Hơn 2.000 hộ dân tại TP. HCM sắp bị thu hồi đất, nhường chỗ cho dự án giao thông trọng điểm 16.000 tỷ
Dự án sẽ giải quyết tình trạng kẹt xe, cải thiện kết nối giữa TP.HCM với Long An và các tỉnh miền Tây.
Dự án nâng cấp Quốc lộ 1 đoạn từ đường Kinh Dương Vương (quận Bình Tân) đến ranh tỉnh Long An đang được TP. HCM xúc tiến triển khai theo Nghị quyết 98 về cơ chế đặc thù phát triển thành phố. Với tổng vốn đầu tư hơn 16.285 tỷ đồng, đây là một trong những dự án hạ tầng giao thông trọng điểm, kỳ vọng sẽ gỡ nút thắt về kết nối liên vùng giữa TP. HCM và các tỉnh miền Tây Nam Bộ.
Tuyến Quốc lộ 1 này vốn được xem là xương sống giao thông phía Tây thành phố, kết nối trực tiếp với các tuyến Vành đai 2, 3 và 4. Tuy nhiên, hiện trạng mặt đường đã quá tải nghiêm trọng, thường xuyên xảy ra ùn tắc tại các nút giao lớn, đặc biệt vào giờ cao điểm. Dự án nâng cấp nhằm mở rộng mặt cắt ngang lên 60m, bố trí 10–12 làn xe, kết hợp xây dựng đồng bộ 4 nút giao khác mức và hàng loạt công trình hạ tầng quan trọng, đảm bảo khả năng thông hành trong dài hạn.
Một điểm nhấn đáng chú ý là cầu Bình Điền – hiện gồm hai cầu với tổng cộng 6 làn xe – sẽ được bổ sung thêm một đơn nguyên bên phải, rộng 28,5m, gồm 6 làn xe. Cầu mới không chỉ tăng gấp đôi năng lực giao thông đường bộ mà còn đảm bảo giao thông đường thủy nhờ tĩnh không thiết kế đạt chuẩn 60x7m, giúp tàu thuyền qua lại dễ dàng.
Song song đó, bốn nút giao chiến lược sẽ được đầu tư nâng cấp toàn diện. Cụ thể, tại nút Kinh Dương Vương, TP. HCM sẽ xây dựng cầu vượt trên Quốc lộ 1, băng qua hai tuyến đường lớn là Kinh Dương Vương và Trần Đại Nghĩa, đồng thời mở rộng vòng xoay An Lạc để điều tiết giao thông hiệu quả hơn. Nút giao Bình Thuận hiện có cầu vượt 4 làn xe sẽ được mở rộng lên 8 làn, đồng thời bổ sung hầm chui 4 làn trên đường Nguyễn Văn Linh. Tại nút giao Đoàn Nguyễn Tuấn, một cầu vượt mới trên Quốc lộ 1 sẽ được xây dựng nhằm ưu tiên hướng đi thẳng và giảm xung đột giao thông. Riêng nút giao cao tốc Bến Lức – Long Thành sẽ được điều chỉnh thiết kế, vuốt nối phù hợp với quy mô mở rộng của toàn tuyến.
Bên cạnh đó, hệ thống hạ tầng kỹ thuật gồm thoát nước, chiếu sáng, cây xanh, vạch kẻ đường và các công trình phụ trợ cũng sẽ được đầu tư đồng bộ, đảm bảo vận hành bền vững và an toàn giao thông.
Dự án được triển khai theo hình thức BOT, với thời gian thu phí hoàn vốn dự kiến khoảng 21 năm 10 tháng. Đáng chú ý, thành phố sẽ chỉ thu phí trên phần đường chính của Quốc lộ 1, còn hai tuyến đường song hành sẽ miễn phí nhằm giảm ảnh hưởng đến người dân và tạo thêm lựa chọn về hướng lưu thông.
Tổng diện tích đất sử dụng cho dự án là khoảng 140,72ha, chi phí giải phóng mặt bằng hơn 9.500 tỷ đồng. Tại huyện Bình Chánh có 2.140 hộ dân bị ảnh hưởng, gồm 1.761 hộ phải di dời hoàn toàn; quận Bình Tân có 101 hộ bị ảnh hưởng, trong đó 61 hộ bị giải tỏa trắng. Công tác giải phóng mặt bằng vì thế được đánh giá là một trong những thách thức lớn nhất đối với tiến độ dự án.
Mới đây, theo thông tin từ báo Lao Động, Sở Xây dựng TP. HCM đã phê duyệt kế hoạch lựa chọn nhà thầu cho công tác chuẩn bị đầu tư Dự án thành phần 3 – đoạn từ Kinh Dương Vương đến ranh tỉnh Long An. Tổng kinh phí chuẩn bị đầu tư gần 13,4 tỷ đồng, chia thành 6 gói thầu, trong đó gói lớn nhất là tư vấn khảo sát, lập báo cáo nghiên cứu khả thi và xây dựng mô hình BIM, trị giá gần 11,2 tỷ đồng. Gói thẩm tra báo cáo và mô hình BIM ước tính gần 971 triệu đồng. Cả hai sẽ được tổ chức đấu thầu rộng rãi trong nước.
Bốn gói thầu còn lại sẽ thực hiện theo hình thức chỉ định thầu rút gọn, gồm: tư vấn giám sát khảo sát và lập báo cáo nghiên cứu khả thi (gần 175 triệu đồng); tư vấn lập hồ sơ mời thầu, đánh giá hồ sơ dự thầu (hơn 51 triệu đồng); tư vấn khảo sát, lập báo cáo đánh giá tác động môi trường (hơn 485 triệu đồng); tư vấn tổ chức thi tuyển kiến trúc công trình (hơn 494 triệu đồng).
Theo kế hoạch, việc lựa chọn nhà đầu tư và ký hợp đồng dự án sẽ hoàn tất cuối năm 2025, đồng thời triển khai giải phóng mặt bằng đến cuối năm 2026. Nếu tiến độ được đảm bảo, dự án sẽ khởi công trong năm 2026 và hoàn thành, đưa vào khai thác trong năm 2028.
Việc nâng cấp Quốc lộ 1 không chỉ nhằm giải tỏa áp lực giao thông cho khu vực cửa ngõ phía Tây TP. HCM mà còn đóng vai trò chiến lược trong kết nối vùng, góp phần phát triển kinh tế - xã hội và nâng cao năng lực vận tải liên tỉnh trong bối cảnh hạ tầng giao thông miền Nam đang ngày càng quá tải.
