'Hiệu ứng chốt NAV' và sóng 'ông già Noel' có tác động tới Vn-Index?

Hiệu ứng chốt NAV

NAV (Net Asset Value) là giá trị tài sản thuần (= tổng tài sản - tổng nợ phải trả) được sử dụng phổ biến nhất nhằm đánh giá kết quả hoạt động của các quỹ đầu tư (quỹ mở và ETF). NAV giúp các nhà đầu tư nhìn nhận được tình hình các quỹ và hiệu quả hoạt động, từ đó ra quyết định có nên đầu tư vào quỹ hay không.

'Hiệu ứng chốt NAV' chỉ sự kỳ vọng các 'cá mập' trên thị trường như các quỹ đầu tư trong và ngoài nước, khối tự doanh các công ty chứng khoán sẽ giải ngân mua cổ phiếu, đẩy thị trường đi lên vào những ngày cuối quý, đặc biệt cuối năm bởi giá đóng cửa phiên giao dịch cuối cùng của năm sẽ được lấy để làm căn cứ tính hiệu quả đầu tư cả năm. Mục đích nhằm 'làm đẹp' báo cáo đầu tư với những khách hàng và cổ đông của họ. Một mức tăng trưởng NAV tốt sẽ thu hút các nhà đầu tư, giúp các quỹ dễ dàng huy động vốn cho năm tiếp theo và các nhà quản lý quỹ cũng có mức thu nhập tốt hơn bởi được trích một phần lợi nhuận hoạt động.

Tuy nhiên, việc bỏ chi phí lớn để kéo giá chỉ có thể thành công nếu thị trường có sự đồng thuận và yếu tố vĩ mô thuận lợi. Nỗ lực kéo giá chắc chắn tốn kém chi phí không nhỏ và có thể là con dao 2 lưỡi khi cố gắng đi ngược xu thế chung.

Hiệu ứng Santa Claus Rally hay sóng 'ông già Noel'

Đây là thuật ngữ mô tả hiện tượng có tính quy luật của thị trường chứng khoán Mỹ thường tăng điểm liên tục trong 5 phiên cuối cùng của tháng 12 và 2 phiên đầu tiên của năm mới. Santa Claus Rally lần được tiên được phát hiện bởi Yale Hirsch và viết lại trong cuốn Traders Almanac năm 1872.

Theo các nhà phân tích thị trường, từ năm 1969, Santa Claus Rally đã mang đến lợi nhuận tích cực trong 34/35 mùa lễ – diễn ra trong 5 ngày giao dịch cuối cùng của năm và 2 ngày giao dịch đầu tiên của năm mới. Lợi nhuận tích lũy trung bình trong những ngày này là 1,4% và lợi nhuận đạt được dương mỗi 7 ngày trong đợt Santa Claus Rally.

Một số nguyên nhân lý giải cho hiện tượng gia tăng dòng tiền vào thị trường chứng khoán tạo ra Santa Claus Rally (1) Đây là thời điểm lễ hội diễn ra, nhiều nhà đầu tư có thể cảm thấy lạc quan hơn và sẵn lòng mua vào, đẩy thị trường tăng giá, (2) Nhà đầu tư có thêm vốn nhờ tiền thưởng trong dịp cuối năm, (3) Nhà đầu tư muốn tham gia trước năm tài khóa kết thúc để hưởng lợi từ thuế.

'Hiệu ứng chốt NAV' và sóng 'ông già Noel' có tác động tới Vn-Index?

Biến động Vn-Index trong tháng 12 giai đoạn 2010-2022 (Nguồn: Tự tổng hợp)

Thống kê Vn-Index trong 13 năm trở lại đây (2010 – 2022), số năm thị trường tăng điểm vào tháng 12 là 6 năm, ít hơn 7 năm thị trường giảm điểm. Riêng năm 2020, chỉ số tăng đến 10,05%, cao nhất trong 13 năm. Năm ngoái, Vn-Index giảm 3,94% trong tháng 12.

Tuy số năm giảm đang hơn số năm tăng, nhưng tính cả giai đoạn, trung bình mỗi tháng chỉ số tăng 0,91%.

Biến động Vn-Index 5 phiên cuối cùng của tháng 12 và 2 phiên đầu tiên của năm mới giai đoạn 2010-2023 (Nguồn: Tự tổng hợp)

Áp dụng cách tính của hiệu ứng Santa Claus Rally hay sóng “ông già Noel" bằng cách lấy 5 phiên cuối cùng của tháng 12 và 2 phiên đầu tiên của năm mới, trong 13 năm từ 2010-2022, Vn-Index có 9 năm tăng điểm và chỉ có 4 năm giảm điểm. Năm 2020, chỉ số tăng 5,96% chỉ sau 7 phiên giao dịch, mạnh nhất trong 13 năm. Không kém cạnh là bao, năm 2017 chỉ số cũng tăng tới 5,39%. Tính trung bình 13 năm, lợi nhuận tích lũy trong những ngày này là 1,15%.

Trên đây là tổng hợp từ Vn-Index những năm qua, dường như kịch bản đang nghiêng về chiều hướng tích cực của thị trường trong tháng 12 và đặc biệt là những phiên giao dịch cuối năm, củng cố cho 2 hiệu ứng được giới đầu tư nhắc đến khá nhiều trên thị trường chứng khoán.

>> Nhận định chứng khoán 18 - 22/12: Cân nhắc khả năng thị trường tích lũy hoặc chỉnh về 1.080 điểm