Liên minh trạm sạc xe điện - chuỗi bán lẻ: Vingroup đưa mô hình 'hot trend' toàn cầu về Việt Nam

Trạm sạc kết hợp cùng chuỗi bán lẻ - xu hướng chung của thế giới

Xu hướng các hãng xe điện hợp tác với chuỗi bán lẻ để mở rộng trạm sạc đang ngày càng phổ biến trên toàn cầu. Mô hình này cho phép triển khai hạ tầng sạc nhanh chóng, tận dụng hiệu quả mặt bằng sẵn có, đồng thời mang lại sự tiện lợi cho người dùng và tối ưu chi phí đầu tư.

Tại Mỹ, từ năm 2019, Electrify America đã khai trương hơn 120 trạm sạc điện tại các cửa hàng Walmart. Năm 2022, Volvo Cars và ChargePoint đã triển khai hơn 50 trạm sạc nhanh ở 15 cửa hàng Starbucks. Đầu năm 2023, đại gia chuỗi cửa hàng tạp hóa đa quốc gia là 7-Eleven đã công bố tham vọng trở thành bên sở hữu mạng lưới sạc nhanh lớn nhất Bắc Mỹ, với mục tiêu nối dài thành công ở các khu vực trước đó là California, Colorado, Florida, Texas.

Ở châu Âu, Circle K đã ký kết một thỏa thuận hợp tác với Spirii để phát triển hơn 600 điểm sạc xe điện trong giai đoạn 2025-2026 tại Đức, Hà Lan, Bỉ và Luxembourg. Trong khi đó, Tesco có kế hoạch lắp đặt 800 điểm sạc tại 100 cửa hàng Waitrose (chuỗi siêu thị cao cấp của Anh) vào năm 2025.

Trạm sạc xe điện của Circle K tại châu Âu

Tại Trung Quốc, xu hướng mở rộng hạ tầng trạm sạc cũng đang diễn ra mạnh mẽ, tuy nhiên theo một hướng đi riêng. Các hãng xe điện như BYD, XPeng, NIO thường hợp tác với các công ty phát triển trạm sạc chuyên biệt như Teld, Star Charge hoặc DiDi Xiaoju, để triển khai trạm tại bãi đỗ của trung tâm thương mại, khu dân cư hoặc cây xăng. Dù có sự hiện diện trong môi trường bán lẻ, các hợp tác này thường mang tính kỹ thuật và hạ tầng, thay vì bắt tay chiến lược công khai với các chuỗi bán lẻ như mô hình phương Tây.

Theo khảo sát của Numerator (2024), 61% người dùng xe điện cho biết họ có xu hướng chọn cửa hàng có trạm sạc khi đi mua sắm. Một khảo sát khác từ Vontier chỉ ra rằng 67% người dùng sẵn sàng đi xa hơn để sạc tại điểm gần nơi mua sắm; 63% mong muốn trạm sạc gần nơi ăn uống. Ngoài ra, khảo sát của FLO cũng cho thấy hơn một nửa số người dùng thường sử dụng tiện ích (như quán ăn, cửa hàng) trong thời gian chờ sạc. Những số liệu này chỉ ra rõ việc đặt trạm sạc tại chuỗi bán lẻ/trung tâm thương mại/cửa hàng có thể là một đòn bẩy quan trọng cho trải nghiệm người dùng.

Cơ cấu trạm sạc tại các chuỗi siêu thị lớn ở Mỹ (Ảnh: Consumer Reports)

Liên minh với loạt “ông lớn” bán lẻ, Vingroup tăng tốc hạ tầng sạc

Tại Việt Nam, VinFast và V-Green - hai doanh nghiệp của Vingroup đang nhân rộng mô hình khi bắt tay với doanh nghiệp bán lẻ để phủ sóng hàng chục nghìn trạm sạc trên toàn quốc. Họ không đi một mình, mà đang tạo thành một “liên minh hạ tầng xanh” với sự tham gia của các tên tuổi lớn.

FPT Retail (FRT): Ngày 26/8/2025, V-Green và FPT Retail đã ký biên bản ghi nhớ hợp tác nhằm phát triển mạng lưới trạm sạc ô tô điện và tủ đổi pin xe máy điện VinFast tại chuỗi cửa hàng FPT Shop trên toàn quốc.

