, đất nước bền vững, gia đình và người dân hạnh phúc.

Công tác dân số hiện nay đang phải đối mặt với nhiều thách thức, trong đó có những vấn đề thực tiễn đang nảy sinh và tác động trực tiếp đến sự phát triển bền vững của đất nước. Mức sinh thay thế chưa đạt được sự ổn định cần thiết. Cụ thể, số con trung bình của một người phụ nữ trong độ tuổi sinh đẻ hiện chỉ đạt 1,96 - mức thấp nhất trong lịch sử và dự kiến sẽ còn giảm tiếp.

Nguyên nhân của tình trạng này là do xu hướng kết hôn muộn và sự gia tăng số người lựa chọn cuộc sống độc thân. Chẳng hạn như tại TP. HCM, độ tuổi kết hôn lần đầu trung bình đã lên tới 30,4 tuổi, một con số kỷ lục tại Việt Nam, góp phần làm giảm mức sinh và gia tăng tốc độ già hóa dân số.

GS Thiện Nhân cho rằng, lý do chính khiến nhiều người trẻ kết hôn muộn hoặc không kết hôn là do họ bận rộn với công việc, gặp khó khăn về tài chính, muốn theo đuổi sự nghiệp hoặc khao khát tự do cá nhân. Ngoài ra, sự thiếu mặn mà với hôn nhân còn bắt nguồn từ những ảnh hưởng tiêu cực từ các câu chuyện gia đình đổ vỡ, không tìm được mẫu hình lý tưởng.

"Nếu không có sự thay đổi đột phá về chính sách kinh tế, xã hội và chính sách dân số thì tổng tỷ suất sinh của Việt Nam sẽ tiếp tục giảm sâu hơn và duy trì lâu dài", GS Thiện Nhân đưa ra cảnh báo.

Do đó, GS Nguyễn Thiện Nhân đã đề xuất một loạt chính sách và giải pháp nhằm khuyến khích sinh đẻ. Trong đó, ông đề xuất thời gian làm việc của người lao động phải đủ ngắn (8 giờ lao động/ngày, 40 giờ/tuần) để họ có thời gian tìm bạn đời, chăm sóc con cái, gia đình và sở thích riêng tư. Thực tế, nhiều người lao động làm việc 10-12 tiếng mỗi ngày, không có thời gian quan hệ bạn bè, chăm sóc gia đình...

Ngoài ra, điều kiện làm việc, chế độ nghỉ khi có thai và sinh con, chế độ lương và thăng tiến ở doanh nghiệp phải khuyến khích việc lập gia đình và sinh con, không tạo ra xung đột giữa việc làm và gia đình, có con.

Cần thực hiện phổ cập giáo dục mầm non (trẻ từ 3 tháng tuổi đến 5 tuổi) để cha mẹ có điều kiện làm việc và phát triển ngay cả khi sau sinh và con còn nhỏ. Phát triển hệ thống giáo dục công lập và ngoài công lập để phổ cập tiểu học, trung học cơ sở và phổ cập nghề.

Chia sẻ trách nhiệm giữa vợ và chồng trong việc làm việc nhà, nuôi dạy con, thực hiện bình đẳng giới thực sự; xây dựng môi trường xã hội thân thiện với trẻ em, người mẹ và gia đình, thể hiện sự trân trọng của xã hội với những người làm tròn trách nhiệm công dân để đất nước phát triển bền vững về lao động và dân số.

GS Nguyễn Thiện Nhân cũng đề xuất, để mỗi gia đình có thể sinh được hai con thì thu nhập của hai người đi làm phải nuôi được đàng hoàng 4 người (gồm hai người lớn, hai trẻ con). Vì vậy, Chính phủ, doanh nghiệp và người lao động cần thống nhất nhận thức và giải pháp để gia đình hai người đi làm có đủ thu nhập để nuôi dạy, cho học hành đàng hoàng hai con.

"Cần chuyển từ quy định lương tối thiểu sang quy định lương đủ sống tối thiểu cho gia đình 4 người", GS đề xuất.

Bên cạnh đó, theo ông Nguyễn Thiện Nhân, cần có thị trường nhà ở có tính cạnh tranh, sự hỗ trợ và giám sát của Nhà nước để người lao động có thể thuê hoặc mua được nhà với giá cả chấp nhận được, để việc không có nhà không trở thành một điều kiện không thể vượt qua khi kết hôn.

Dự thảo Luật Dân số dự kiến trình Chính phủ trong tháng 12 tới.

>> Áp lực từ 'cơn bão dân số già' ở Việt Nam