Hòa Bình (HBC): Vốn chủ sở hữu kiểm toán 2023 chỉ bằng 1/60 lần số liệu tự lập

Như đã thông tin, CTCP Tập đoàn Xây dựng Hòa Bình (Mã HBC - HoSE) vừa công bố báo cáo tài chính hợp nhất kiểm toán năm 2023 với ghi nhận doanh thu thuần 7.537 tỷ đồng - gần như không có sự điều chỉnh so với báo cáo tự lập quý IV. Trong số này, hoạt động xây dựng đóng góp tới 95% cơ cấu doanh thu của Hòa Bình; thu từ cho thuê bất động sản tăng 50% so với cùng kỳ, đạt 256 tỷ.

Tuy nhiên, do giá vốn bán hàng và chi phí quản lý doanh nghiệp bị điều chỉnh tăng hàng trăm tỷ dẫn tới việc Hòa Bình lỗ thêm 333 tỷ đồng sau kiểm toán, nâng tổng mức lỗ cả năm lên 1.115 tỷ đồng. Đây là năm thứ 2 liên tiếp Xây dựng Hòa Bình kinh doanh thua lỗ sau mức lỗ khoảng 2.600 tỷ đồng năm trước đó.

>> Hòa Bình (HBC) lỗ thêm 333 tỷ đồng, kiểm toán nêu ý kiến ngoại trừ

Tổng lỗ lũy kế đến 31/12/2023 của HBC tăng lên mức 3.240 tỷ đồng qua đó bào mòn vốn chủ sở hữu còn chưa đến 94 tỷ. Con số này chỉ bằng 1/60 con số được ghi nhận tại báo cáo quản trị 2023 của công ty (khoảng hơn 5.500 tỷ đồng).

Ông Lê Viết Hải - Chủ tịch HĐQT Xây dựng Hòa Bình

Lý giải về vấn đề này, Xây dựng Hoà Bình cho biết, sự chênh lệch rất lớn giữa vốn chủ sở hữu của Hòa Bình so với báo cáo tài chính kiểm toán là do đơn vị kiểm toán áp dụng chuẩn mực kế toán Việt Nam theo quan điểm rất thận trọng. Từ đó, vốn chủ sở hữu trong báo cáo quản trị do công ty tự lập cao hơn 63 lần so với vốn chủ sở hữu trong báo cáo tài chính kiểm toán.

Báo cáo quản trị của Hoà Bình là báo cáo do khối Tài chính kế toán lập dựa vào đặc thù của hoạt động xây dựng và những thông tin số liệu sát với thực tế của thị trường và của HBC. Tập đoàn nhấn mạnh, trong báo cáo quản trị này chỉ xác định những số liệu liên quan đến vốn chủ sở hữu của HBC chưa phù hợp với thực tế khi áp dụng chế độ kế toán của Việt Nam chứ không thay đổi bất cứ một số liệu nào khác.

Cụ thể, HBC nêu 4 nguyên nhân chính về sự chênh lệch lớn này như sau:

Thứ nhất, theo báo cáo quản trị của HBC, giá các bất động sản được định theo giá thị trường trong khi trong báo cáo tài chính kiểm toán được ghi nhận theo giá gốc (tức theo giá mua ban đầu). Thực tế, thị trường địa ốc ở Việt Nam có sự biến động gia tăng giá liên tục trong nhiều năm. Cách ghi nhận này đã gây ra sự chênh lệch rất lớn giữa 2 báo cáo. Chẳng hạn, trụ sở 235 Võ Thị Sáu, Quận 3, TP. HCM theo ghi nhận trên sổ sách chỉ có 5 tỷ đồng nhưng giao dịch hiện nay trên thị trường không dưới 75 tỷ đồng, sự chênh lệch này lên đến 15 lần.

