Khi đất nước 'khát' vốn cho siêu dự án, Thống đốc NHNN nói gì?

Tại phiên chất vấn Bộ trưởng Tài chính về lĩnh vực tài chính sáng 19/6, khi được đề nghị làm rõ thêm về khả năng cung ứng vốn cho các siêu dự án trong bối cảnh tăng trưởng kinh tế đang đặt ra yêu cầu cao, Thống đốc Ngân hàng Nhà nước (NHNN) Nguyễn Thị Hồng đã đưa ra nhiều phân tích đáng chú ý, đồng thời nhấn mạnh đến vai trò điều phối tổng thể giữa các chính sách kinh tế vĩ mô.

Theo bà Hồng, hiện các đại biểu Quốc hội rất quan tâm đến mục tiêu tăng trưởng kinh tế tối thiểu 8% trong năm 2025 và hướng đến mức hai con số trong các năm tiếp theo. Xét từ góc độ đầu tư, nền kinh tế Việt Nam vẫn phụ thuộc rất lớn vào vốn, song hiệu quả sử dụng vốn lại chưa cao.

Điều này thể hiện qua chỉ số ICOR của Việt Nam – một thước đo hiệu quả đầu tư đang ở mức cao hơn đáng kể so với các quốc gia trong khu vực và thế giới. Do đó, yêu cầu cấp thiết đặt ra là phải nâng cao hiệu quả sử dụng vốn trong nước và đẩy mạnh thu hút đầu tư nước ngoài.

Ngoài vốn vay trong nước, bà Hồng cho biết, Việt Nam còn vay vốn nước ngoài, sử dụng vốn từ FDI song chưa tận dụng được nhiều lợi thế về nguồn vốn, chuyển giao công nghệ, kỹ năng quản trị và chưa có sự kết nối của khu vực này với khu vực trong nước.

Theo Thống đốc, chiến lược thu hút FDI trong thời gian tới cần có sự đổi mới, đi theo hướng tăng cường chuyển giao công nghệ, quản trị và gắn kết chặt chẽ hơn với nền kinh tế nội địa.

Thống đốc Ngân hàng Nhà nước Nguyễn Thị Hồng (Ảnh: VGP/Nhật Bắc)

Bà Hồng nhấn mạnh, nguồn vốn trong nước hiện nay phụ thuộc phần lớn vào hệ thống ngân hàng, đặc biệt là với vốn trung và dài hạn. Dư nợ tín dụng trên GDP đã đạt mức 134% vào cuối năm 2024. Với tỷ lệ này, việc vừa duy trì tăng trưởng cao, vừa đảm bảo tính bền vững là một thách thức lớn.

“Đây là vấn đề mà tất cả các bộ, ngành, đặc biệt là Bộ Tài chính và NHNN cần đặc biệt lưu ý trong điều hành kinh tế vĩ mô thời gian tới”, Thống đốc lưu ý.

Bà Hồng cho biết, từ nay đến năm 2030 và tầm nhìn đến 2045, Việt Nam dự kiến triển khai nhiều công trình trọng điểm với nhu cầu vốn rất lớn: khoảng 2.000 km đường cao tốc mới để hoàn thành mục tiêu 5.000 km theo Nghị quyết Đại hội XIII, dự án đường sắt cao tốc Bắc – Nam, sân bay, bến cảng, Quy hoạch điện VIII, cũng như cam kết phát thải ròng bằng 0 vào năm 2050 theo COP26.

Với quy mô và yêu cầu như vậy, Thống đốc cho rằng: “Chúng ta phải bắt đầu ngay từ bây giờ, tính toán rõ ràng về nguồn vốn: vay từ đâu, huy động thế nào, phân kỳ ra sao, dự phòng bao nhiêu... để khi dự án khởi công thì vốn đã được thu xếp, không bị động”.

“Vay vốn phải đảm bảo không tạo áp lực lớn đến rủi ro vĩ mô, tăng trưởng cao nhưng phải đi đôi với bền vững theo đúng tinh thần của các nghị quyết của Trung ương Đảng, của Bộ Chính trị và Nghị quyết của Quốc hội về nền tảng bền vững vĩ mô”, bà Hồng nêu.