Theo thỏa thuận, hai bên sẽ phối hợp triển khai hệ thống trụ sạc và tủ đổi pin theo hình thức nhượng quyền hoặc cho thuê mặt bằng để lắp đặt. Tùy thuộc diện tích thực tế tại từng điểm FPT Shop, V-Green và FPT Retail sẽ lựa chọn lắp đặt trụ sạc ô tô hoặc tủ đổi pin xe máy điện, với kế hoạch đưa vào vận hành từ tháng 11/2025.

Thế Giới Di Động (MWG): Ngày 15/9/2025, V-Green và MWG ký thỏa thuận hợp tác chiến lược nhằm phát triển hạ tầng sạc và đổi pin cho xe điện VinFast. Theo thỏa thuận, từ nay đến hết năm 2026, hai bên sẽ triển khai hơn 1.000 điểm sạc ô tô điện và hơn 1.000 điểm đổi pin xe máy điện tại hệ thống cửa hàng Thế Giới Di Động và Điện Máy Xanh trên toàn quốc.

Trong năm 2025, kế hoạch đặt ra là lắp đặt 350 trạm sạc ô tô điện và 1.360 tủ đổi pin xe máy điện, trong đó 360 tủ được đặt tại cùng địa điểm với trạm sạc và 1.000 tủ hoạt động độc lập. Sang năm 2026, hai bên sẽ bổ sung thêm 1.000 trạm sạc ô tô điện và 500 tủ đổi pin. Thế Giới Di Động đồng thời đảm nhận việc lắp đặt, bảo trì và bảo dưỡng hệ thống trạm sạc, tủ đổi pin của V-Green.

Theo kế hoạch, từ ngày 1/11/2025, hệ thống tủ đổi pin tại các điểm bán của Thế Giới Di Động sẽ chính thức đi vào hoạt động, đồng bộ với kế hoạch kinh doanh xe máy điện đổi pin của VinFast.

Đại diện V-Green (phải) và Thế Giới Di Động tại lễ ký kết (Ảnh: V-Green)

Saigon Co.op: Tháng 10/2024, V-Green và Saigon Co.op đã ký kết biên bản ghi nhớ hợp tác về việc thuê và cho thuê vị trí lắp đặt trạm sạc xe điện tại các cơ sở của Saigon Co.op trên toàn quốc, giúp gia tăng tiện ích cho siêu thị và mang đến trải nghiệm thuận tiện tối đa cho người dùng xe điện VinFast.

Theo thỏa thuận, trong giai đoạn đầu, V-Green sẽ triển khai lắp đặt 100 điểm sạc ô tô - xe máy điện tại các cơ sở đáp ứng đủ tiêu chuẩn về hạ tầng của Saigon Co.op trên cả nước. Ở các giai đoạn tiếp theo, hai bên sẽ cùng nhau nghiên cứu cơ hội mở rộng tại những địa điểm mới phù hợp.

PV OIL: Ông lớn bán lẻ xăng dầu này hợp tác với VinFast bắt đầu từ tháng 7/2022, khi hai bên khánh thành trạm sạc đầu tiên tại huyện Cát Hải, TP. Hải Phòng. Đến cuối tháng 3/2025, PV OIL đã có 423 cửa hàng xăng dầu tích hợp trạm sạc xe điện, chiếm 50% tổng số cửa hàng có trạm sạc, vượt xa kế hoạch ban đầu là 15% vào năm 2025.

Bên cạnh các tập đoàn lớn, V-Green còn triển khai thêm mô hình nhượng quyền theo hình thức "doanh nghiệp và người dân cùng làm".

Tương tự trạm sạc chính hãng do V-Green đầu tư, trạm sạc nhượng quyền V-Green sẽ phục vụ các chủ sở hữu ô tô điện và xe máy điện VinFast trên toàn quốc. V-Green cam kết đồng hành, chia sẻ doanh thu ở mức cố định 750 VNĐ cho mỗi 1 kWh điện sạc cho các đối tác trong vòng tối thiểu 10 năm. V-Green còn hỗ trợ toàn bộ công nghệ quản lý vận hành, quản lý thu chi, bảo trì bảo dưỡng, marketing thu hút khách hàng đến trạm sạc trong suốt quá trình triển khai hợp tác. V-Green cũng cam kết đền bù cho các chủ trạm sạc nếu V-Green dừng kinh doanh trước hạn cam kết 10 năm.

