Kỷ lục hơn 8.000 đại lý phải đóng cửa, BYD và ngành xe điện Trung Quốc bị nhấn chìm trong cuộc đua phá giá

Hơn 8.000 đại lý ô tô Trung Quốc “bị xóa sổ” chỉ trong vòng 5 năm vì lẽ gì?

Các đại lý ô tô tại Trung Quốc đang trải qua giai đoạn khó khăn nhất trong nhiều thập kỷ qua, khi làn sóng chuyển dịch nhanh từ xe xăng sang xe điện (EV), tình trạng dư thừa công suất và các cuộc chiến giá khốc liệt đang đẩy lợi nhuận bị bóp nghẹt đến “bờ vực thẳm”.

Từng là cầu nối quan trọng giữa nhà sản xuất và người tiêu dùng, hệ thống đại lý 4S (bán hàng, dịch vụ, phụ tùng và khảo sát) của Trung Quốc đang đóng cửa với số lượng kỷ lục. Theo một trang tin uy tín quốc tế, các chuyên gia trong ngành này ước tính rằng chỉ trong vòng 5 năm, hơn 8.000 đại lý ô tô tại nền kinh tế lớn thứ nhì thế giới này đã ngừng hoạt động kể từ năm 2020 và hàng nghìn cơ sở khác có nguy cơ sụp đổ trong năm tới.

Nguyên nhân bắt nguồn từ “cơn bão hoàn hảo” của những biến động trong ngành. Các hãng xe Trung Quốc đã tăng sản lượng xe điện nhanh hơn nhu cầu thị trường, dẫn đến việc phải giảm giá sâu. Các thương hiệu lớn như BYD (hãng xe điện lớn nhất nước này) và Geely tiếp tục giảm giá để giữ thị phần, lặp lại tình trạng hỗn loạn đã thấy ở châu Âu. Hệ quả là biên lợi nhuận ngày càng mỏng, chi phí tồn kho tăng cao hơn và làn sóng phá sản của các đại lý ngày càng lan rộng.

Bán hàng trực tiếp và các thương hiệu xe điện nội địa đang thay đổi cuộc chơi

Áp lực càng lớn hơn khi mô hình bán hàng trực tiếp và ưu tiên trực tuyến trở nên phổ biến. Tesla, NIO và XPeng là những hãng xe điện Trung Quốc tiên phong với các cửa hàng thuộc sở hữu của nhà máy, đặt ngay trong các trung tâm thương mại - loại bỏ hoàn toàn vai trò của những đại lý trung gian. Các công ty này bán xe trực tiếp cho người tiêu dùng, duy trì giá bán tập trung và cung cấp dịch vụ lưu động, qua đó bỏ qua hoàn toàn mạng lưới đại lý truyền thống.

Ngay cả các hãng xe toàn cầu lâu đời cũng đang áp dụng một phần mô hình này tại Trung Quốc. Thương hiệu ô tô Mỹ đình đám Ford, trong lần ra mắt mẫu Bronco Basecamp chạy điện mới, đã minh họa cách các nhà sản xuất hiện nay quảng bá trực tiếp các dòng xe công nghệ cao đến người tiêu dùng qua nền tảng trực tuyến, khiến các đại lý mất dần vai trò trung gian và quyền thương lượng.

Đồng thời, các thương hiệu xe điện Trung Quốc đang định nghĩa lại trải nghiệm mua xe của khách hàng. Thay vì các đại lý rộng lớn, nhiều thương hiệu dựa vào các trung tâm trải nghiệm sang trọng và hành trình bán hàng kỹ thuật số. Sự thay đổi này có nghĩa là ít chuyến lái thử hơn, ít cuộc hẹn bảo dưỡng hơn và ít lợi nhuận hơn cho các đại lý 4S truyền thống, vốn phụ thuộc nhiều vào doanh thu hậu mãi.

Video phóng sự về ngành công nghiệp xe điện đang bùng nổ của Trung Quốc - Nguồn: BBC News

Cuộc chiến giá cả và “khủng hoảng” dư thừa công suất đang đẩy nhanh làn sóng đóng cửa

Tình trạng sản xuất vượt mức khiến vấn đề càng tồi tệ hơn. Với gần 200 hãng xe trong nước cùng cạnh tranh, thị trường xe điện Trung Quốc đang bão hòa. Các cuộc đua giảm giá mạnh biến việc bán xe mới thành trò chơi “được-mất” bằng không. Nhiều đại lý nhỏ buộc phải bán xe dưới giá vốn chỉ để đáp ứng hạn ngạch nhà máy và giữ quyền đại lý.

Ngay cả khi Trung Quốc tiếp tục theo đuổi mục tiêu dẫn đầu thế giới về xe điện, thiệt hại tài chính đối với mạng lưới đại lý vẫn ngày càng nghiêm trọng. Chính phủ đã gợi ý về các biện pháp ổn định, nhưng các chuyên gia cảnh báo rằng sự hợp nhất trong ngành là điều không thể tránh khỏi.

Sự bùng nổ xe điện của Trung Quốc đã tạo ra những bước tiến công nghệ vượt bậc, từ các dòng xe địa hình sang trọng như Ford Basecamp đến các mẫu xe hiệu năng cao, nhưng đồng thời nó cũng đang định hình lại một ngành công nghiệp từng dựa vào mạng lưới đại lý trong nhiều thập kỷ.

Vì sao điều này quan trọng?

Khủng hoảng bán lẻ ô tô của Trung Quốc là “hồi chuông cảnh báo” cho thị trường toàn cầu. Mô hình đại lý truyền thống, vốn dựa trên nền kinh tế của kỷ nguyên động cơ đốt trong, không còn phù hợp với hệ sinh thái xe điện được định hình bởi bán hàng trực tiếp và dịch vụ phần mềm.

Các đại lý không thể chuyển hướng sang lĩnh vực mới như hạ tầng sạc, kinh doanh xe điện đã qua sử dụng hoặc dịch vụ kỹ thuật số sẽ tiếp tục biến mất. Còn với các nhà sản xuất, đây là lời nhắc nhở rằng quá trình chuyển đổi từ xe xăng sang xe điện không chỉ làm thay đổi công nghệ xe mà còn làm thay đổi hoàn toàn cách thức bán hàng.

Theo Autoblog