Chia sẻ thêm, bà Hồng cho biết thời gian tới bên cạnh thúc đẩy xuất khẩu, cần khai thác động lực từ tiêu dùng bởi Việt Nam có lợi thế của thị trường 100 triệu dân.

Về góc độ tăng trưởng vốn dài hạn, cung ứng vốn trung - dài hạn cho nền kinh tế trước thách thức lớn, Thống đốc Ngân hàng Nhà nước khẳng định, ới vai trò là huyết mạch của nền kinh tế, NHNN sẽ tăng cường huy động vốn nhàn rỗi để cho vay, từ đó kích hoạt, dẫn dắt và lan tỏa tới các động lực tăng trưởng như đầu tư, tiêu dùng, xuất khẩu.

Theo bà Hồng, những năm qua tín dụng của hệ thống ngân hàng tăng khoảng 14-15% trong nhiệm kỳ này. Đây cũng là con số tăng trưởng tín dụng cao so với nhiều nước trên thế giới và khu vực.

“Dư nợ tín dụng trên GDP đến cuối năm 2024 ở mức 134% cho thấy tín dụng ngân hàng đóng vai trò quan trọng đối với quá trình phát triển kinh tế và tín dụng vừa tăng đầu tư để sản xuất, vừa tiêu dùng, vừa thúc đẩy tiêu dùng, vừa hỗ trợ xuất khẩu”, bà Hồng cho biết.

Thống đốc NHNN cho biết, trong năm 2025 khi mục tiêu tăng trưởng từ 8% trở lên trở lên, NHNN đã đưa ra chỉ tiêu tăng trưởng tín dụng khoảng 16% và có thể điều chỉnh, phù hợp nếu như lạm phát trong tầm kiểm soát.

Theo Thống đốc, với vai trò là hệ thống cung cấp dịch vụ tài chính và thanh toán, ngành ngân hàng sẽ tiếp tục phát triển mạnh mẽ, đa dạng hóa dịch vụ, tiện ích để phục vụ người dân và doanh nghiệp. NHNN cũng là một trong những ngành đi đầu trong chuyển đổi số, giúp tiết kiệm thời gian giao dịch, nâng cao hiệu quả hoạt động.

Một điểm quan trọng được bà Hồng nhấn mạnh: "NHNN vừa phải thực hiện nhiệm vụ chính sách tín dụng vừa đứng vai trò điều hành chính sách tiền tệ, đây là một điểm rất khó trong bối cảnh kinh tế có độ mở cửa lớn, cho nên chúng ta phải làm rất nhiều công việc cùng một lúc".

Việc điều hành chính sách tiền tệ trong những năm vừa qua đã có rất nhiều cố gắng và trong thời gian tới chúng tôi sẽ tiếp tục bám sát diễn biến để có thể linh hoạt và thực hiện các giải pháp công cụ điều hành hợp lý; tức là với thời lượng, với thời gian hợp lý để làm sao góp phần kiểm soát lạm phát, ổn định kinh tế vĩ mô, ổn định thị trường tiền tệ, ngoại hối và đảm bảo an toàn hoạt động của hệ thống ngân hàng.

“Đây là một điểm tôi cho rằng rất căn cốt, bởi vì nếu môi trường kinh tế vĩ mô và tiền tệ, ngoại hối biến động như đã từng xảy ra trước đây thì doanh nghiệp khó có thể phát triển và đặc biệt lại là phát triển với tăng trưởng kinh tế cao.

Tuy nhiên ngoài những cố gắng nỗ lực của ngành Ngân hàng, của Ngân hàng Nhà nước trong điều hành chính tiền tệ thì như ý kiến thứ nhất mà tôi đã phát biểu về sự phối hợp giữa các chính sách kinh tế vĩ mô là đặc biệt quan trọng, làm thế nào để hài hòa điều phối và vì mục tiêu chung của quốc gia để vừa thực hiện được mục tiêu tăng trưởng cao nhưng vẫn phải đi đôi với ổn định kinh tế vĩ mô", bà Hồng nói.

>> Bộ trưởng Tài chính: Tăng trưởng quý II sẽ cao hơn quý I và bám sát kịch bản đề ra