Hà Nội cần 'mở không gian cơ hội' như kinh tế đêm, kinh tế số để doanh nghiệp tư nhân chủ động tham gia và bứt phá

Phát biểu tại hội thảo “Khơi thông nguồn lực - Bứt phá phát triển kinh tế tư nhân Thủ đô”, chiều 20/6, PGS. TS. Trần Đình Thiên, nguyên Viện trưởng Viện Kinh tế Việt Nam, đặt vấn đề: Hà Nội có dám cam kết một cơ chế đặc biệt, tạo niềm tin tuyệt đối với doanh nghiệp? Có thể thực hiện Luật Thủ đô theo hướng phân cấp, phân quyền thực chất, để Thành phố tự quyết, tự làm, tự chịu trách nhiệm hay không?

“Nếu Hà Nội làm được điều này, thì đó chính là vai trò thí điểm dẫn dắt đúng nghĩa”, ông Thiên nhấn mạnh.

PGS. TS Trần Đình Thiên đặt vấn đề, Hà Nội được kỳ vọng dẫn đầu cải cách: Có dám trao thực quyền để doanh nghiệp tự quyết, tự làm, tự chịu trách nhiệm? (Ảnh: Báo Thanh Niên).

>>> PGS.TS Trần Đình Thiên: Không ai sinh ra đã biết làm đường sắt cao tốc, nếu không trao cơ hội cho DN Việt thì bao giờ họ mới tích lũy được kinh nghiệm

Theo TS. Trần Đình Thiên, Hà Nội cần ngay lập tức xây dựng một Đề án phát triển kinh tế tư nhân mang tinh thần “khác thường” – khác về tư duy, cách tiếp cận và mục tiêu. Đề án này phải đặt Hà Nội trong tương quan toàn cầu, không chỉ là so sánh với các tỉnh thành khác trong nước.

“Hà Nội không chỉ là thủ đô hành chính, mà còn phải gánh vác trách nhiệm là đầu tàu đổi mới. Vậy sức mạnh kinh tế tư nhân của Hà Nội hôm nay đang ở đâu, có tương xứng với kỳ vọng ấy không?”

Đề án cần đặt mục tiêu rõ ràng về tăng số lượng doanh nghiệp, chuyển mạnh từ hộ kinh doanh sang doanh nghiệp có pháp nhân, nhưng đặc biệt chú trọng vào doanh nghiệp khởi nghiệp, doanh nghiệp đổi mới sáng tạo, bởi chính họ mới là lực lượng quyết định chất lượng tăng trưởng dài hạn.

Đặc biệt, ông Thiên nhấn mạnh: Muốn doanh nghiệp lớn lên, Hà Nội cần tạo “không gian cơ hội” mới, nơi doanh nghiệp tư nhân có thể chủ động tham gia và bứt phá. Những mô hình như kinh tế đêm, kinh tế số, đô thị sáng tạo, logistics xanh, thành phố thông minh... cần được mở ra với cơ chế thuận lợi để doanh nghiệp là chủ thể đầu tư, vận hành.

“Đừng chỉ nói hỗ trợ doanh nghiệp bằng các hội nghị sang trọng hay giấy phép. Phải mở không gian thực sự, nơi họ được thử nghiệm, được sai, được sửa và được thăng tiến. Đó mới là cải cách thực chất”, ông nói.

Đồng quan điểm, PGS.TS Hoàng Văn Cường, nguyên Phó Hiệu trưởng Trường Đại học Kinh tế Quốc dân, nhấn mạnh, để thực sự trở thành điểm đến hấp dẫn cho nhà đầu tư, Hà Nội cần chủ động tạo lập 3 không gian chiến lược, trong đó trọng tâm là thúc đẩy vai trò khu vực kinh tế tư nhân như một động lực tăng trưởng.

Thứ nhất, không gian đầu tư công mở rộng cánh cửa cho doanh nghiệp lớn

PGS.TS Hoàng Văn Cường phân tích: Nghị quyết 68-NQ/TW và Nghị quyết 198 đã tạo hành lang pháp lý quan trọng để tư nhân tham gia đầu tư công. Hà Nội có lợi thế sẵn có với loạt dự án quy mô lớn đang chuẩn bị triển khai như đường sắt đô thị, cải tạo các khu chung cư cũ, chợ truyền thống, đặc biệt là quy hoạch ven sông Hồng.

“Đây không chỉ là dự án hạ tầng mà là cơ hội định hình lại diện mạo đô thị, nơi doanh nghiệp lớn có thể đóng vai trò hạt nhân đầu tư, vừa sinh lời, vừa tạo dấu ấn phát triển bền vững,” ông nói.

Thứ hai, Hà Nội phải trở thành không gian của đổi mới sáng tạo

Không chỉ dừng lại ở Khu công nghệ cao Hòa Lạc, theo PGS.TS Hoàng Văn Cường, Thủ đô cần mở rộng mô hình không gian sáng tạo, liên kết chặt chẽ với các trường đại học, viện nghiên cứu và doanh nghiệp. Từ đó, ông gợi mở: “Cần tận dụng quỹ đầu tư khoa học công nghệ để nuôi dưỡng các vườn ươm khởi nghiệp. Đây là cách để kiến tạo hệ sinh thái đổi mới từ gốc, gắn kết giữa tri thức hàn lâm và ứng dụng thị trường".

Thứ ba, tạo bến đỗ cho các 'đại bàng' kinh tế

GS.TS Hoàng Văn Cường đặc biệt lưu ý: TP.HCM và Đà Nẵng đã nhanh chân xây dựng trung tâm tài chính quốc tế với các cơ chế vượt trội. Trong khi đó, Hà Nội với vai trò trung tâm chính trị, hành chính, cần nhanh chóng hiện thực hóa khát vọng trở thành trung tâm tài chính quốc gia.

“Hà Nội phải là nơi các tập đoàn lớn, các định chế tài chính quốc tế chọn làm điểm dừng chân, là bến đỗ an toàn cho những ‘đại bàng’ muốn làm tổ lâu dài,” ông khẳng định.

>>> PGS.TS Trần Đình Thiên chỉ ra ‘Bộ Tứ Chiến lược’ giúp doanh nghiệp Việt vượt sóng, chinh phục biển lớn