Khám phá dốc rồng trắng trên đỉnh mây: Cửa ngõ dẫn vào một đại đỉnh đèo, là con đường mang hạnh phúc cho gần 100.000 đồng bào ở miền cực Bắc Tổ quốc

Ở Việt Nam có lẽ không có con đường nào mang lại nhiều cảm xúc cho những người yêu xê dịch như cung đường 4C. Với chiều dài hơn 180km, đường 4C từ TP Hà Giang ngược lên cao nguyên đá Đồng Văn với vô số đèo vực quanh co, vắt qua núi non hùng vĩ. Nhưng trên cung đường ấy còn có một con dốc đặc biệt mang hình những dấu hỏi có tên Pải Lủng. Dừng chân ở dốc Pải Lủng, du khách sẽ được khám phá khung cảnh tuyệt đẹp và cũng để tìm hiểu vì sao con đường 4C còn mang tên Con đường Hạnh Phúc.

Dốc Pải Lủng thuộc địa phận xã Pải Lủng, huyện Mèo Vạc, tỉnh Hà Giang. Theo người dân địa phương, Pải Lủng theo tiếng H’Mông nghĩa là rồng trắng. Từ trên cao nhìn xuống, khúc cua tay áo lọt thỏm giữa bốn bề núi đá ở độ cao hơn 1.400m so với mặt nước biển giống hệt một con rồng.

Con dốc nằm ở vị trí cửa ngõ chuẩn bị tiến vào đại đỉnh đèo Mã Pì Lèng. Sau những khúc cua hiểm trở mang hình dấu hỏi giữa trùng điệp núi non, là không gian của Khu tưởng niệm thanh niên xung phong mở đường Hạnh Phúc.

Cụm tượng đài được xây dựng năm 2017, đặt ngay tại đầu dốc để tri ân hàng vạn thanh niên xung phong các tỉnh Hà Giang, Tuyên Quang, Thái Nguyên, Cao Bằng, Bắc Kạn, Lạng Sơn, Hải Dương, Nam Định... và bà con đồng bào các dân tộc năm xưa tham gia mở đường. Ngay cạnh khu tượng đài có một bảo tảng nhỏ hiện lưu giữ rất nhiều hiện vật gắn với quá trình xây dựng đường 4C.

Thăm khu tưởng niệm, du khách như đang ngược trở lại quá khứ cách đây hơn 60 năm - khi gần 100.000 đồng bào dân tộc ở đây chỉ có thể đi lại bằng ngựa, đi bộ giữa rừng đá tai mèo trập trùng. Cuộc sống của họ biệt lập với thế giới bên ngoài, lạc hậu bủa vây.

Từ tháng 9/1959, hàng vạn thanh niên xung phong và dân công đã ròng rã phá núi mở đường, di chuyển hàng triệu mét khối đất đá để sau đó 6 năm - vào tháng 3/1965, cung đường được hoàn thành. Dốc Pải Lủng nằm trong đoạn mở đường gian nan nhất toàn tuyến.

Ngày ấy, tại chính nơi đây, những thanh niên xung phong cùng dụng cụ mở đường thô sơ thường xuyên phải treo mình trên vách đá dựng đứng, phía dưới là vực sâu thẳm xuống tận sông Nho Quế. Họ cần mẫn đục đẽo, phá từng centimet đá mở đường tiến dần lên đỉnh đèo Mã Pì Lèng. Phải mất hơn 300 ngày, cung đường 24km đầy khó khăn vượt đại đỉnh đèo mới làm xong.

Quốc lộ hoàn thành đã đem lại rất nhiều đổi thay, mang lại niềm hạnh phúc thực sự cho hàng vạn đồng bào dân tộc thiểu số 4 huyện biên giới địa đầu cực Bắc. Từ đây, con đường 4C nối TP Hà Giang với Mèo Vạc được mang tên Con đường Hạnh Phúc.

Dọc hành trình khám phá Pải Lủng, du khách còn đi ngang qua những nếp nhà bình yên của bà con người H'Mông. Ở đây, nhà người dân thường có hàng rào bằng đá cao đến 1,5m bao trọn bên ngoài. Thấp thoáng bên trong là mái nhà nhỏ, là cây hoa đào e ấp trước sân. Khung cảnh làng quê Hà Giang mới bình yên, dung dị làm sao.

Từ dốc Pải Lủng rời quốc lộ, đi bộ ngược lên núi dọc theo cung đường khám phá Vách đá trắng – tầng cao nhất của Mã Pì Lèng. Con đường nhỏ được đổ bê tông đã dễ đi nhưng nhiều du khách vẫn cảm thấy rợn người khi len lỏi giữa một bên là vực sâu thăm thẳm, một bên là rừng đá tai mèo dựng đứng. Đây cũng là tuyến đường lý tưởng để chiêm ngưỡng khung cảnh đệ nhất hùng quan, dòng sông Nho Quế xanh ngắt, nhỏ xíu ngay dưới chân.

Nếu dừng chân đủ lâu ở dốc Pải Lủng, du khách không chỉ ngỡ ngàng bởi thiên nhiên hùng vĩ, tươi đẹp mà còn lưu luyến bởi vẻ đẹp trong cuộc sống sinh hoạt độc đáo của những con người vùng cao Đồng Văn.