Ngoài bất động sản, định giá những tài sản cố định của Hòa Bình trong báo cáo tài chính kiểm toán cũng thấp hơn rất nhiều so với thực tế, nhiều tài sản cố định thậm chí không được đưa vào định giá vốn chủ sở hữu, từ đó khiến vốn chủ sở hữu trong báo cáo tài chính kiểm toán thấp hơn nhiều so với thực tế. Theo báo cáo quản trị, giá trị bất động sản theo thị trường hiện nay là 4.789 tỷ đồng trong khi báo cáo tài chính kiểm toán chỉ ghi nhận theo giá gốc là 2.470 tỷ đồng, chênh lệch 2.319 tỷ đồng.

Thứ hai, giá trị còn lại của máy móc thiết bị được ghi nhận trong báo cáo tài chính kiểm toán không phù hợp với thực tế bởi 2 lý do chính gồm giá trị khấu hao theo chế độ kiểm toán hiện hành chưa phản ánh đúng với khấu hao trong thực tế và sự trượt giá trên thị trường cũng tác động đáng kể đến giá trị còn lại của máy móc thiết bị. Nhiều máy móc thiết bị đã khấu hao hết và ghi nhận trong sổ sách bằng 0 nhưng thực tế vẫn còn hoạt động rất tốt. Mặt khác, giá mua mới hiện nay trên thị trường cao hơn nhiều so với nguyên giá (giá mua trước đây) cho nên sự chênh lệch về giá trị còn lại của máy móc thiết bị là rất lớn giữa 2 báo cáo. Theo đó sự chênh lệch này lên đến 1.024 tỷ đồng.

Thứ ba, các khoản phải trích lập dự phòng theo chế độ kế toán hiện hành được xác định theo tuổi nợ trong khi theo báo cáo quản trị, Xây dựng Hòa Bình đánh giá căn cứ vào nguyên nhân chậm thanh toán, sự đảm bảo về chất lượng công trình, mức độ hoàn thiện của hồ sơ thanh quyết toán, năng lực tài chính và những rủi ro về hoạt động kinh doanh của khách hàng cùng những đặc thù về hoạt động kinh doanh trong lĩnh vực địa ốc và mức độ ảnh hưởng đến khả năng thu hồi nợ của Hòa Bình. Công ty nhấn mạnh, trong lịch sử hoạt động, chưa bao giờ Hòa Bình xóa sổ bất kỳ khoản phải thu nào. Phần hoàn nhập dự phòng phải thu khó đòi cụ thể là 1.450 tỷ đồng.

Thứ tư, tăng các khoản phải thu theo phán quyết của tòa án sẽ làm tăng vốn chủ sở hữu. Những đánh giá của HBC còn dựa vào lịch sử kinh nghiệm giải quyết các vụ kiện về thu hồi nợ mà trường hợp điển hình là món nợ trên 5 năm (theo quy định đã lập dự phòng 100%) của Tập đoàn FLC, không những thu hồi được 100% nợ gốc mà còn thu cả lãi và phạt có giá trị lên đến trên 58% nợ gốc. Phần chênh lệch khoản phải thu giữa giá trị ghi nhận trên sổ sách và giá trị phán quyết của tòa là 652 tỷ đồng.

"Tổng cộng chênh lệch của vốn chủ sở hữu hợp nhất theo báo cáo quản trị là 5.445 tỷ đồng, cộng với vốn chủ sở hữu hợp nhất theo báo cáo tài chính kiểm toán là 93 tỷ đồng. Vậy vốn chủ sở hữu hợp nhất theo báo cáo quản trị là 5.538 tỷ đồng - cao hơn gần 60 lần so với vốn chủ sở hữu theo báo cáo tài chính kiểm toán", HBC khẳng định.

>> Xây dựng Hòa Bình (HBC): Sau một nỗi buồn là 4 tin vui

>> Được HoSE 'cởi trói', 274 triệu cổ phiếu HBC ra khỏi diện hạn chế giao dịch từ 19/1