Hàng triệu người dân có thể đầu tư chứng khoán chỉ từ 70.000 đồng/tháng, chuyện gì đây?

Những gia đình vốn quen giữ tiền mặt hoặc tích trữ vàng đang được khuyến khích tham gia đầu tư thông qua các quỹ tương hỗ với số tiền chỉ từ 250 rupee (tương đương hơn 70.000 đồng) mỗi tháng.

Nếu thành công, ngành quỹ tương hỗ trị giá 880 tỷ USD của Ấn Độ có thể khai thác được nguồn tiết kiệm khổng lồ trong dân cư - mà theo Goldman Sachs, có thể tạo ra dòng vốn trị giá tới 9,5 nghìn tỷ USD đổ vào các tài sản tài chính trong thập kỷ tới.

Dấu hiệu của làn sóng này đã xuất hiện ở những thị trấn xa xôi, cách xa các trung tâm kinh tế lớn. Tại thành phố công nghiệp Durgapur ở miền Đông, Aparna Ghosh, 36 tuổi, một bà nội trợ, đã bắt đầu trích một phần tư khoản trợ cấp 1.000 rupee mỗi tháng của mình để đầu tư vào quỹ tương hỗ.

“Trước đây tôi chưa từng nghĩ đến chuyện đầu tư, vì phần lớn tiền đều phải dùng để mua thực phẩm. Giờ thì tôi cố gắng để dành chút ít cho tương lai của con gái”, cô nói.

Theo Nirav Karkera, Trưởng bộ phận nghiên cứu tại nền tảng tài chính Fisdom, nếu bà Ghosh đầu tư 250 rupee mỗi tháng vào quỹ cổ phiếu trong 10 năm, khoản tiền đó hiện sẽ có giá trị khoảng 66.000 rupee (744 USD) - tương đương lợi suất 15%/năm, cao gấp đôi so với mức dưới 7% của tiền gửi định kỳ tại Ngân hàng Nhà nước Ấn Độ.

Chiến dịch này, được Ủy ban Chứng khoán và Giao dịch Ấn Độ (SEBI) hậu thuẫn, mở rộng phạm vi của các tổ chức tài chính ra tới vùng nông thôn - nơi hàng triệu người như Ghosh. Với khả năng đầu tư chỉ vài USD mỗi tháng, chương trình khởi động từ tháng 2 năm nay có thể thay đổi cách người dân Ấn Độ tiết kiệm và đầu tư, đồng thời định hình lại nền kinh tế 4 nghìn tỷ USD của đất nước.

Ghosh đầu tư thông qua Tryambak Nayak, một đại lý phân phối quỹ, người thường tụ tập khách hàng ngay bên sân bóng địa phương để giới thiệu cách “đồng tiền nhỏ có thể mua một phần trong câu chuyện tăng trưởng của Ấn Độ”.

“Những người làm việc tự do, tiểu thương hay thợ cơ khí đều có thu nhập ổn định, nhưng không có kênh đầu tư thích hợp. Chúng tôi đang tiếp cận họ bằng các gói nhỏ, phù hợp túi tiền”, Nayak, người đã làm việc gần 20 năm với NJ Wealth chia sẻ.

Tại Kolhapur, thị trấn miền Tây nổi tiếng với các nhà máy đường và các võ đài vật truyền thống, Arvind Latkar, 57 tuổi, dành cuối tuần để quảng bá quỹ đầu tư. “Trước đây, tôi phải giải thích cho mọi người về giá trị tài sản ròng trong khi họ chỉ tin vào vàng và đất. Nhưng giờ đây, với những gói đầu tư nhỏ, việc thuyết phục họ đã dễ dàng hơn nhiều”, Latkar nói.

Những câu chuyện tương tự đang diễn ra ở khắp các thị trấn nhỏ, nơi các chủ cửa hàng, thợ sửa xe và lao động phổ thông đang bắt đầu bước chân vào thị trường chứng khoán trị giá 5,2 nghìn tỷ USD của đất nước.

Dòng vốn ổn định từ nhóm nhà đầu tư mới này đang giúp chỉ số chứng khoán Ấn Độ duy trì đà tăng năm thứ 10 liên tiếp, đồng thời mang lại cho hàng triệu gia đình niềm tin tài chính mà trước đây họ chưa từng có.

“Bên ngoài thế giới phương Tây, hiếm khi thấy việc người dân phổ thông chuyển dịch mạnh mẽ sang đầu tư cổ phiếu. Câu hỏi quan trọng là: Người dân ở các thị trường mới nổi có tin tưởng vào thị trường trong nước để đầu tư, hay họ sẽ mang tiền ra nước ngoài?”, ông Amol Gogate, Giám đốc quỹ tại Carmignac (London) nhận định.

Từ năm 2017, chiến dịch truyền thông “Mutual Funds Sahi Hai” với sự tham gia của các ngôi sao cricket Sachin Tendulkar và MS Dhoni đã góp phần thúc đẩy hàng triệu người dân lần đầu tham gia thị trường.

Hiệu quả rất rõ rệt: Các quỹ cổ phiếu Ấn Độ ghi nhận 54 tháng liên tiếp dòng vốn ròng dương, với mức trung bình 3 tỷ USD/tháng kể từ tháng 4 (theo dữ liệu từ Hiệp hội Quỹ tương hỗ Ấn Độ - AMFI). Dòng vốn nội địa này đã bù đắp cho dòng vốn ngoại rút ra kỷ lục trong năm, giúp chỉ số NSE Nifty 50 tăng gấp đôi so với mức đáy trong đại dịch – dù định giá hiện nằm trong nhóm cao nhất thế giới.

Dẫu vậy, dù mở ra cơ hội tiếp cận tài chính cho hàng triệu người, việc đầu tư này cũng dấy lên lo ngại về mức độ rủi ro mà nhóm thu nhập thấp có thể chịu đựng. "Lý do người thu nhập thấp thường chọn gửi tiết kiệm hoặc mua vàng, dù lợi nhuận thấp, là vì họ cần sự chắc chắn. Với mức thu nhập hạn chế, yếu tố an toàn quan trọng hơn lợi nhuận", bà Vidya Bala, đồng sáng lập nền tảng nghiên cứu Primeinvestor.in phân tích.

Năm nay, chứng khoán Ấn Độ đã tụt lại so với phần lớn các thị trường châu Á, do lợi nhuận doanh nghiệp yếu và thuế nhập khẩu cao từ Mỹ gây áp lực lên lợi suất.