Ngoài doanh thu chia sẻ từ V-Green, các đối tác còn có thể gia tăng nguồn thu thông qua việc cung cấp các dịch vụ giá trị gia tăng cho các chủ xe điện như chăm sóc xe, mua sắm, vui chơi giải trí... trong thời gian chờ sạc.

Trạm sạc xe điện - “mỏ vàng” tỷ USD chờ khai phá

Theo Mordor Intelligence, thị trường xe điện Việt Nam ước tính đạt quy mô 3,1 tỷ USD năm 2025, tăng lên 7,4 tỷ USD vào năm 2030, tốc độ tăng trưởng kép hàng năm gần 19%/năm, kéo theo nhu cầu hạ tầng sạc bùng nổ.

Nguồn: Mordor Intelligence

Một báo cáo của IMARC Group công bố tháng 7/2025 cho biết: Thị trường trạm sạc xe điện tại Việt Nam đạt 66,8 triệu USD năm 2024 và có thể đạt mốc 408 triệu USD năm 2033, tương đương tốc độ tăng trưởng kép hàng năm là 22,3%.

Cơ hội không chỉ đến từ ô tô cá nhân mà còn từ các mô hình kinh doanh dịch vụ như taxi điện (GSM, Be Electric), xe buýt điện (VinBus, Phenikaa), xe máy điện giao hàng, logistics đô thị, v.v. Các doanh nghiệp sở hữu mặt bằng lớn (bán lẻ, F&B, trường học, bãi xe công cộng) đang đứng trước cơ hội chuyển đổi hạ tầng sang dạng “đa năng”: Vừa vận hành dịch vụ chính, vừa là điểm sạc có thu phí.

Tuy nhiên, để phát triển bền vững, các mô hình hợp tác phải đi kèm tiêu chuẩn kỹ thuật đồng bộ, chính sách giá điện ưu đãi và khả năng chia sẻ dữ liệu vận hành. Cuối tháng 8/2025, Bộ Công Thương vừa hoàn thành dự thảo Thông tư quy định về thực hiện giá bán điện thay thế Thông tư số 16/2014/TT-BCT ngày 29/5/2014 và các Thông tư sửa đổi, bổ sung của Thông tư số 16/2014/TT-BCT. Theo đó, Bộ Công Thương đề xuất 2 phương án giá bán lẻ điện cho sạc xe điện:

Phương án 1: Áp dụng giá bán lẻ điện cho toàn bộ các trạm/trụ sạc phương tiện giao thông vận tải (gồm cả xe buýt điện), bắt buộc lắp công tơ riêng, trừ trường hợp hộ gia đình có trụ sạc và ký hợp đồng điện sinh hoạt.

Phương án 2: Quy định chi tiết cho 2 trường hợp có và không có công tơ riêng. Nếu có công tơ riêng, giá bán điện tính theo từng mục đích sử dụng. Nếu không có, áp dụng giá điện theo hợp đồng mua bán điện hiện tại. Với hộ gia đình, sản lượng điện sạc xe vẫn tính theo giá sinh hoạt.

Trước đó vào ngày 1/8, ông Hà Minh Hiệp, Chánh Văn phòng Bộ Khoa học và Công nghệ cho biết, trong bối cảnh phát triển của thị trường xe điện tại Việt Nam kéo theo yêu cầu cấp thiết về hệ thống hạ tầng sạc, các cơ quan chức năng nhận thấy phải có sự quản lý chặt chẽ hơn đối với trạm/trụ sạc xe điện.

Vì vậy, Bộ KH&CN đã phối hợp với Bộ Công Thương xây dựng Quy chuẩn kỹ thuật quốc gia về trụ sạc xe điện. Dự thảo quy chuẩn được xây dựng theo 8 phương thức quản lý chặt chẽ các trạm sạc khi đưa ra thị trường trong thời gian tới.