Khối ngoại tiếp tục phân phối cổ phiếu, dòng tiền nội còn đủ sức hấp thụ?

Từ đầu năm 2024 đến nay, nhà đầu tư nước ngoài đã bán ròng hơn 90.000 tỷ đồng trên thị trường chứng khoán Việt Nam, trong đó riêng sàn HoSE ghi nhận mức bán ròng 79.300 tỷ đồng – kéo dài chuỗi bán ròng liên tục từ tháng 2. Đáng chú ý, chỉ trong ba phiên từ 2-4/12, khối ngoại đã bán ròng gần 1.470 tỷ đồng, trở lại vị thế quen thuộc sau 6 phiên mua nhẹ.

Dòng tiền nội “gồng gánh” thị trường

Bất chấp khối ngoại bán mạnh, VN-Index không giảm quá sâu, dao động quanh mốc 1.250 điểm trong 9 tháng qua với thanh khoản suy yếu. Ông Trần Hoàng Sơn, Giám đốc Chiến lược thị trường Chứng khoán VPBank, nhận định điều này thể hiện sức mạnh kiên cường của dòng tiền nội, đặc biệt từ các tổ chức nội địa và nhà đầu tư cá nhân.

Ông Sơn cho rằng, khối ngoại được coi là nhóm nhà đầu tư thông minh nhưng không phải lúc nào bán ròng cũng gây giảm điểm. Lịch sử cho thấy, trong giai đoạn 2020-2021, dù khối ngoại rút 2 tỷ USD, thị trường vẫn lập đỉnh mới nhờ mặt bằng lãi suất thấp và các câu chuyện tăng trưởng hấp dẫn. Tương tự, từ đầu năm 2024, các nhịp bán ròng mạnh nhất của khối ngoại vào tháng 3-4, tháng 7 và tháng 8 không khiến thị trường suy giảm quá sâu.

Diễn biến chỉ số VN-Index

Ông Sơn kỳ vọng, khi lợi nhuận doanh nghiệp phục hồi và câu chuyện nâng hạng thị trường cận biên thành thị trường mới nổi được đẩy mạnh, dòng vốn ngoại sẽ quay trở lại. Nếu nâng hạng thành công, Việt Nam có thể thu hút dòng tiền lớn từ giữa năm 2025, tương tự các thị trường khác từng đạt được.

Thách thức từ bối cảnh vĩ mô

Tuy nhiên, góc nhìn thận trọng hơn được đưa ra bởi ông Nguyễn Minh Giang, Trưởng phòng Quản lý tài sản tại Mirae Asset Việt Nam. Ông Giang cảnh báo, nếu ông Donald Trump tái đắc cử Tổng thống Mỹ, các chính sách có thể khiến đồng USD mạnh lên, tạo áp lực lớn cho các đồng tiền của quốc gia đang phát triển, trong đó có Việt Nam. Chính sách này sẽ thúc đẩy dòng vốn rút khỏi các thị trường cận biên để quay về Mỹ, gây áp lực lên thị trường chứng khoán Việt Nam trong năm 2025.

Ngoài ra, ông Giang lưu ý rằng thị trường đang chịu nhiều thách thức từ yếu tố vĩ mô, bao gồm tăng trưởng kinh tế chậm lại và biến động quốc tế. Với bức tranh tăng trưởng lợi nhuận doanh nghiệp nửa đầu năm 2024 khá tương đồng với VN-Index, khả năng thị trường chịu thêm áp lực nếu khối ngoại bán ròng mạnh mẽ hơn trong tương lai.

Hiện tại, thị trường chứng khoán Việt Nam đang phụ thuộc đáng kể vào dòng tiền nội. Tuy nhiên, ông Giang đặt câu hỏi liệu nhà đầu tư cá nhân có thể tiếp tục "gồng gánh" khi khối ngoại duy trì áp lực bán lớn, đặc biệt trong bối cảnh tổ chức nội địa có thể không đủ lực để hấp thụ toàn bộ lượng bán ra.

Nhìn chung, triển vọng thị trường trong ngắn hạn vẫn phụ thuộc vào khả năng duy trì sức mạnh của dòng tiền nội, sự ổn định của yếu tố vĩ mô, và mức độ hồi phục lợi nhuận doanh nghiệp. Về trung và dài hạn, kỳ vọng nâng hạng thị trường là yếu tố quyết định để thu hút dòng vốn ngoại trở lại. Tuy nhiên, thị trường cần chuẩn bị cho những kịch bản xấu hơn nếu môi trường kinh tế toàn cầu trở nên bất lợi hơn.

>> Chuyên gia Nguyễn Đức Nhân: Tỷ giá chỉ là một trong 7 vấn đề nội tại của TTCK